Şiddet gören kadın barışma kıskacı yok

ANKARA (ANKA) - Konukevinde yapılacak işlemlerde şiddet gören mağdur durumdaki kadının beyanı esas alınacak. Konukevinde çalışanlar, kadını korumak gerekçesiyle yönetmelikle belirlenen kurallar dışında kadının temel hak ve özgürlüklerine yönelik herhangi bir sınırlandırma getiremecek, kadın adına karar alamayacak. Çalışanlar tarafından, kadınlara şiddet uygulayan ya da uygulama ihtimali bulunan kişi ile ilgili herhangi bir uzlaşma teklif edilemeyecek ve arabuluculuk yapılmayacak.

Kadın Konukevlerinin Açılması ve İşletilmesi Hakkında Yönetmelik Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Yönetmelik, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına, belediyelere, il özel idarelerine ve sivil toplum kuruluşlarına ait kadın konukevlerinin açılışı, işleyişi, hizmetin çeşit ve niteliği, denetimi, kurumlar arası işbirliği ile çalışanların görev ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esasları belirliyor. Bakanlık, Büyükşehir belediyeleri, il özel idareleri ile sivil toplum kuruluşları, yörenin ihtiyacına, sosyo-kültürel yapısına göre uygun görülecek il ve ilçelerde konukevi açacak. Gerçek kişiler tarafından konukevi açılamayacak. Konukevi açılış izni verilmesi, denetimi, devri, açılış izinin iptali gibi konuların düzenlenmesi bakanlığın yetkisinde olacak. Konukevi işleyişinde insan haklarına dayalı, insan onuruna yaraşır, toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı ve sosyal devlet ilkesine uygunluk esas alınacak. Konukevlerinde kişiye saygılı olunacak kadın odaklı yaklaşım öncelik olacak. Konukevinde yapılacak işlemlerde şiddet gören mağdur durumdaki kadının beyanı esas olacak, kadın delil göstermek zorunda bırakılmayacak.

-KADININ KOCASI İLE BARIŞMASI İÇİN ARABULUCULUK YAPILMAYACAK-

Konukevinde çalışanlar, kadını korumak gerekçesiyle yönetmelikle belirlenen kurallar dışında kadının temel hak ve özgürlüklerine yönelik herhangi bir sınırlandırma getiremecek, kadın adına karar alamayacak. Kadınlar hakkında yapılacak işlemlerde mağdur kadınlar önceden bilgilendirilecek. Konukevinde kalan kadınlar aldıkları kararlardan ve kararların olumlu veya olumsuz sonuçlarından kendileri sorumlu olacak. Kadınların ekonomik, sosyal ve psikolojik açıdan güçlendirilmesi temel amaç olacak. Çalışanlar tarafından, kadınlara şiddet uygulayan ya da uygulama ihtimali bulunan kişi ile ilgili herhangi bir uzlaşma teklif edilemeyecek ve arabuluculuk yapılmayacak. Kanuni hükümler saklı kalmak kaydıyla, konukevinin adresi, telefon numarası, kadınların, çocukların ve konukevi çalışanlarının kişisel bilgileri gizli tutulacak.

-KONUKEVLERİ KARAKOLA YAKIN OLACAK-

Konukevi açmak isteyenler, açılış işlemleri için temsilci ya da konukevinin açılması ve işletilmesinden sorumlu bir müdür belirleyip, açmak istedikleri yerin il müdürlüğüne yazılı olarak başvuruda bulunacak. Konukevi binası, resmi kurumlara ulaşımı kolay olan, dış güvenliği etkin olarak sağlanabilen, kolluk birimlerine yakın yerlerde ve dış görünüşü itibariyle bulunduğu mahalde dikkat çekmeyecek özellikte bir yapı olmasına özen gösterilecek. Kadın ve çocukların güvenliği açısından avlusu ya da duvarla çevrelenmiş bahçesi olan korunaklı müstakil binalar tercih edilecek. Konukevi, en az 20, en fazla 40 kişi kapasiteli olacak.

