Şeker pancarının sofralara "tatlı" yolculuğu

OKAN COŞKUN - Malatya'da 1956 yılında dönemin Başbakanı Adnan Menderes tarafından hizmete açılan fabrikaya getirilen şeker pancarları ilk günkü heyecanla işleniyor.

Malatya, Gaziantep, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Sivas, Elazığ ve Adıyaman'dan bin 440 çiftçinin, ekiminden 7 ay sonra toplayarak fabrikaya taşıdığı şeker pancarı, yarım asırdır çarkları dönen makinelerde yaklaşık 20 değişik işlemden geçiriliyor.

Her gün yaklaşık 5 bin ton şeker pancarının işlendiği fabrikaya yükleriyle gelen çiftçiler, ürünlerini tartıp kalite kontrol için ekspertizlere teslim ediyor. Testin ardından pancardaki şeker oranı tespit ediliyor. Laboratuvar ortamında yaklaşık 20 dakika süren işlemlerin ardından kalite ve şeker oranı belirleniyor.

Kalite ve şeker oranı tespit edildikten sonra çiftçilere teslim ettikleri ürün karşılığında alacakları ücrete ilişkin bilginin yer aldığı evrak veriliyor, ardından pancarın fabrikada şekere dönüşüm işlemi başlıyor.

Fabrikanın silolarında bekleyen şeker pancarları tazyikli suyla temizlenip, su kanallarından üretim bandına taşınıyor, ot ve kök kalıntılarından da arındırıldıktan sonra yıkama teknesinde ince yıkamaya tabi tutuluyor. Pancar daha sonra kıyım bıçaklarıyla ince ince kıyılarak üretim bandındaki yolculuğuna devam ediyor.

Büyük kazanlarda çeşitli işlemlerden geçirilerek kristalleştirilen şeker daha sonra çuvallama işleminin yapıldığı bölgeye götürülüyor. Şeker pancarının şekere dönüşümü çuvallanıp depolanmasıyla son buluyor.

- "Bin 440 çiftçiyle üretiyoruz"

Malatya Şeker Fabrikası Müdürü Suat Altun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin şeker üretiminin yüzde 3'ünün fabrikalarında gerçekleştirildiğini söyledi.

Fabrikanın açıldığı yıl 156 bin ton pancarın işlendiğini belirten Altun, bu yıl ise yaklaşık 450 bin ton pancar işlemeyi hedeflediklerini dile getirdi.

Altun, "Şeker pancarını sözleşmeli olarak Malatya, Gaziantep, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Elazığ, Sivas ve Adıyaman'daki bin 440 çiftçiyle üretiyoruz. Fabrikamıza çiftçilerimizden randevulu olarak günde 5 bin ton pancar tesellümü yapmaktayız. Bu pancarları işleyerek günlük 500 ton şeker üretmekteyiz." dedi.

- "400 milyon lira katma değer"

Altun, geçen yıl 296 bin ton pancar alarak 34 bin 700 kilogram şeker ürettiklerini bu yıl ise 450 bin ton pancar alarak 60 bin ton şeker üretmeyi planladıklarını söyledi.

Malatya Şeker Fabrikasında üst düzey teknoloji imkanlarını kullanarak üretim yaptıklarına dikkati çeken Altun, şöyle devam etti:

"Bu yıl 450 bin ton pancar tesellüm ederek bunları işleyip karşılığında 60 bin ton şeker üretmeyi hedefliyoruz. Bu da Türkiye ekonomisine 400 milyon lira katma değer sağlayacak. Şubat ayında çiftçilerle sözleşme imzalıyoruz. Gübre ve çapa avansını, tohumunu karşılayarak pancar ekimine başlıyoruz. Çiftçilerimizle imzaladığımız sözleşmeye istinaden pancar bedelinin yüzde 40'ını yıl içinde veriyoruz. Geri kalan yüzde 60'ı için de pancar tesellümünün tamamlanmasını müteakip 60 gün içinde ödeme yapıyoruz."

Altun, şeker pancarının tatlı yolcuğunun zahmetli bir sürecin ardından ambalajlanmasıyla sona erdiğini kaydetti.

- "Son 20 yılın rekoru diyebiliriz"

Şeker-İş Sendikası Malatya Şube Başkanı Nuri Murat da 13 Eylül itibarıyla pancar alımına başladıklarını ve şu ana kadar 40 bin ton pancarı işlediklerini söyledi.

Bu yıl üretimin verimli olacağını belirten Murat, şunları kaydetti:

"Bu sezon verimli olacak. Son 20 yılın rekoru diyebiliriz. Son yıllarda bu kadar pancar olmamıştı. Özellikle Malatya'nın kendine has bir pancarı yoktu. Uzak yerlerden maliyetli olarak pancar getirerek işliyorduk. Şu anda Malatya Şeker Fabrikasının kendi sahasına ve kendi bölgesine ait pancarı işliyoruz. Bu yıl kampanyamız çok başarılı ve verimli bir şekilde gidiyor."