Sigarayı Bırakmak Elinizde!

Suadiye Memorial Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. İlkay Keskinel, “Sigaranın zararları ve sigarayı bırakma süreci” ile ilgili bilgi verdi. **Aşağıdaki gibi mi düşünüyorsunuz?** Zevk alıyorum, neden bırakayım? Şimdiye dek sigaranın hiç zararını görmedim ki... Daha gencim ve kısa süredir içiyorum. Zaten ben dudak tiryakisiyim. Hiç içime çekmiyorum ki! Ağızlık kullanıyorum, sigaranın zararını azaltıyor. Dedem 80 yaşına dek içti, sağlığı hiç bozulmadı. Sigara içmeyenler de kanser olup ölmüyor mu? Zaten her şey zararlı, bir de sigara içmişim ne fark edecek? Tiryaki değilim, istediğim zaman bırakabilirim. Çocuğumun yanında içmiyorum. Tek keyfim bu! Bu hatalı kalıplarla ilgili detaylı bilgiyi hekiminizden edinebilirsiniz. - - - - - - **Sigarayı neden bırakmalısınız?** - Sigaranın her nefesiyle vücudunuza ortalama 1017, yani 100.000.000.000.000.000 adet oksidan molekülü girmektedir. Oksidan maddeler, hücrelerin zarlarına ve yapıtaşlarına zarar vererek yaşlanmadan kansere, bronşitten kalp hastalıklarına dek pek çok hastalığın oluşumunda rol oynamaktadır. - Sigara içen her 4 kişiden biri, yaşamının beklenenden daha erken bir döneminde hayata veda etmektedir. - Ülkemizde her yıl 120.000 kişi sigaraya bağlı nedenlerden ölmektedir (trafik kazası nedeniyle ölenlerin 12-13 katı!!!) - Her sigara sizi kansere bir adım daha yaklaştırır. Sigara içen bir insanın akciğer kanserine yakalanma olasılığı, içmeyen birine göre tam 20 kat fazladır. Genel kanının aksine, sigara yalnızca akciğerde değil, diğer pek çok organda da kansere yol açar: - Ağız - Dil - Gırtlak - Soluk borusu - Yemek borusu - Mide - Pankreas - Böbrek - Mesane - Rahim ağzı - - - - - - **Kanserlerin çoğu sigaradan..** Kronik bronşit ve amfizemin başlıca sebebi sigaradır. Bu hastalıklar, kişiyi yatağa ve oksijene bağımlı hale getirebilmektedir. - Sigara, akciğerin doğal savunma sistemini bozar, solunum yollarını kaplayan titrek tüylerin felce uğramasına neden olur, zatürre gibi mikrobik hastalıklara yakalanma riskini arttırır. - Sigara, kalp krizi riskini 3 kat arttırır, yüksek tansiyona yol açabilir. - Sigara, damar tıkanıklığına, el ve ayaklarda gangrene ve bunun sonucunda bu uzuvların kesilmesine yol açabilir. - Sigara, cildi erken yaşlandırır. - Sigara, mide rahatsızlıklarına yol açabilir. - Sigara, vücutta C vitamininin tüketilmesine, ve bu vitaminin eksikliği sonucu hastalıklara eğilimin artmasına neden olur. - Hamilelikte sigara içilmesi düşüğe, erken doğuma, bebeğin küçük doğmasına neden olabilir. Bu bebeklerde ileride astım ve allerjik rahatsızlıkların gelişme olasılığı artar. - Anne veya babası sigara içen çocuklarda öksürük, hırıltı, astım, sinüzit, bademcik ve orta kulak sorunları daha sık görülmektedir. - Sigara, cinsel organlara giden kan miktarını azaltarak iktidarsızlığa neden olabilir, seks hormonlarının azalmasına ve spermlere zarar vererek kısırlığa neden olabilir. - Sigarayla alınan karbonmonoksit gazı, hücrelere oksijen taşınmasını engeller. - Sigara, yalnız içene değil, çevresindekilere de ciddi boyutlarda zarar vermektedir. Sigara dumanıyla ortama yayılan zararlı maddeler, hem nefes almayla, hem de ciltten emilerek kana karışmaktadır. Ortamda içilen her 5 sigara, içmeyenlerin 1 sigara içmesine neden olur. - Sigara içerek çocuklarınıza kötü örnek olduğunuzu unutmayın. - Sigara içenlere bazı durumlarda ikinci sınıf vatandaş muamelesi yapılabilmektedir. - - - - - - **Light sigara daha** **az mı zararlı?