Sosyal çalışma görevlisinin konukevine kabulü yapılan kadın ve beraberindeki çocuklar ile mesleki çalışmalarını yapabileceği en az bir bireysel görüşme odası bulunacak. Konukevinde her kadın için, varsa çocukları ile kalabileceği bir oda bulunacak. Bir oda, en fazla iki kadın tarafından paylaşılabilecek. Bebekli kadınlar için tek kişilik odalar bulunmasına ve odalarda kadınlar için ranza sisteminin kullanılmamasına özen gösterilecek.

Odalarında banyo ve tuvalet bulunmayan binalarda ortak kullanılacak banyo ve tuvaletler en fazla üç kadın tarafından paylaşılacak sayıda olacak. Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihinden itibaren hizmete açılacak konukevlerinde odalarda bağımsız tuvalet ve banyo olmasına özen gösterilecek.

-KONUKEVLERİ RESMİYETTEN UZAK YUVA SICAKLIĞINDA OLACAK-

Konukevinin kapasitesine uygun sayı ve genişlikte salon, oturma odası, yemek odası ve kadınlar için etkinlik odası bulunacak. Mağdur durumdaki kadınların çocuklar için kreş, eğitim ve rehabilitasyon, oyun ve etkinlik odaları ile çalışma odaları hazırlanacak. Konukevi resmiyetten uzak, yuva sıcaklığı sağlayacak şekilde, kadınların ve çocukların rahat etmelerini sağlamak üzere dizayn edilecek. Konukevi binalarının engelliler için erişilebilir olması sağlanacak. Şiddet gören mağdur durumdaki kadınlar il müdürlüğüne, Şiddeti Önleme Merkezi'ne (ŞÖNİM) veya kolluğa başvurabilecek. Şiddetten haberdar olan üçüncü kişilerin bildirimleri ihbar kabul edilecek. Kadınların konukevine doğrudan başvuruları kabul edilmeyecek, kişisel olarak yapılan başvurular ŞÖNİM'e yönlendirilecek. Konukevine kabulde kadınlardan herhangi bir belge istenmeyecek. Şiddet gören kadın, mülki amir, aile mahkemesi hâkimi veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kolluk amirinin kararı üzerine ŞÖNİM tarafından konukevine kabul edilecek.

-KODLU KİMLİK KARTI HAZIRLANACAK-

Hakkında gizlilik kararı verilerek konukevine kabulü yapılan kadınlar için ŞÖNİM tarafından kodlu kimlik kartı hazırlanacak. Kimlik kartında, ilgilinin kimlik numarası, bulunulan ilin kodu, konukevinin kodu, kadına verilecek numara, konukevine giriş tarihi ile başlamak üzere tespit edilen bilgiler bulunacak ve bu bilgiler veri tabanına işlenecek. Şiddete uğrayan ya da uğrama tehlikesi bulunan bütün kadınlar ve beraberindeki çocukları hiçbir ayrım yapılmadan konukevine kabul edilecek. Onsekiz yaşından küçük kız çocukları anneleri ile konukevi hizmetinden yararlanabilecek. 12 yaşından büyük erkek çocuğu olan kadınlar ile engelli çocuğu bulunan kadınlar ise, can güvenliği riski olmamak kaydıyla, talep edilmesi ve gerekli olduğuna dair sosyal inceleme raporuna istinaden, ŞÖNİM tarafından uygun görülmesi halinde, kira ve iaşesi karşılanmak üzere bağımsız bir ev kiralanmak suretiyle barındırılması yoluna gidilebilecek. Bedensel ve zihinsel engelli kadınlar hakkında ilgili kamu kurum ve kuruluşları veya sivil toplum kuruluşlarından destek alınacak.

