'Soba yanan odada yatmayın'
SAMSUN (İHA) - Makine Mühendisleri Odası (MMO) Samsun Şubesi Başkanı Kadir Gürkan, şofben ve soba zehirlenmelerinin önüne çok küçük önlemlerle geçilebileceğini belirterek, "Banyo ve benzeri kapalı yerlere şofben konmamalı, zorunlu olarak konuluyorsa içeriye temiz hava girişi sağlanmalı, kömür veya katalitik gibi sobaların yandığı odalarda yatılmamalı" dedi.
Kadir Gürkan yaptığı açıklamada, basında sıkça karşılaşılan acı haberlerin başında soba ve şofben zehirlenmelerinin geldiğine dikkat çekti. Çok küçük önlemlerle önüne geçilebilecek olan bu tür kazaların artması ve can almaya devam etmesinin üzücü bir durum olduğunu vurgulayan Gürkan, "Basında genellikle 'şofbenden sızan gazdan zehirlendi' haberleriyle karşılaşıyoruz. Halbuki şofbenlerde kullanılan LPG veya doğalgaz kimyasal zehir ya da boğucu değildir. Ancak ortamda çok fazla olursa oksijen azlığından dolayı basit boğucu etki gösterir. Bu gazları oluşturan hidrokarbonlar metan, etan, propan, bütan sinir sistemini etkileyen genel anestezik sınıfa girerler. Yani farkında olmadan teneffüs edildiğinde kısmen uyuşturucu etki gösterir. Baygınlık halinde ise ortamda yeterli oksijen kalmayınca oksijen yetersizliği sebebiyle ölüm gelir. Kapalı mekanlarda yanmayla havanın oksijeni yüzde 21'in altına düşer. Havada oksijen oranı yüzde 16'nın altına düşerse hayati tehlike başlar. Yüzde 10'a düşünce artık yaşamak mümkün değildir" diye konuştu.
Sobalardan sızan gazlar içerisinde de en tehlikeli olanın karbon monoksit gazı olduğunu hatırlatan Gürkan, "Aslında sobalarda yakılan yakıta göre şofbenlere nazaran çok değişik gazlar çıkar ve kokusundan algılanabilir. Ancak bu gazlar içerisinde mesela H2S (Hidrojen sülfür) varsa karakteristik kokusuyla tanınır. Ama koku ilk algılandığında derhal tedbir alınmalı, açık havaya çıkılmalı ve ortam havalandırılmalıdır. Bu yapılmadığı takdirde bir süre sonra koku duyulmaz olur ve tehlike geçti zannedilir. Halbuki kokunun duyulmama sebebi tehlikenin geçmesi değil, H2S gazının sinir dokularını felce uğratması sebebiyle artık görev yapmamasıdır. Katalitik soba tabir edilen LPG kullanılan sobalarla gelen zehirlenmeler de şofbenlerdekinin benzeridir. Yanmayla ortamın oksijeni tükenir ve ortamda karbon monoksit birikir" ifadelerini kullandı.
Zehirlenme olaylarında ölümün gerçek sebebinin yanma ürünü olarak çıkan gazlar olduğunu ifade eden Gürkan, "O halde banyo ve benzeri kapalı yerlere şofben konmamalı, zorunlu olarak konuluyorsa şofbenler mutlaka bacaya bağlanmalı ve içeriye temiz hava girişi sağlanmalıdır. Gerek kömür sobaları, gerekse katalitik sobalarda sobanın yandığı odalarda yatılmamalıdır. Soba tamamen söndürüldükten sonra yatılacaksa oda iyice havalandırılmalı, bacalardan geri tepmeyle diğer daire sobalarının gazlarının gelmediğinden emin olunmalıdır" şeklinde konuştu.
Kadir Gürkan, alınması gereken önlemleri ise şöyle sıraladı:
"LPG zehirli değildir ancak 6 metrekareden küçük, iyi havalandırılmamış mekanlarda şofben kullanıldığında, ortamdaki oksijen süratle tükenmektedir. Şofbeni mutlaka iyi çeken bir bacaya bağlayın. Şofbeni havalandırmazsanız, kapalı ve 6 metrekareden küçük hacimli mekanlarda kullanmayın. Şofbenle tüp arasındaki LPG hortumunu 125 santimetreden uzun tutmayın. Banyoya bolca hava girişini mutlaka sağlayın, banyoyu içerden kilitlemeyin. Koku hissettiğinizde şofbeni kullanmayın. Yetkili servise şofbenin bakımını yaptırın. Banyodan uzun süre çıkmayan kişiyi kontrol edin. Korsan tüp kullanmayın, tüpünüzü her zaman abonesi olduğunuz bayiden alın. Gaz kaçağını kibrit ve çakmakla kontrol etmeyin.
Şofben montajını mutlaka yetkili servislere yaptırın."
