Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Onur Noyan, sigara kullanımının bireylerin yaşamındaki etkileri hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu.
“Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünyada her yıl 6 milyona yakın insan sigara ve sigaraya bağlı olarak ortaya çıkan sağlık sorunları sebebi ile hayatını kaybetmektedir” diyen Doç. Dr. Onur Noyan, “600 bin kişinin ise ikinci el tütün dumanı dediğimiz kendileri sigara içmemesine rağmen yakınlarının ya da diğer kişilerin tükettiği sigaradan dolayı ‘duman altı’ kalmaya bağlı olarak ortaya çıkan sağlık sorunları sebebi ile hayatını kaybetmektedir. Kapalı alanlarda sigara içiminin yasaklanması ile bu rakamın Türkiye’de azaldığını söyleyebiliriz. Ülkemizde sigara kullanma oranı %30 civarında olduğu raporlanmıştır” şeklinde konuştu.
POPÜLER OLMASI, ZARARSIZ OLDUĞUNU DÜŞÜNDÜRÜYOR
“Sigara üreticileri sigarayı daha cazip hale getirmek için çeşitli yaklaşımlar sergilerken, sağlık çalışanları da sigaranın etkilerini tedavi etmek için uğraş vermektedir. Sigaranın içerisinde nikotin, karbon monoksit, katran ve birçok kimyasal madde bulunmaktadır. Özellikle nikotin bağımlılık etkisini oluştururken bunun yanında bulunan diğer kimyasallar sağlık üzerine olumsuz etkilere sebep olmaktadırlar” diyen Doç. Dr. Onur Noyan, sözlerini şöyle sürdürdü:
Son yıllarda elektronik sigara ya da e-sigara olarak bilinen cihazların kullanımı ülkemizde yasak olmasına rağmen giderek artmaktadır. E-sigara, nikotin, çeşitli aromalar ve birçok farklı kimyasal maddenin hava yolu ile solunmasını sağlayan pilli cihazlardır. Özellikle farklı aromalar içermesi ve sosyal medyada popülaritesinin fazla olması sebebi ile sağlığa zararı olmadığı düşünülerek özellikle gençler tarafından tercih edilmektedir. Günümüzde bu cihazların akciğer kanseri, KOAH, kalp problemleri gibi birçok sağlık sorununa sebep olan sigara kullanımına başlamak için bir geçiş maddesi olarak kullanılması büyük önem taşımaktadır.
E-SİGARA, BAĞIMLILIĞA DAVETİYE ÇIKARIYOR
Sigaranın içerisinde bulunan yüzlerce farklı ve zararlı maddenin yanında bağımlılık yapan esas madde nikotindir. Son zamanlarda giderek popüler olan ve yazılı ve görsel basında sık sık karşımıza çıkan nargile, elektronik sigara ya da ısıtılan tütün ürünleri de aslında çok büyük bir risk oluşturmaktadır. Ergenler özellikle sigaradan daha güvenli olduğunu düşünerek e-sigara kullanmaya başlamaktalar ve elektronik sigara kullanımı aslında sigara bağımlılığına giden yolun önünü açmaktadır. Ya da sigarayı bırakmak isteyen bireyler elektronik sigara kullanmaya başlayıp daha güvenli bir seçenek olduğunu düşünerek sigarayı bırakmaktan vazgeçebilmektedirler. Bu bağlamda sigaranın her türlüsünün zararları olduğunu unutmamak çok önemlidir.”
Türkiye’de yaşlı nüfusun giderek arttığını ve 59 yaş civarında olan yaşlı birey oranlarının 2040 yılında %252’lere ulaşacağının belirtildiğini kaydeden Doç. Dr. Onur Noyan, “Bu sebeple yaşla birlikte bağlantılı sağlık sorunları da artmaktadır.Avrupa ülkelerinde yaşamakta olan yaşlı bireylerde sigara kullanım oranları %10-15 gibi bir sıklıkta olup beklenilenden çok daha yüksek oranlardadır” diyerek, şu bilgileri verdi:
“Nikotinin vücutta metabolizması yaşın ilerlemesi ile birlikte artar. Yaşlı bireyler hem daha uzun süre hem de daha yoğun sigara tüketmektedirler. Eşlik eden kronik hastalıkları bulunması ve kullanmış oldukları ilaçlarla sigara ve içerdiği nikotinin etkileşim içerisinde olması sebebi ile yaşlılarda sigara kullanımı çok büyük önem arz etmektedir.Aslında birçok hekim tarafından sigara bırakmaları konusunda uyarılmalarına rağmen sigara içmeye devam etmektedirler. Bazen de hekimler yaşlı olması sebebi ile sigara içmediğini varsayarak sigara kullanıp kullanmadığı konusunda sorgulama yapmaz.
