Soğanın faydaları nelerdir? Ne zaman yenir? Hangi vitaminleri içerir?

Coğrafi kökeni tam olarak bilinmese de en eski kayıtlar Batı ve Doğu Asya'yı kapsayan bir bölge olduğunu gösterir. Tüm dünyada yaygın olarak çiğ veya pişmiş halde tüketilir. Genellikle yemeklerde ve salatalarda kullanılır. Ayrıca bazı ülkelerde turşusu da yapılır. İnsan sağlığı açısından oldukça faydalı olan soğan, kediler, köpekler ve daha birçok hayvan için toksik bir etkiye sahiptir.

Soğanın Kalorisi ve Besin Değeri

Miktar: 100 gr

Kalori (kcal): 39

Yağ (g): 0.1

Karbonhidrat (g): 9

Protein (g): 1.1

Soğanın Faydaları

Soğan; C ve B vitaminleri, kükürt, selenyum, lif, manganez, bakır ve daha birçok mineral ile organik bileşenler içeren oldukça faydalı bir besindir. Düzenli olarak tüketildiğinde kansere karşı korur, kan şekerini düzenler, kemik erimesi ve çeşitli kardiyovasküler rahatsızlıkların oluşmasını önler.

1. Kemik sağlığını korur

Araştırmalar soğanın kadınlarda yaşa bağlı olarak görülen osteoporozun önüne geçtiğini ve kemik yoğunluğu üzerinde olumlu etki yaptığını söylüyor. Özellikle de 50 yaşın üzerindeki bireyler düzenli şekilde soğan tüketerek bu problemin önüne geçebilirler. Soğanın bal ile karıştırılarak tüketilmesi kemikler üzerindeki etkisini artırır.

2. Sindirim sürecini destekler

Soğanın sindirim sistemine olan katkısı içinde barındırdığı inulin sayesinde olur. İnulin, bağırsaklarda bulunan yararlı bakteriler için bir besin işlevi görür. Düzenli soğan tüketimi vücuttaki yararlı bakterilerin seviyesini korumaya yardım eder. Soğandaki doğal prebiyotikler de kabızlık problemini hafifletmeye yardımcı olur. Ayrıca içerdiği fitokimyasal maddeler sayesinde ülser riskini azaltır.

3. Kalp sağlığını geliştirir

Kırmızı soğanda bulunan flavonoidler kalp sağlığına olumlu etkide bulunur. İçerdiği organosülfür bileşikleri sayesinde de kalp hastalıkları ve inme riskini azaltır. Aynı zamanda kan pıhtılaşması ve kalp krizine neden olan kan trombositlerinin birbirine yapışmasını önler. Soğan, Fransız mutfağının önemli bir parçasıdır ve Fransızlarda kalp hastalıkları oranının düşük olması da bununla açıklanır.

4. Kanseri önlemeye yardımcı olur

Guelph Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre kırmızı soğanın, göğüs ve kolon kanseri hücrelerini yok etme konusunda oldukça etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Bunun nedeni ise yüksek miktarda quercetin ve antosiyanin içermesidir. Bu bileşenler kanser hücreleri arasındaki iletişimi bozar ve yok olmalarını sağlar. Bu sayede düzenli olarak soğan tüketerek kansere yakalanma riski azaltılabilir.

5. Stresi engeller

Soğanın içeriğinde bulunan quercetin pigmenti vücudun strese karşı korunmasına yardımcı olur. Vücudun stresli anlarında ürettiği kortizolün normalin çok fazla üzerine çıkması kas dokusuna zarar verebilir ve vücutta protein parçalanmasına neden olabilir. Uzun süreli stres dönemlerinde quercetin, kortizol salınımı için gerekli enzimi bastırır.

6. Bağışıklık sistemini güçlendirir

Soğan, bağışıklık sistemini uyaran selenyum mineralini içerir. Selenyum aynı zamanda yan etkilere sebep olabilecek aşırı bağışıklık tepkisini de önler. Ayrıca soğanın anti-inflamatuar özellikleri soğuk algınlığı ve grip gibi hastalıkların tedavisinde de etkilidir. Bunun için soğan çayı tüketilebilir. Soğan çayının hazırlanması için 1 adet orta boy soğanın kesilip suda kaynatılması yeterlidir. Hazırlanan bu suyun içine hem tat vermesi hem de etkisini artırması için zencefil katılabilir. Aynı çay soğanın kabuğu kullanılarak da hazırlanabilir. Soğan kabuğunun faydaları arasında da immün sisteme olan etkileri bulunur.