** Sigara içenlerin çoğu, “light” ya da “mild” sigaraların daha az zararlı olduğunu düşünür. Oysa İngilizce’de “hafif” anlamına gelen light sigaralar, normal sigaralar kadar, hatta belki biraz daha fazla zararlıdır. Çoğu light sigaradaki tütün miktarı, normal sigaralardaki kadardır. Light sigaralar normal sigaralara oranla daha az katran içeriyor olabilirler. Ancak sigara, hem ruhsal, hem fiziksel bağımlılık yapabilen bir maddedir ve kişi light sigara içmeye başlasa da vücudunun alışık olduğu nikotin miktarı değişmez. Bu nedenle sigara bağımlısı, nikotin ihtiyacını light sigarayı daha derine çekmekle, sigaradan daha uzun nefesler almakla, sigarayı sonuna kadar içmekle ya da içe çekilen nefesi daha uzun süre akciğerde tutmakla gidermeye çalışır. Hatta bazen kişi günde birkaç adet daha fazla light sigara içme ihtiyacı bile duyabilir. Bu şekilde günlük toplam nikotin gereksinimini telafi etmiş olur. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, sigara dünyadaki en önemli ikinci ölüm nedenidir. Sayısız hastalığa neden olabilir. “Zararsız” ya da “az zararlı” sigara yoktur. Düşük ya da yüksek katranlı, light ya da normal, tüm sigaralar ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Sadece akciğerlerde değil, vücudun neredeyse tüm organlarında hasar yapabilen sigaranın zararlarından korunmak isteniyorsa, yapılacak en iyi şey sigarayı azaltmak ya da “daha hafifine” geçmek değil, sigarayı tamamen bırakmak olmalıdır. - - - - - - **Sigarayı bıraktığınızda ne hissedersiniz?** - 12-24 saat içinde nikotin ve karbonmonoksitin etkisi kaybolur. - 1-2 gün içinde tat ve koku alma duyularınız düzelir. - 6 hafta içinde bağışıklığı baskılayıcı etki ortadan kalkar. - Sigaranın yola açtığı hastalıklara yakalanma riskiniz azalır. - Sigarayı bıraktıktan sonraki 1 gün içinde kalp krizi geçirme riskiniz yarı yarıya azalır. - Solunum fonksiyonlarınızdaki hızlı gerileme düzelir. - Fiziksel kapasitenizde artış olur, daha aktif bir insan haline gelirsiniz. - Zamanla dişlerinizdeki ve cildinizdeki nikotine bağlı lekeler kaybolur. - Bir süre öksürük ve balgam miktarınızda artış olabilir. Sanılanın aksine bu bir iyileşme belirtisidir, bronşlarınızdaki titrek tüylerin iyileşip solunum yollarınızın temizlenmeye başladığını gösterir. **Öneriler** - Sigarayı bırakmak için sağlığınızı kaybetmeyi beklemeyin. - Kendinize güvenin. - Kararlı olun. Çevrenizdeki sigara tiryakilerinin sizi yanlış yönlendirmelerine izin vermeyin. - Yakınlarınızın desteğini isteyin. Mümkünse ailenizde ya da arkadaş çevresindeki bir sigara içicisiyle beraber sigarayı bırakın. - Sigara içenlerden ve sigara içilen ortamlardan uzak durun. - Alkol, kahve gibi sigara içme isteğinizi arttıran uyaranları tercih etmeyin. - Evinizde ve işyerinizdeki küllük, çakmak gibi eşyaları ortadan kaldırın. - Sigara içme arzusu duyduğunuzda, ortam değiştirin, şekersiz çiklet çiğneyin, yavaş yavaş su için. - Sigarasız yaşamın getirdiklerini düşünün. Artık daha sağlıklı bir insan olmanın tadını çıkarın.