Soba zehirlenmelerine dikkat

Havalar soğudu kaloriferler ve sobalar yanmaya başladı. Isınma araçlarını bilinçli kullanalım. Gazetelerde ve televizyon haberlerinde hemen her gün bir kaç kişinin sobalardan zehirlenip öldükleri haberlerini okumaya başladık. Oysa, sobalardan kaynaklanan ölümler, aynı trafik kazaları gibi bazı kurallara uyarak basit tedbirlerle tamamen önlenebilir.

Sobalar değil bilinçsizlik öldürür?

Halk arasında sobadan ölüm olarak bilinen olay aslında bir karbonmonoksit zehirlenmesidir. Karbonmonoksit zehirlenmesi, kömür ve odun sobaları, şofben, kombi, borusuz soba, ocak, fırın, mangal gibi ısınma sistemlerinde sıvı veya katı yakıtların tam olarak yanmaması sonucu ortaya çıkar. Karbonmonoksit, hidrokarbonların tam olmayan yanması sonucu oluşan bir gazdır. Renksiz ve kokusuzdur, Karbonmonoksit solunması özellikle uyku sırasında öldürücüdür, çünkü bu gaz renksiz, kokusuz olduğu gibi akciğerlerden kolayca emilir. Uyuyan bir insanın bu gazı soluduğunun farkına varması imkansızdır.

Zehirlenme belirtileri nelerdir?

Uyanık bir insanda baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, bulantı, kusma, konsantrasyon güçlüğü, nefes darlığı, çarpıntı, karın ağrısı, kas krampları, epilepsi(sara) nöbetleri, şuur bozukluklarından komaya kadar giden belirtiler vardır. Uyuyan bir insan bunların hiçbirinin farkına varamaz ve ölüme kadar ilerleyen derin bir komaya girer. Karbonmonoksit zehirlenmesinin tipik bulgusu, dudakların kiraz kırmızısı bir renk almasıdır. Zehirlenme vakalarında hastalara bol oksijen verilerek en kısa sürede sağlık kuruluşuna yetiştirelim. Kalp, akciğer yetmezliği olan hastalarda daha duyarlı olalım.

Önlemler;

Soba zehirlenmeleri bazı kurallara dikkat edilerek önlenmesi mümkün olan kazalardır. Bunlar soba ve kullanılan yakıtın seçiminden başlayarak, sobanın kurulması, yakılması, baca temizliği ile ilgili kurallardır ve herkes tarafından bilinmesi gerekir.Sobalı evlerde yaşayanlar nasıl hareket etmelidir?

- Geceleri, özellikle rüzgârlı havalarda sobanın tam söndüğüne emin olmadan sobalı odada yatmamalıdır.

- Küçük çocukları mümkün olduğunca kapıya yakın yatırmalıdır. Çünkü kapı kapalı bile olsa belirli miktarda hava sirkülasyonu olmaktadır.

- Yatmadan önce odayı havalandırmak olası bir zehirlenmede etkiyi azaltır.

- Zehirlenme belirtililerini ( anormal uyuşukluk, uyku hali, titreme, kasılma, hareket etmek istememe, ateş ...) kendinizde veya yakınınızda gördüğünüzde önce 112 Acil servisini arayın ve hemen havadar bir yere gitmeye çalışın.

- Soba borularını düzenli aralıklarla temizlemeli ve sobanın içindeki yakıt artıkları her gün boşaltmalıdır. Sobaya yatmadan önce kömür ilavesi yapılmamalıdır.

- Unutmayın ki zehirlendikten sonra tedbir almak yerine, zehirlenmeden önce tedbir almak her yönden avantajdır.