7. Kulakla ilgili problemleri iyileştirir

Soğanın kulağa faydaları olduğu çok eski zamanlardan beri bilinir. Kulak ağrısını dindirmek için bir miktar soğan ısıtıldıktan sonra suyu çıkartılıp birkaç damla ağrıyan kulağa damlatılabilir. İltihap kapmış kulak için çiğ soğanın faydaları da olduğu söyleniyor ancak bu konuda yapılmış bir araştırma mevcut değil.

8. Kan şekerini düzenler

Yapılan araştırmalar sonucunda soğan özünün kan şekeri seviyesini düzenlediği ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte soğanın sadece metformin ve antidiyabetik ilaçlarla birlikte tüketildiğinde pozitif bir etkisi olduğu bulunmuştur. Ayrıca soğanın tansiyona etkisi olduğu da biliniyor. Düzenli şekilde tüketildiğinde kolesterol seviyelerini düzenler ve tansiyon düşürücü bir etki yapar. Bu özellikle kuru soğanın faydaları arasında sayılır.

Soğan Suyunun Faydaları

• Sindirim sürecini kolaylaştırır. Bağırsaklardaki yararlı bakterilerin artmasını sağlar ve bu bakterilerin işlevlerini artırır.
• Soğan suyunun göz ve kulak sağlığı için de faydalı olduğu söylenir ve 19. yüzyıldan beri bu amaçla kullanılır. Ancak bu faydasını kanıtlayan bilimsel bir araştırma yapılmamıştır.
• Saç diplerine ve saçlara soğan suyu sürmenin saçların daha hızlı uzamasını ve daha sağlıklı olmasını sağladığı düşünülüyor.
• Soğuk algınlığı ve grip gibi rahatsızlıkların daha çabuk iyileşmesini sağlar. Balgam söktürücü özelliğe sahiptir. Ayrıca bu özellik yeşil soğanın faydaları arasında da yer alır.

Soğan Kürünün Faydaları

• Soğan kürünün en önemli faydası hamile kalma şansını artırmasıdır.
• Adetin düzenlenmesine yardımcı olur. Yumurtalıktaki kistlerin yok olmasını sağlar.
• Erken menopoza girmeyi önler.
• Erkeklerde prostat enfeksiyonunun azalmasını sağlar.
• Balgam söktürür. Sinüzit ve astım için de oldukça faydalıdır.
• Kuru soğan zayıflatır mı sorusunun cevabı da soğan kürünün faydaları arasında yer alır. Soğan kürü yağ yakımını da hızlandırır ve kilo vermeye yardımcı olur.

Soğan kürünün hazırlanışı:

1. Bir tencereye iki bardak klorsuz su doldurulur.

2. 1 adet kuru soğanın kabuğu çıkartılıp 4'e bölünerek kaynayan suya atılır. 10 dakika daha kaynatılır.

3. Daha sonra süzülerek ılımaya bırakılır. Ilık şekilde sabah ve akşamları günde 2 defa tüketilir.

Bu küre düzenli bir şekilde 15 gün devam edilmesi gerekiyor. 15 gün sonunda bir kez daha yapmak için 6 ay ara verilmelidir. Ayrıca mor veya kırmızı soğan kullanıldığında aynı etki alınamayabilir. Soğan kürünü hamile kalmak için uygulamak isteyen kadınlar adet dönemleri bittikten sonra 7 gün içinde başlamalıdırlar.

Soğanın Zararları

• Soğana karşı ciddi bir alerjik reaksiyon belirtilmemiştir. Ancak aşırı tüketildiği durumda ciltte kızarıklık ve kaşıntı, gözlerde kaşıntı, nefes darlığı, oral şişme ve karıncalanma gibi belirtiler görülüyorsa hemen bir sağlık merkezine gidilmesi tavsiye edilir.
• Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından yayınlanan bir rapora göre mide bazı şekerleri sindiremez ve şekerin bakteriler tarafından parçalanabilmesi için bağırsaklara geçmesi gerekir. Bu süreç de gaz oluşumuna sebep olur. Gaz üretimi bazı kişilerde abdominal şişme ve rahatsızlık hissi yaratabilir. Soğana karşı bir besin intoleransı olanlar bu semptomu daha ağır yaşayabilirler. Besin intoleransı çok ciddi bir durum değildir ancak bulantı ve kusmaya yol açabilir.
• İçerisinde fazla miktarda barındırdığı K vitamini, aşırı tüketilmesi halinde coumadin gibi kan inceltici ilaçlarla etkileşime girerek ilacın etkisini azaltabilir.
• Soğan kan pıhtılaşmasını yavaşlatabilir. Bu sebeple kanama bozukluğu olanların doktor kontrolü dışında soğan veya soğan suyu tüketmemesi önerilir.