Soba Ve Kaloriferler Doğru Yakılmalı

Mersin Üniversitesi (MEÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Kumbur, soba zehirlenmelerinde meydana gelen ölümlerin düşük kaliteli kömürden değil, kömürün kurallara uygun yakılmamasından kaynaklandığına dikkat çekerek, vatandaşları uyardı.

MEÜ Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kumbur, İHA’ya yaptığı açıklamada, kış aylarında yaşanan soba zehirlenmelerinin nedenleri hakkında bilgi verdi. Soba ve kalorifer yakma tekniklerinin önemi üzerinde duran Kumbur, soba ve kaloriferlerde kullanılan kalitesiz yakıtlar, soba ve kalorifer yakma tekniklerinin iyi bilinmemesi, baca temizliğinin iyi yapılmaması nedeniyle hava kirliliğinin arttığını, soba zehirlenmeleri ve ısınma maliyetlerinde de artış yaşandığını kaydetti. Bunun önüne geçmek için soba yakma tekniklerine uyulması, evlerde ve işyerlerinde hava izolasyonlarının iyi yapılması, kaliteli yakıt kullanılması, bacaların düzenli olarak temizlenmesi, soba bağlantı elemanları ve borularının sık aralıklarla temizliği ve gaz sızdırmazlığının kontrol edilmesi gerektiğinin altını çizen Kumbur, “Can kaybını önlemek, enerji tasarrufu sağlamak ve çevreyi kirletmemek için kömürü doğru yakmamız gerekir. Ölümler düşük kaliteli kömürden olmamakta, sobalarda kömürün kurallarına uygun yakılmamasından meydana gelmektedir. Kurallarına uygun yakılmayan sobada kaliteli veya kalitesiz hangi kömür yakılırsa yakılsın zehirlenme olabilir. Plastik, lastik, araba lastiği, temizlenmemiş tahta, hayvan ve asfalt atığı, boya, atık petrol ürünleri ve çöplerin soba ve kalorifer kazanlarında yakılması halinde kanser yapıcı maddeler oluşmaktadır. Bu nedenle standartlara uygun kömür veya yakıt kullanılmalıdır” dedi.

Sobada kömür yakılırken dikkat edilmesi gereken konular hakkında bilgi veren Kumbur, can kaybını önlemek için kaliteli yakıt seçmek, sobayı üsten yakmak ve sobanın hava alıcı kapaklarının kapatılmamasının şart olduğunu vurguladı. TSE belgeli sobalar alınması ve sobanın önerilen yere kurulmasının önemli olduğunu dile getiren Kumbur, “Üstten yakılan sobalar, yaklaşık yüzde 20 yakıt tasarrufu sağlar, çevreye daha az zarar verir. Alta kömür, üste çıra ve benzeri konularak yakma, zehirlenme riskini en aza indirir. Yanmakta olan sobaya üstten kömür ilave edilirse alttaki ateşin etkisi ile ilave edilen kömür bünyesindeki yanabilir gazlar yanmadan baca ile çevreye verilir. Soba üst bölümünde tam yanma gerçekleşmeden alt ve üst hava alma kapakları kapatılırsa kömürün tutuşma süresi uzayacağından, yanmadan çıkan ve zehirlenmede etken olan karbonmonoksit gazı miktarı artacaktır” ifadelerini kullandı.

Soba borularının mümkün olduğunca kısa ve düşey doğrultuda olması gerektiğini belirten Prof. Dr. Kumbur, şöyle devam etti: “Baca yılda en az iki kez temizlenmelidir. Fazla dirsek ve borudan kaçınılmalıdır. Baca temiz ve çatıdan 1 metre yüksekte ve çıkan gazların dağılabilmesi için en yakın binadan 6 metre uzaklıkta olmalıdır. Soba ve kaloriferlerin nefes boruları olan bacaların ayda bir, soba borularının da iki ayda bir kez temizlenmesi gerekir. Baca yangınının sebebi, bacaların temizlenmemesi, çatlak ve sıvasız olmasıdır.”

Kömür depolarında mutlaka havalandırma penceresi olması ve devamlı açık tutulması gerektiğinin de altını çizen Kumbur, yığın yüksekliğinin 1 metreyi ve eninin ise 5 metreyi geçmemesi gerektiğini, aksi takdirde kömürün kendiliğinden kızışarak için için yanabileceğini kaydetti.

Kalorifer kazanı yakma görevlilerinin de mutlaka bunun eğitimini almış olmalarının önemine değinen Kumbur, şunları kaydetti: “Kalorifer kazanında kömür yastıklama yöntemi ile yakılmalı, tutuşturma işlemi tamamlandıktan sonra günlük yakış sırasında ateş kapağı ve küllük kapağı açılmamalı, kapaklar üzerindeki hava klapeleri vasıtasıyla hava girişini ayarlayarak istenilen yanma sağlanmalı, baca damperleri yakışa göre ayarlanmalı, kazan su sıcaklığı dış ortam sıcaklığına göre ayarlanarak yakış sağlanmalı ve geceleri kazan uyutma sistemine ayarlanmalıdır. Kazan su sıcaklığı 30 dereceden yüksek olduğu zaman kazana su ilavesi kesinlikle yapılmamalıdır. Kalorifer kazan boruları ve bacası her yıl temizlenmelidir.”

Zehirlenme olduğu zaman hemen bir sağlık kurumuna gidilmesini isteyen Kumbur, sözlerini şöyle tamamladı: “Zehirlenme olduğu zaman yoğurt, sarımsak gibi yiyecekler verilmesi çok yanlıştır. Çünkü zehirlenme midede değildir, solumun yolu ile ilgilidir. Zehirlenen kişiye acilen oksijen verilmelidir. En kısa zamanda teşekküllü bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.”