GEÇ KALMADINIZ
Eğer sağlıkla ilgili bir sorun yaşandıysa sigara içildiği belirtilmelidir. Yaşlı bireyler ‘Benim için artık çok geç’‘Sigara içmeyi bıraksam da artık faydası olmaz’ gibi yanlış inanışlar sebebi ile sigara bırakma konusunda isteksiz olurlar. Sağlık çalışanları tarafından önerilmese dahi yaşlı bireylerin mutlaka sigara bırakma polikliniklerine müracaat etmeleri sağlanmalıdır. Eğer yeterli destek sağlanırsa yaşlıların sigara bırakma oranları gençlere daha yüksek olabilir. Çeşitli ilaç tedavileri, nikotin replasman tedavileri ve psikoterapi gibi seçeneklerle sigara bırakma tedavileri mutlaka doktor kontrolünde gerçekleştirilmelidir. Yapılan çalışmalarda gözlenen verilere göre; yaşlı bireyler sigarayı bıraktıktan sonra yaşam süreleri uzamakta, kalp, nöroloji ve dâhili hastalık ortaya çıkma oranları ile birlikte kanser görülme riski düşmekte, bilişsel işlevlerde düzelme olmakta ve en önemlisi yaşam kaliteleri artmaktadır.”
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Onur Noyan, “Son yıllarda yapılan çalışmalarda sigarayı bıraktıktan sonra ilk 1 yıl sonunda ortalama 2-4 kilo artış gözlendiği belirtiliyor. Bu kilo artışının çoğunluğunun sigarayı bırakmayı takip eden ilk aylarda olması dikkat çekicidir” diyerek, sözlerini şöyle tamamladı:
“Zaman zaman kilo almaktan çekinildiği için bazı bireyler sigara bırakma isteklerinden vazgeçmektedirler. Sigarayı bıraktıktan sonra kilo almak kader değil kişinin kendi elindedir. Alınacak bazı önlemlerle sigara bırakma sürecine kilo almadan da devam edebilirler.
Öncelikle kilo alınmasının sebebinin ne olduğu çok önemli. Sigara ürünleri içinde bulunan nikotin vücut metabolizmasını hızlandırır; ama spor yapmanın vücut metabolizmasını artırdığından daha fazla artırmaz. Spor yapmak vücut metabolizmasını hızlandırma sigaraya göre hala daha avantajlı. Sigaranın beyindeki ödül sistemini bozması sebebi ile nikotin yoksunluğunda beynin ödül merkezini uyaran, en kısa yoldan ulaşılan davranışlar tercih ediliyor. Yemek de bu davranışların başında geliyor. Sigara bırakma sürecinde diyetisyen desteği almak kilo alma sorununuza yardımcı olacaktır. Ama diyetisyene gitmeden önce bazı değişiklikler yapmanız da gerekmektedir.
-Aktif olun. Fiziksel aktivite kalori yakmanıza yardımcı olur.
-Buzdolabınızda sağlıklı yiyecekler bulunsun. Markete girmeden önce ne alacağınıza karar verin. --Meyve, sebze ve çok fazla kalori tüketmeden tadını çıkarabileceğiniz az yağlı yoğurt gibi sağlıklı yiyeceklerin bir listesini yapın.
-Şekersiz sakız yardımcınız olabilir.
-Sağlıklı beslenme alışkanlıkları oluşturun.
-Fazla aç kalmaya müsaade etmeden aralıklı beslenin.
-Sağlıklı uyku düzeni oluşturun.
-Alkol ve gazlı içeceklerden uzak durun."
