Sessel yineleme nedir? Sessel yineleme nasıl olur? Örnekleri

Dil bilgisi alanında yinelemelerin önemli bir yer tuttuğu bilinir. Ancak ikileme, yineleme ve sessel yineleme arasındaki farklar genellikle unutulur. Bu kapsamda sessel yineleme örneklerine hem cümle hem de paragraf özelinde farklı şekilde rastlandığı açıklanmalıdır. Dolayısıyla bir ses, seslem ya da kelimenin tekrar edilmesiyle oluşturulan çeşitli yinelemelerin mevcut olduğu belirtilmelidir. Bununla birlikte sessel yinelemenin ikileme gibi kullanımlardan ayrıldığı noktaların anlaşılması için bu konuyla ilişkili olan örneklerin listelenmesinde fayda vardır.

Sessel yineleme nedir?

Türkçe'de yinelemeler sözcük, seslem veya tek harf bazında görülebilir. Bu kapsamda dil bilgisi alanında önemli yer tutan sessel yinelemenin ne olduğunun detaylı bir şekilde açıklanması gerekir. Sessel yinelemelere cümle veya paragraf içerisinde rastlanması mümkündür. Bu doğrultuda metnin paragraf ya da cümle bölümlerinde yer alan ses benzerliklerine rastlanır. Dolayısıyla sessel yineleme örneklerinin genellikle şiirlerde yer aldığı söylenebilir. Çünkü bu sayede şiirlerde ahenk oluşturmak mümkün hale gelir.

Yarım, tam, zengin kafiyelerin de sessel yinemeleri temsil etiği düşünülürse anlatımı güçlendiren bu kullanımların daha net bir şekilde anlaşılması söz konusu olur. Bu kapsamda düz yazı türlerinde de yer alabilen ilgili yinelemelerin ikilemelerden farklı olduğu hatırlatılmalıdır. İkilemelerin yakın veya zıt anlamlı sözcüklerin art arda getirilmesi sonucunda oluşturulduğu bilinir. Ancak sessel yinelemenin bir cümlede bir veya daha fazla harfin tekrar edilmesiyle ortaya çıkması mümkündür. Ayrıca bir paragrafta bir sözcük veya seslemin birden fazla cümlede kullanılması da sessel yineleme olarak öne çıkar.

Sessel yineleme nasıl olur?

Sessel yinelemenin nasıl olduğunun anlaşılması için dil bilgisinde önemli yer tutan bu olgunun temel özellikleri hatırlanmalıdır. Dolayısıyla bir cümle veya paragrafta sessel yineleme aranırken tekrar eden ses ya da seslemler incelenebilir. Buna ek olarak paragraf veya metin boyunca farklı cümlelerde tekrarlanan aynı sözcükler de sessel yineleme oluşturulmasını sağlar. “Sessel yineleme örnekleri nelerdir?” diyen kişiler için sıralanabilen çeşitli cümle ve paragraflarsa aşağıdaki gibidir:

• Benim canım, kanım, sırdaşım sensin!
  (Bu örnekte ı ve m seslerinin tekrarlandığı görülür.)
• Sonuçta günler geçer, hayat biter ve yaşarken sahip olduklarının değeri anlaşılır.
  (Bu örnekte r sesinde yineleme yapıldığı belirtilmelidir.)
• Bizde akşam oldu mu sofralar kurulur, dostlarla buluşulur ve günün yorgunluğu unutulur...
  (Bu örnekte l, u ve r seslerinde yineleme mevcuttur.)
• Gelişen teknolojiyle birlikte insanlar kendi becerilerini göz ardı etmeye başlıyor. Kullanılan sistem ve donanımların faydaları yadsınamaz olsa da kişisel yeteneklerin ne denli değerli olduğu gözden kaçırılıyor. Buna bağlı olarak da insanların teknolojik gelişmeleri zaman zaman gözlerinde büyüterek kendi içsel yolculuklarından uzaklaştığı görülüyor.
  (Bu örnekte göz kelimesinde yineleme yapıldığı anlaşılır.)
• Hayvanlar aleminde sıra dışı görülen bir düzenliliğe rastlanır. Bu bağlamda farklı familyalar üzerine gerçekleştirilen gözlemlerde ilk olarak canlıların kendi habitatlarında kurduğu sistem anlaşılmaya çalışılır. Hayvanların birbirleriyle olan etkileşimleri incelendiğinde ise doğanın büyüleyici bir işleyişe sahip olduğu kanısına varılır.
  (Bu örnekte l, ı ve r seslerinde yineleme oluşturulduğu görülür.)

Sessel yineleme ne işe yarar?

Sessel yineleme, bir düz yazı veya şiir metninde anlatımın güçlendirilmesinde önemli rol oynar. Buna ek olarak okuyucunun ilgisinin çekilmesi için ahenk oluşturma konusunda da ilgili yönteme başvurulur. Bununla birlikte cümle ya da paragrafta önemli olan hususların vurgulanması ve öne çıkarılması için de sessel yineleme yapılabilir. Bu kapsamda günlük konuşma dilinde bile söz konusu yöntemin kullanılmasıyla sözlü metinlerin daha etkileyici ve akılda kalıcı hale getirildiği söylenebilir.