Şirketler Libya'ya gidip gelmeye başladı, gözler BM'de

İç savaştan dolayı Libya'da yatırımlarını durduran Türkiye’nin önde gelen inşaat-taahhüt şirketleri, suların durulmaya başladığı ülkeye geri dönmek için girişimlerini hızlandırdı. Zararlarının tazmini ve yeni yatırım imkânları için Birleşmiş Milletler (BM)’in aşama aşama kaldırdığı Libya’ya dönük ekonomik faaliyetleri sınırlayıcı yaptırımların sona ermesini bekleyen firma yöneticileri, irili ufaklı gruplar halinde bölgeye gidip müşterileri ile temasa geçiyor. Bu arada mevcut siyasi tabloya göre yeni hükümetin 2013 ortalarında kurulacağı öngörülürken, bu tarihten önce ülkedeki projelerle ilgili somut bir gelişme yaşanması beklenmiyor.
Libya’da 2011'in Mart ayında başlayan iç savaş, 42 yıllık Kaddafi rejiminin yıkılması ve geçici hükümetin kurulmasıyla sonuçlandı. Arada küçük çaplı çatışmalar yaşansa da ülkede yeni yönetimin belirlenmesi için seçim süreci devam ediyor. Kurucu meclisin Haziran 2012'de seçilmesi, sonrasında anayasa uzlaşı süreci ve nihai seçimlerin iyimser tahminlerle 2013'ün ortalarında yapılması bekleniyor. Bu ülkede hatırı sayılır yatırımı bulunan Türk şirketler ve bunların çatı kuruluşlarının yöneticileri, mevcut tabloyu Cihan'a değerlendirdi. “Libya’da 17-18 milyar dolar kontrata bağlı işimiz vardı." diyen Türkiye Müteahhitler Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Emin Sazak, bu işlerin büyük bölümünü tamamladıklarını ancak yaşananlar yüzünden de önemli kayıplara uğradıklarını anlattı. Sazak, "Gelinen aşamada 1,5 milyar dolar alacağımız var, 1 milyar dolara yakın da makine parkımız var. Diğer yandan 100 milyon dolar civarında paramız bankalarda duruyor.” bilgilerini verdi. Ayrıca firmaların şantiye ve makinelerinin yakılıp yağmalandığına da dikkat çeken Sazak, zararın 350-400 milyon dolardan aşağı olmadığını ileri sürdü. Birlik başkanı, şirketlerden Libya'ya izleme amaçlı yolculukların başladığını, ancak işlerin yeniden yürümesinin uzun zaman alacağını kaydetti ve bir seneden evvel önemli ve olumlu bir gelişme yaşanmasını beklediklerini aktardı.
İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Bilmaç ise Libya’da 2-2,5 milyar dolarlık malzeme, 5 milyar dolar müteahhilik tarafında zararların bulunduğunu açıkladı. Bunların önemli bölümünün Eximbank ve uluslararası firmalar tarafından sigortalı olduğunu vurgulayan Bilmaç, Mart 2012'den itibaren ülkeye geri dönüşlerin başlayacağını umduğunu söyledi. Dernek başkanı, “Libya yatırımlarının belli bir büyüklüğü var. Yeni yönetimin müteahhitlik ve malzeme sektörünün ihtimal verdiği gibi 15-20 milyar dolara yakın iş elimizde, tabii yeni yönetim eski anlaşmalara sadık kalırsa. 2012 ilk üç ayda ne olacağını göreceğiz.” diye konuştu.

"BM'NİN YAPTIRIM KARARLARI KALKTIKÇA, İŞLER HIZLANIR"
Avusturyalı ortağı Porr AG ile Trablus’ta stadyum inşa eden Rönesans Holding’in yönetim kurulu başkanı Hüseyin Esenergül, Libya kaynaklı zararların 1,8 milyar doları bulduğunu savundu. Esenergül, şirketlerin şu an kayıplarını belirleyip müşterileri ile diğer ilgili makamlara onaylattıklarını ifade ederek, “Birleşmiş Milletler’in Libya’da vuku bulan olaylara yönelik aldığı 1970 ve 1973 numaralı kararlarda yer verilen ekonomik faaliyetleri sınırlayıcı yaptırımlar var. Bu kararlar tashih edilerek aşama aşama kaldırılmaktadır. Söz konusu yaptırımlar sona erdiğinde firmalarımız zararlarını tazmin imkânının yanı sıra yeni yatırım imkânları da elde edecektir.” dedi.
Libya’da Tripoli Havalimanı’nın yapımını üstlenen TAV İnşaat’ın genel müdürü Ümit Kazak da 1,5 milyar dolar bedelli projeyi olaylar sebebiyle durdurduklarını ifade etti. Yarısı tamamlanmış olan havalimanı inşaatına yakın bir gelecekte devam etmeyi ümit eden Kazak, projede ve şantiyede herhangi bir zararın söz konusu olmadığını aktardı. Libya’da kurulan geçici yönetimle proje konusunda görüşmelerde bulunduklarından bahseden Kazak, “Projelerin ve kontratların tam anlamıyla yeniden yürürlüğe girmesi bir süre daha alacaktır. Ülkede güvenliğin tam olarak temini bu bakımdan en önemli faktör. 2012 senesinde nasıl yol alınacağının açıklığa kavuşacağını umuyoruz. Projemize sağlıklı bir şekilde devam etmek için çalışmalarımız ve görüşmelerimiz devam etmektedir.” şeklinde konuştu.