Şırnak'ta soğanı toprakta kalması şartıyla toplanan "yılan yastığı" ihraç ediliyor

EKREM PAYAN/FARUK KÜÇÜK - Şırnak ve çevre illerin kırsalında yetişen yılan yastığı bitkisi, 3 yıldır Tarım ve Orman Bakanlığının kota izniyle toplanarak ihraç ediliyor.

Tarım ve Orman Bakanlığınca, endemik tür olması dolayısıyla ihracatı kotaya tabi olan ve kendiliğinden yetişen yılan yastığı bitkisi büyük çoğunluğu Şırnak olmak üzere Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki bazı illerde dağlık alanlarında her yıl nisan ve mayıs aylarında toplanıyor.

Toprakta soğanının bırakılması şartıyla toplanan bitki, yurt dışına gönderiliyor.

- Kırsal alandaki vatandaşlara gelir kapısı

İl Tarım ve Orman Müdürü Selman Demirel, AA muhabirine, bitkinin 9 ilde yetiştiğini, son 3 yılda Bakanlık tarafından ocak ayında yapılan firma başvuruları ile bitkinin sürdürülebilirliği için kota belirlenerek ihracatının yapıldığını söyledi.

Bitkinin kırsal kesimdeki vatandaşlara hasat mevsiminde bir gelir kapısı olduğunu anlatan Demirel, bitkinin sürdürülebilir olması için yeşil kısmının koparılması, soğan kısmının toprakta kalma şartının konulduğunu belirtti.

Ailelerin dönemsel olarak topladığı bitkiyi firmalara sattığını kaydeden Demirel, "Geçen yıl, yılan yastığı bitkisinin 807 tonu ihraç edildi. İhracatın yüzde 70'ı Şırnak'tan. Bu yıl kota bin ton olarak belirlendi." dedi.

- "Soğanların koparılmaması çok önemli"

Demirel, şöyle konuştu:

"Vatandaşlarımız için geçim kaynağı olmaktadır. Sahada nasıl toplanması, neler yapılması gerektiği konusunda bilgi veriyoruz. Bitki toplandıktan sonra sahada da kontrol ediyoruz. Soğanların topraktan çıkarılmaması ve bunun sürdürülebilirliği bizim için çok önemli. Doğal çiçek soğanının yeşil aksamının işlem görmeden tüketilmesi uygun değildir. Kaynatılma işlemine tabi tutulduktan sonra insan tüketimine konu olmaktadır. Bu ürünün çorba yapımında taze ve kurutularak kullanımı yoğun rağbet görmekte. Yılan yastığı bitkisi Şırnak başta olmak üzere 9 ilin sınırları içerisinde doğal olarak yetişiyor. Zehirli türleri de olmakla beraber bölgemizde bu türlere rastlanılmamakta. Bizdeki Latince ismi 'eminium spp' olan yemeklik ve kurutmalık olarak toplanan bir bitki türüdür."

- "Vatandaşlar, günde 7-8 ton topluyor"

İhracat yapan firma yetkilisi Alaattin Demir de her yıl belirlenen kota doğrultusunda başvuran firma sayısına göre vatandaşlardan bitkiyi alıp ihraç ettiklerini bildirdi.

Yılan yastığı bitkisinin Kumçatı beldesi ile Güçlükonak ve Cizre ilçesinde toplandığını dile getiren Demir, "Vatandaşlar, günde 7-8 ton topluyor. Ambalajlayıp depoluyoruz ve Irak'a gönderiyoruz. 30-40 gün bir toplama süreci var." diye konuştu.

Bitkiyi toplayan vatandaşlardan Şirin Yıldız ise yılın 2 ayında topladıkları yılan yastığı bitkisi ile aile bütçesine katkı sağladıklarını belirtti.

Bitkinin Irak'ta genellikle çorba için kullanıldığını anlatan Yıldız, "Biz de kullanıyoruz. Bir haftadır dağ bayır dolaşıyoruz ve otu topluyoruz." dedi.