İnsanlığın en eski çağlardan bu yana önem verdiği konuların başında gelen cilt bakımı için pek çok maddeden faydalanılır. Bu doğrultuda tarih boyunca kullanılan geleneksel ürünlerin avantajları da yapılan araştırmalarla yeni baştan keşfedilir. Eski Mısır’da yaygın olarak kullanılan shea yağı, modern dünyada tekrar keşfedilen mucizevi maddelerden biridir. Shea yağı nedir, shea yağı ne işe yarar gibi soruların cevaplarını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
İngilizce literatürde “shea butter” ismi ile anılan shea yağı, Afrika’da büyüyen shea adlı ağacın fındığından elde edilir. Tropik bir ağaç olan shea ağacının yaklaşık 200 senelik bir ömre sahip olduğu bilinir. Nitekim ağaç, meyvesini de 15 ile 20 yıllık bir süre içerisinde verir. Boyu 10 metre ile 25 metre arasında değişen shea ağacı yeterli mevsim koşullarında kendiliğinden büyüyebilen bir niteliğe sahiptir. Genel olarak bir shea ağacının yaklaşık olarak 45 kilogram meyve ürettiğini söylemek mümkündür. Shea ağacının Afrika’da pek çok aile ve özellikle kadın için geçim kaynağı olduğunu ifade etmek yanlış olmayacaktır. Özellikle Burkina Faso’nun temel geçim kaynaklarından biri bu ağacın meyvesinden üretilen shea yağıdır.
Shea yağının dünyaya dağıtımının gerçekleştirildiği bölgeler daha çok Burkina Faso ve Gana gibi ülkelerdir. Hatta shea ağacının meyvesinin genel olarak buradaki kadın ve çocuklar tarafından toplandığı da bilinir. Shea yağı hasadı gerçekleştirildikten sonra öğütülerek ince bir macun haline getirilir. Bu şekilde elde edilen shea yağı çoğunlukla fildişi renginin hakim olduğu, tereyağı kıvamında bir maddedir.
Shea yağı, büyük oranda oleik ve searik asit adı verilen iki asidin bileşiminden oluşan trigliserit bir yapıdadır. Ayrıca içerisinde daha düşük oranlarda da olsa palmitik, linoleik ve arakidik asit bulunur. Yetiştiği yerel bölgelerde ve Afrika’nın çoğu yerinde yemeklerde de kullanılan yağ dünyada da çikolata yapımında özellikle kakao yerine kullanılabilir. Shea yağı kokusu ve tadı bakımından ise Hindistan cevizine benzerlik gösterir. Ortalama bir serinlikte katılaşabilen yağ vücut ısısında kolayca eriyebilen bir özellik gösterdiği için cilt bakımında kullanılmaya son derece uygundur. Kozmetik ürünü olarak kullanılmasının tarihi Eski Mısır’da Kleopatra dönemine kadar uzanır.
Shea yağı kullananlar tarafından daha çok etkili bir cilt bakım ürünü olarak görülse de pek çok sektörde kendisine yer bulabilmiş bir maddedir. Özellikle yetiştiği ülkeler olan Burkina Faso ve Gana gibi ülkelerin yanı sıra pek çok Afrika ülkesinde de shea yağı yemeklerin önemli bir bileşenidir. Dünyanın diğer bölgelerinde de yine gıda sektöründe sıkça kullanılır. Özellikle çikolata endüstrisinde daha düşük maliyetlerle erişilebilir olması dolayısıyla kakao yağı yerine tercih edilir. Ancak shea yağının en yaygın kullanımının kozmetik dünyasında olduğunu söylemek son derece isabetli bir yorum olacaktır. Öyle ki kozmetik sektöründe merhem, losyon ya da nemlendirici gibi pek çok farklı ürünün içeriğinde shea yağı bulunur.
Kozmetik endüstrisinin göz bebeği ürünlerinden biri olan shea yağı faydaları ile ön plana çıkar. Pek çok mineral ve vitamini ihtiva eden bu doğal yağ, cilt açısından mucizevi özelliklere sahiptir. Tarih boyunca, bin yılları aşkın bir süredir kullanılmakta olan shea yağı faydaları açısından modern dünyada da araştırmalara konu olmuştur. Keşfedilen özellikleri sayesinde yağ her geçen gün daha popüler bir hale gelmiştir. Shea yağının belli başlı faydaları şöyle sıralanabilir: