Sehiv secdesi gerektiren haller vacibin ertelenmesi, unutulması ya da farzın ertelenmesi gibi durumlardır. Vacibin eksik olduğu durumlarda namaz sehiv secdesi ile tamamlanabilir. Ancak farz unutulduğu ya da yanlış kılındığı zaman namazın tekrar kılınması gerekir. Peki, sehiv secdesi nedir, nasıl yapılır? Dilerseniz bu konuyu daha kapsamlı bir şekilde ele alalım.
Sehiv; yanılmak, unutmak, dalgınlık anlamlarına gelir. Sehiv secdesi ise namaz kılarken farz ya da vaciplerde yanılma durumunda namazın tamamlanması için yapılan secdedir. Namazda şaşırınca yapılan secde, namazı tamamlar. Namazın sevabında azalma olmaz. Yanılma secdesi namazı da kerahattan kurtarır.
Namazın farzlarında bir erteleme, vaciplerinde ise bir gecikme ya da erteleme olması durumunda, namazın yanlışlıkla terk edilmesi, değiştirilerek ya da geciktirerek yapılması halinde namaz eksik olur. Sehiv secdesi bu eksikliği tamamlamak için yapılır. Ancak burada önemli bir husus vardır. Namazın içindeki vacibin ertelenmesi ya da terk edilmesi durumunda sehiv secdesi ile o namazı tamamlayabiliriz. Namazın içindeki farzlarda bir erteleme olursa, yani orada yapılması gereken bir farzı erteleyerek sonrasında yaparsak bunu da sehiv secdesi ile düzeltebiliriz. Ancak namazın bir farzının unutulması ya da bilmeden terk edilmesi durumunda namazı tekrar kılmak gerekir.
Namazın farzlarında yanlışlık yapılırsa veya farzlar terk edilirse namaz yeniden kılınmalıdır. Ancak vaciplerinde yapılan yanlışlıkta sehiv secdesi yapılarak namaz tamamlanmış olur.
Sehiv secdesi; namazın farz, sünnet ya da nafile namazı olması fark etmeksizin vacip ve farzlarında bir erteleme ya da namazın vacibinde bir noksanlık olması durumunda namazı tamamlamak için yapılır. Fakat unutulmamalıdır ki; eğer namazın farzlarından biri unutulursa namazı yeniden kılmak gerekir. Bunu namazın farzlarını ve vaciplerini tam olarak bildikten sonra ayırt edebiliriz.
Namazın bir farzı yani bir rükün geciktirilirse sehiv secdesi icabet eder. Bir rükün geciktirilmesi demek 3 defa sübhanallah diyecek kadar zaman geciktirmek anlamına gelir. Ancak daha az bir zaman geciktirilirse sehiv secdesine gerek yoktur. Namazın içindeki farzlar, yani rükünler terk edilirse namazı yeniden kılmak gerekir. Namazın rükünlerini sıralayalım:
Sehiv secdesi yapmanın farklı şekilleri vardır. Bu şekillerin hepsinde sehiv secdesi yerine getirilmiş olur.
Şekil 1
Son rekatta son tahiyyatı okuduktan sonra sağa ve sola selam vermeden 2 defa secde yapılır. Tekrar Ettahiyatu ve sonrasında Salli- Barik, Rabbena duaları okunur ve selam vererek namaz bitirilir.
Şekil 2
Ettahiyyatu okuduktan sonra sağa selam vererek Esselamu Aleyküm ve Rahmetullah denir. 2 defa secdeye gidilir. Doğrulduktan sonra Ettahiyatu Salli-Barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra önce sağa sonra sola selam verilir ve namaz bitirilir.
Şekil 3
Ettahiyyatu ve Salli-Barik duaları okunduktan sonra da sehiv secdesi yapmak caizdir.
Şekil 4
Ettahiyyatu, Salli-Barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra 2 tarafa selam verip sehiv secdesi yapılabilir. Selam verdikten sonra 2 defa secdeye gidilir. Tekrar Ettahiyatu Salli-Barik, Rabbena duaları okunur. Selam verilerek namaz tamamlanır.
Sehiv Secdesi Duası
Sehiv secdesi için ayrı bir dua yoktur. Usulü namazın son oturuşuyla aynıdır. Secdeye giderken "Allahuekber" denir. Secdeye kapanıldığında 3 defa "Subhane Rabbiyel Ala" diyerek oturulur. Namazın son oturuşunda okuduğumuz Ettahiyatu, Salli-Barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilir. Sehiv secdesi duası bu şekilde tamamlanır.
Ettahiyyatu Duası
Ettehiyyâtu lillâhi ve's-salevâtu ve't-tayyibâtu esselâmu 'aleyke eyyuhe'n-nebiyyu ve rahmetullâhi ve berakâtuhû esselâmu 'aleynâ ve 'alâ 'ıbâdillâhi's-salihîn. Eşhedu en lâ ilâhe illallâh ve eşhedu enne Muhammeden 'abduhû ve rasûluh.
Salli- Barik Duaları
Allahümme salli alâ Muhammediv ve alâ âl-i Muhammed. Kemâ salleyte alâ ibrahime ve alâ âl-i ibrahim. İnneke Hamidüm Mecîd.
Allahümme bârik alâ Muhammediv ve alâ âl-i Muhammed. Kemâ bârekte alâ ibrahime ve alâ âl-i ibrahim. İnneke Hamidüm Mecîd.
Rabbena Atina- Rabbenağfirli Duaları
Rabbenâ âtinâ fi'd-dünyâ haseneten ve fi'l-âhireti haseneten vekınâ azâbe'n-nâr, bi rahmetike yâ erhame'r-râhimîn.
Rabbenağfir lî ve li-vâlideyye ve li'l-mü'minîne yevmeyekumü'l-hisâb
Sehiv secdesi yapmayı gerektiren bir durum varsa sehiv secdesi vaciptir. Eğer bir farzın terk edilmesi durumu varsa namaz yeniden kılınarak yerine getirilmiş olur.
Sehiv secdesi 3 durumda düşer. Bunları sayacak olursak;
Sehiv secdesi unutulursa;
Yukarıdaki sehiv secdesini düşüren hallerde namazı yeniden eda etmeye gerek yoktur. Yanılarak sehiv secdesi gerektiren bir durumla karşılaşıldığı için sehiv secdesi düşer, namaz tamamlanmış olur.