Siyasi deprem Avrupa basınında

Yaşananları Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne girme çabaları açısından değerlendiren Avrupa gazeteleri, iç siyasette yaşanan olumsuz gelişmelerin, Ankara'nın Kopenhag Kriterleri'ni yerine getirme çalışmalarını geciktirdiği noktasına işaret ediyor.

Çeşitli Alman gazetelerinin İstanbul muhabiri Susanne Güsten bugünkü yorumunun başlığında "Türkiye Avrupa'yı mı seçiyor?" diye soruyor ve şöyle devam ediyor:
"Yıllardır Avrupa'daki geleceğiyle meşgul olan Türkiye, AB'ye giriş kriterlerini yerine getirmeye çalışıyor. Son aylarda da Kopenhag Kriterleri'yle ilgili hükümet içinde başlayan tartışma hükümet çalışmasını felce uğrattı. Ancak vakit daralıyor. Türkiye reformların gerçekleşmesini ciddiye almadığı takdirde AB'nin genişleme sürecinde yakaladığı fırsatı kaybedecek, AB kapısında süresiz bekleyişe geçecek.

Ecevit hükümeti bunun farkında, ama bir türlü tarihi kararı veremiyor. Üçlü koalisyondaki AB reformları taraftarı ve karşıtı güçler satranç oynarken vakit daralıyor. Koalisyonun bu gerilime dayanamaması Türkiye için iyi bir sonuç. Zira AB ile ilgili tartışmada doğrudan ülkenin geleceği tartışılıyor. Türkiye şu soruya yanıt aranıyor: Brüksel'in talep ettiği reformlar gerçekleştirilip, Batı'nın demokratik değerlerine uyum mu sağlanacak, yoksa milliyetçi devlet ideolojisine sadık kalınıp bölgesel güç rolüne mi soyunulacak?"

Rheinpfalz gazetesindeki yorumda da Türkiye'deki son gelişmeler AB'ye üyelik süreci açısından ele alınıyor. Hükümet krizine Başbakan'ın sağlık koşullarından çok AB reformlarıyla ilgili hükümet içinde başgösteren anlaşmazlığın yol açtığı ifade ediliyor. Eğer MHP lideri Devlet Bahçeli'nin ortaya attığı erken seçim çağrısına destek bulunursa, bu seçimin Türkiye'nin AB üyeliği için tavrını belirleyici bir seçim olacağı vurgulanıyor. Ve MHP'ye verilen oyun AB'ye giden yolda gerekli reformlara karşı bir oy olacağına işaret ediliyor.

Yorumda, olası bir erken seçimde partilerin başarı eğrisi konusunda tahmin de yapılıyor. Ecevitsiz bir DSP'ye fazla şans tanınmıyor, seçmenin Avrupa yanlısı DYP ve ANAP hakkında yolsuzluklar nedeniyle kaygılı olduğu belirtiliyor. Bu durumda AK Parti lideri Erdoğan'a şans veriliyor. Ama onun da önünde başta ordu olmak üzere devlet kademelerinden bazı çevrelerin handikap olarak durduğuna dikkat çekiliyor.

İngiltere'nin önde gelen gazeteleri de bugün Türkiye'deki siyasi krize geniş yer verdi. The Guardian gazetesinin İstanbul muhabiri Jonny Dymond değerlendirmesinde, Ecevit'in hastalanmasından bu yana Türkiye'nin AB'ye üyelik müzakerelerine kapı açacak olan reformların sürüncemeye girdiğine, AB'ye girmekten yana olanların siyasi kriz ortamının bu reformların Kopenhag Zirvesi'ne kadar yetiştirilemeyeceğinden endişe ettiklerine dikkati çekiyor ve, "Koalisyon dağılacağa benziyor. Yapılacak bir erken seçimi kimin kazanacağı belirsiz. Ancak siyasi kriz ilk etapta ekonomiyi tehdit ediyor" diyor.

The Times'ın İstanbul muhabiri Andrew Finkel da Türkiye'nin erken seçime doğru gittiği kanısında. Şimdiye kadar çoğu yorumcunun mevcut ekonomik kriz ışığında seçimleri kaybetme korkusunun bu koalisyonu birarada tutacağına inandığını belirten Finkel, Ecevit'in çevresindekilerle sürtüşmeye girmesinin Bahçeli'yi, siyasi yelpazenin böylesine parçalandığı bir ortamda partisine taktik avantaj sağlayacak bir seçim resti çekmesinde önemli rol oynadığını vurguluyor.

Financial Times'ın Ankara muhabiri Leyla Boulton ise değerlendirmesinde, Türkiye'deki siyasi çalkantının yıkıcı olmaktan ziyade yapıcı olabileceğine dikkati çekmiş. Kamuoyu yoklamalarının sağda yükselen partinin Tayyip Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma Partisi olduğuna işaret ettiği belirtilen yazıda devamla şu görüşe yer verilmiş:
"Sol da DSP'den kopanların yeni bir siyasi oluşuma gitmeleri beklenebilir. Kendisini Sosyal Demokrat olarak tanımlayan ve aktif politikaya atılma hazırlığı içinde olan Kemal Derviş ise kendi başına pek bir şey başaramaz. Ama kitle partilerinden birine girerse oy getirebilir. Bu parti de eğer Ecevit izin verirse ya DSP ya da parlamento dışı kalmasına rağmen geniş bir tabana sahip olan CHP olabilir."