Sizin evde kral kim?

Bu cümle sizce ne anlatmak istiyor?

Son zamanlarda en sık rastladığımız aile içi ilişkilerde çocuk merkezli sistemin oluştuğudur. Evde çocuk son sözü söyler, istemezse bir yere gidilmez, canı sıkılırsa istediği her şey anında yapılır…Yani aslında anne babalar çocuk, çocuklar da anne baba gibi evdeki son sözü söyleyen, yetkili olan, otorite sahibi kişileridir. Peki bu mudur olması gereken gerçekten?

Psikomola Bireysel ve Kurumsal Danışmanlık Merkezi’nden Çocuk ve Ergen Psikoloğu Uzm. Psk. Reyhan Uzun, ailenin anne baba ve çocuklardan oluşan bir sistem olduğunun altını çiziyor ve cevaplıyor:

"Bu sistem içinde anne baba evde kuralları belirleyen, sınırları koyan kişilerdir ki, bu durum çocukların sağlıklı gelişiminde çok önemlidir. Çocuklar kural koyan, sınırları belirleyen ve net olan anne babaları severler, o zaman kendilerini güvende hissederler. Çocuklar anne babalarından arkadaş, dost olmalarını isterler ama en önemlisi anne baba olarak kendilerini güvende hissettirmelerine ihtiyaçları vardır. Çocukların çoğu için anne babalarından daha fazla güç ve kontrol sahibi olduklarını farketmek çok rahatsız edicidir. Çünkü anne baba güvendir, destektir, başımız sıkıştığında yardıma en çabuk ve sorgusuz sualsiz koşandır. Bu sebepten çocuğun bunları hissetmesi ve bilmesi onu bir kere daha rahatlatır, kendini huzurlu ve güvende hissettirir."

Birçok anne baba için sınır koymanın zor olduğunu ifade eden Uzm. Psk. Reyhan Uzun, anne baba için çoğu kez çocuğu mutlu etmenin yolunun istediğini vermekten geçtiğinin sanıldığını belirtti:

"Her çocu anne baba için özeldir, tektir onu mutlu etmenin yolu istediklerini vermektir. Ya da farklı açıdan baktığımızda her ebeveyn çocuklarını her daim mutlu etmek zorundaymış gibi hisseder. Ve hayatını tamamiyle bunun üzerine kurgular.Bütün imkanlarını sonuna kadar serer, hiçbir şeyden eksik bırakmak istemez ve böylece çocuklarının mutlu olduklarını düşünerek kendileri de daha mutlu olurlar. EVET istekleri yapılan ve her istediği alınan çocuk mutlu olur, ama sadece o ‘anlık’. Sonrasında çocuğun sağlıklı gelişimi için isteklerini erteleyememesi, sınırları tanımaması, kurallar karşısında isyankar olması ve sürekli doyurulması onun aile dışındaki diğer ortamlarda sorun yaşaması için zemin teşkil eder."

Peki yapılması gereken nedir?

"Yapılması gereken şey, çocukların yaşlarına bağlı olarak, onların kendi alanlarında özgürlüklerini sağlayacak şekilde, keşfetmeleri ve rahat hareket edebilecekleri alan yaratarak sınırlar belirlemektir. Sınırlar, onaylanan davranışı ve ilişkileri tanımlar, büyümenin ölçütüdür, güvenlik sağlar. Yani sınırlar çocuğa rehberlik eder, dünyayı tanımlarına olanak sağlar, öğrenme için güvenli alan oluşturur. Şunu unutmamak gerekir ki her evde anne ve baba evin şekillendircisidir, çocuklar kendilerini ifade eder, bireydir fakat özgürlük içinde ebeveynlerinden bağımsız değildir. Anne babalar her şeyin en iyisini yapmak adına tüm olanakları sınırsızca sererek çocukları için iyilik değil, tam tersine olumsuz ortam yaratmaktadırlar. Güç, kontrol ve rehberlik her çocuk için sınırları yaşa bağlı olarak esnetilerek kullanılır.Evde çocuk anne babanın sahip olması gereken kontrolü ele geçirirse o zaman aile yapısında sıkıntılar var demektir, roller değişiyor demektir. O zaman ilişkilerin yeniden gözden geçirilmesi ve tutumlarla ilgili değişikler yapılması şarttır."

**SORU VE GÖRÜŞLERİMİZ İÇİN: uzm.psikologreyhanuzun@mynet.com

**