-KONUKEVLERİNE POLİSE ÇAĞRI YAPAN ALARM SİSTEMİ KURULACAK-

Konukevinde kalma süresi, kadının ilk kabul birimine kabul tarihinden itibaren 6 ay olacak. Kalış süresi, kadınların güçlenme süreci değerlendirilerek gerekli hallerde uzatılacak. Uzatma süresi, sosyal çalışmacı ile çocuğu var ise çocuk gelişimcinin görüşü alınarak, değerlendirme komisyonu tarafından belirlenecek. Konukevine giriş çıkış saatleri, güvenliği sağlamak amacıyla ve bölgesel koşullar ile kadının durumu dikkate alınarak müdürün teklifi ve ŞÖNİM'in onayı ile tespit edilecek.

Konukevi güvenliği için dış alanda kayıt yapan geniş açılı kameralar ve monitör, iç alanda ise giriş, koridorlar, mutfak ve salonda kayıt yapan kameralar ve monitörlerle teknik donanım sağlanacak.

Konukevlerinde acil durumda kullanılmak üzere kolluk birimlerine çağrı yapan alarm sistemi kurulacak. Numarası görünmeyen ve şehirlerarası görüşmelere açık en az iki telefon hattı bulunacak. Yargı yetkisinin kullanıldığı durumlar hariç olmak üzere, hiçbir kamu görevlisi konukevinde kalan kadınlara ilişkin kişisel bilgileri talep edemeyecek. Konukevine ziyaretçi kabul edilmeyecek.

-ACİL DURUM PLANI YAPILACAK-

Konukevi ve kolluk çalışanları konukevi güvenliğine ilişkin bir acil durum plânı yapacak.

Plânın uygulanmasında işbirliği ve koordinasyonun sağlanmasına yönelik olarak konukevi yönetimi ile kolluk güçleri periyodik görüşmeler gerçekleştirecek. Konukevinde kalan kadınlara müdürün teklifi ve ŞÖNİM'in onayı ile harçlık verilecek. Konukevinde ayrıca kadınlara giyim yardımında bulunulacak. Kadınların, çalışma yaşamına katılımını desteklemek ve istihdam politikasına uygun olarak istekleri ve yeteneklerine göre meslek edinmelerini sağlamak için gerekli olan eğitim giderleri bakanlık bütçesinden konukevine aktarılacak ödenekten karşılanacak. Konukevleri ve hizmetlerinden yararlananlarla ilgili olarak, Genel Müdürlük bünyesinde tüm kadın konukevlerinin birbirleriyle bağlantısını, doluluk oranının takibini, konukevleri arasındaki sevklerin hızlandırılmasını ve konukevleriyle ilgili güncel analizler yapılabilmesini ve politika üretilmesini sağlamak amacıyla elektronik konukevi sistemi kurulacak, veri tabanı ve internet ağı oluşturulacak.

-DEĞERLENDİRME KOMİSYONU KURULACAK-

Konukevi çalışanlarının mesleki becerilerini geliştirmeye yönelik eğitimlere ve farkındalık artırıcı grup çalışmalarına katılmaları desteklenecek. Çalışanlara, yurt içinde ve yurt dışında faaliyet gösteren konukevlerinde ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde kısa süreli staj imkânı sağlanacak. Konukevinde kalan ve okuma yazma bilmeyen kadınlar, okuma-yazma kurslarında eğitim alacak. Konukevinde kalan kadın ve beraberindeki çocuklarına verilecek hizmetleri ve mesleki çalışmaları gerçekleştirmek, diğer kurum ve kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları ile koordinasyonu sağlamak, konukevi hizmetlerinin yönetmelikte öngörüldüğü biçimde yürütülmesini güçleştiren, müdahale plânını aksatacak tutum ve davranışlarda bulunan kadınlarla ilgili karar almak üzere her konukevinde bir değerlendirme komisyonu oluşturulacak. 12 Temmuz 1998 tarihli Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'na Bağlı Kadın Konukevleri Yönetmeliği ile Özel Hukuk Tüzel Kişileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Açılan Kadın Konukevleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.