Serender Kültürü Karadeniz'de Yaşıyor

Henüz buzdolabı, derin dondurucu, ambalaj ve saklama malzemelerinin bulunmadığı dönemlerde Karadeniz'de kullanılan ve 'serender' tabir edilen tahıl ve bakliyat ambarları, günümüzde hala kullanılıyor.

Fare, sincap ve diğer zararlıların ulaşmaması için dört ayak üzerine inşa edilen ve herhangi bir hayvanın erişememesi için ağaç dallarından uzakta olmasına özen gösterilen serenderlere her türlü kuru bakliyat, tahıl ve yiyecek maddeleri saklanabiliyor. Karadeniz'in doğusunda kalan Trabzon, Rize ve Artvin illerinde 'Nayla' adıyla bilinen serenderlere mutlaka seyyar bir merdivenle çıkılırken, iş bittiğinde bu merdivenler asla yapıya dayalı bırakılmıyor.

Başta Rize olmak üzere Artvin, Trabzon, Giresun ve Ordu’da evlerin yanı başında yer alan ve kültürün bir parçası olan serenderler, mimari güzellikleri ve zarafetleri görenlerin ilgisini çekiyor. Buzdolabının olmadığı dönemlerde dönemin ekmek hammaddesi olan mısırı kurutmak ve saklamak görevi yapan ve mısırdan başka ceviz, fındık, hurma ve fasulyeler için ambar görevini de yerine getiren serenderler, bu ürünlerin çürümeden kuruyabilmesi için karşıdan karşıya rüzgar geçecek şekilde inşa ediliyor. Ahşaptan kafes biçiminde delikli olarak yapılan serenderin bir veya iki çeperi içeriye devamlı hava girmesine sebep oluyor ve kurutma işlemini yerine getiriyor.

Özel bir mimariye sahip olan serenderler, bütün Karadeniz illerinde yaşayanların ortak Türk kültürünün bir örneğini oluşturmaya devam ediyor.