Soba zehirlenmelerine dikkat

Yazılı bir açıklama yapan MMO İzmir Şubesi Başkanı Doğan Albayrak, "Havaların soğuması ile ısınma gereksinimini karşılarken ortaya çıkan kazalar geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yıl da ne yazık ki çok üzücü boyutlara ulaşmıştır. Soba, şofben ve benzeri araçların kullanımında oluşan kazaların bilgi-eğitim eksikliğinden kaynaklandığı görülmektedir. Bu nedenle bazı temel noktaları anımsatmak istiyoruz" dedi.

Albayrak, soba ve şofben kullanıcılarına daha sonra şu hatırlatmalarda bulundu:

"Sobalar, cihazın kapasitesine uyan yeterli hacimde bir yere konmalı, sıcaktan etkilenmeyen, yanmaz bir levha üzerine yerleştirilmelidir (Tercihen mermer). Sobanın ısısından iyi yararlanabilmek için, sobanın duvara çok yakın olmaması, çevresinde perde, örtü vb. çabuk tutuşabilir madde bulunmaması gerekmektedir. Bacalı sobalar baca bağlantısı olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır. Soba, mümkünse baca deliğine yakın yere konmalıdır. Soba boruları mümkün olduğunca kısa ve düşey boyutta olmalı, yatay borular bacaya hafif bir eğimle döşenmelidir. Uzun yatay borular ve fazla sayıda dirsek kullanımından kaçınmalıdır. Soba bacaya bağlanmadan önce bacanın iyi çekip çekmediği bir mum alevinin baca önünde tutulması ile kontrol edilmelidir. Alev baca içine doğru çekiliyorsa baca çekişi iyidir. Aksi halde baca çekişi kötüdür ve mutlaka temizlik ve onarımı yapıldıktan sonra kullanılmalıdır. Baca ve borular arasındaki bağlantıların sızdırmazlığı sağlanmalıdır. Soba yatak odalarına ve banyoya kesinlikle konulmamalıdır. (Uyurken sağlıklı ve sıcak tutan bir yatak ve yorgan kullanımı, sobalı-ısıtılan odada yatmaktan daha sağlıklı bir seçimdir. Borular pencere yada duvara açılan bir delikten çıkarılmamalıdır. Sobanın bulunduğu yer sık sık havalandırılmalıdır."

Kömürlü soba yakılırken ise şunlara dikkat edilmesi istendi:

"Soba mutlaka üretici firmanın vermesi gereken 'kullanma talimatına' göre yakılmalıdır. Alttan yanmalı ve üstten yanmalı sobalarda tersine işlem yapmak zehirlenme kazalarının başlıca nedenlerindendir. Her tutuşturma işlemi öncesi sobanın külü mutlaka temizlenmelidir. Güvenlik açısından, soba tutuşturmak için benzin, gazyağı ve ispirto gibi yakıtların kullanımından kaçınılmalıdır. Tutuşturma sırasında tüm klapeler açık tutulmalıdır. Tam yanma sağlanmadan klapeler kapatılmamalıdır. Verimli ısınma için sobanın ateş tuğlalarının kırılmamasına ve dış yüzeyinde çatlaklar oluşmamasına dikkat edilmelidir (Soba sıcakken ıslak bezle silmek vb. işlemler emaye yüzeyde çatlamalar meydana getirir)."

Katalitik sobalarda kullanılan LPG gazı hava ile yüzde 2-10 oranında karıştığı zaman küçük bir kıvılcımla, yanıcı ve patlayıcı özelliğinin harekete geçebildiği belirtilen açıklamada, "Bu nedenle LPG'li sobalarda hiçbir şekilde gaz sızıntısı olmamalıdır. Katalitik sobalardan oluşan zehirlenmelerin nedeni; LPG gazı sızması değil, yetersiz oksijenli yanma ortamlarında yanmanın devam etmesi sonucu çıkan zehirli karbon monoksit gazının teneffüs edilmesidir. Oksijensiz kalan vücutta önce halsizlik başlar. Bu arada vücutta salgılanan laktik asit kaslarda kramplar yaratır. Vücut kasılır, kişi hareket edemez ve bağıramaz duruma gelir, aynı ortamda kalmaya devam ederse solunum yetersizliği ve solunum felci ortaya çıkar. Katalitik sobalar 30 metreküpten küçük yerlerde kullanılmamalıdır. Sobanın bulunduğu yerde kapı altları tamamen kapalı olmamalıdır. Uyurken soba kesinlikle açık bırakılmamalıdır. Tüp ile soba bağlantısı sızdırmazlığı sağlanmalıdır. LPG sızıntısı olması durumunda hemen havalandırma yapılmalı, havadan ağır olan bu gazın tabanda, köşelerde biriktiği düşünülerek süpürme yoluyla gazın atılması sağlanmalıdır" denildi.

Son günlerde İzmir ve Ege Bölgesi'nde 10 kişinin soba ve şofben zehirlenmeleri yüzünden hayatını kaybetmesi nedeniyle bir açılma ihtiyacı duyduklarını belirten MMO İzmir Şubesi Başkanı Albayrak, odasının geçtiğimiz dönemde kullanıcıları bilinçlendirmek amacıyla İzmir Büyükşehir Belediyesi ile işbirliğinde "Kömürlü Soba Kullanma Klavuzu" hazırladığını ve 10 bin İzmirliye ücretsiz olarak dağıtımının sağlandığını ifade etti. Albayrak, "Benzeri çalışmalarının özellikle gecekondu bölgelerinde sürekli yapılmasının, hatalı soba kullanımından oluşan üzücü ve ölümlere varan kazaların önlenmesinde önem taşıdığına inanıyor, başta yerel yönetimler olmak üzere tüm ilgilileri, basın yayın organlarımızı ve halkımızı konuya duyarlı olmaya çağırıyoruz" diye konuştu.