Soğuklar, Sebze Fiyatını Uçurdu

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, Türkiye'nin kış dönemindeki sebze ve meyve ihtiyacını karşılayan Mersin ve Antalya bölgesindeki seralarda, mevsim normallerinin üzerinde seyreden soğuk hava nedeniyle rekolte ciddi oranda azaldı. İhracat sezonunun da yoğun olduğu bu dönemde soğuk havanın olumsuz etkileri nedeniyle iç piyasada bazı ürünlerin fiyatı, mevsim normallerinin çok üzerine çıktı.
Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hal Müdürlüğü'nün açıkladığı günlük hal çıkış fiyatlarına göre, bu dönemde fiyatı en yüksek olan ürün fasulye, salatalık ve biber. Ciddi oranda fiyat artışı yaşanan bu ürünlerden fasulyenin halden çıkış fiyatı 9 TL, manav, pazar veya marketlerdeki satış fiyatı ise 15 TL'yi aşıyor.
Salatalıkta ise hal çıkış fiyatı kalitesine göre 3.50 ile 6.80 TL arasında değişiyor. Salatalığın pazar, market veya manavlardaki reyon fiyatı da 5.49 TL'den başlayıp 8-9 TL'ye kadar yükseliyor. Silor veya badem salatalık olarak bilinen küçük boy salatalığın hal çıkış fiyatı 7.50- 9 TL arasında değişiyor. Silor salatalığın pazar, market veya manav reyonlarındaki fiyatı da 10-12 TL'yi buluyor.
Biber fiyatlarında ise muhacir ve sivri biberin hal çıkış fiyatı kalitesine göre 4-5 TL arasında değişiyor. Dolma, kaypa biber çeşitleri 4.40- 5.40 TL, sivri kıl ve üçburun biber 4.50- 6.30 TL, renkli kapya biber ise 6.80- 8.00 TL arasında. Normal biberin reyon fiyatı ise 8 TL'yi buluyor.
Sofraların en çok tüketilen sebzesi domateste fiyatlar mevsim normallerinin üzerinde seyrediyor. Hal çıkış fiyatları olarak normal domates çeşitleri 1-3 TL arasında, salkım domates 3.50- 4.50 TL arasında, çeri domates 4.20 TL, kokteyl domates 3 TL. Reyonlardaki domates fiyatları da 4-5 TL'yi buluyor.
Antalya Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncular Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Nevzat Akçan, salatalık ve diğer sera ürünlerinde yaşanan fiyat artışının tamamen mevsimsel, hava şartlarıyla ilgili olduğunu söyledi. Salatalığa hakim bölgenin Mersin, Anamur, Gazipaşa olduğunu belirten Nevzat Akçan, “Soğuk nedeniyle günde 15- 20 ton anca ürün geliyor. Üretim tamamen en az noktada. Ürünün azlığı nedeniyle arz-talep dengesi açısından fiyatlar yükseldi. Para etse ne olacak, çünkü mal yok piyasada. Ürün çok az düzeyde. Biber çeşitlerinde de üretim en az noktada. Salatalığın halden çıkış fiyatı 4.5- 5 TL. Silor salatalık dediğimiz ürün de az olması nedeniyle 6-7 TL. Salatalık, biber, fasulye bunlar olmayan ürünler. Ama 1 ay sonra fasulye de, salatalık da, domates de hepsi düşer. İki hafta, en fazla üç hafta bu sıkıntı devam eder ve 1 TL'ye kadar düşer. Bu fiyatlar suni, geçici. İnsanlar evini ısıtamıyor, köylü-üretici 30-40 dönüm serayı ısıtıyor. Ek maliyet, külfet getiriyor. Şu anda 1 dönümde günlük toplayabileceğin salatalık 50-100 kg. Ama 20 gün sonra 1 dönümden 800 kg- 1 tona çıkacak hasat. Hasat da üç güne bir yapılıyor. O kadar düşük" diye konuştu.
Manav Ökkeş Şişman ise salatalık başta olmak üzere, fasulye, biber, domates gibi ürünlerdeki fiyat artışlarının tamamen soğuk hava nedeniyle yaşandığına dikkat çekti. Şişman, havanın normale dönmesiyle birlikte fiyatların da normale dönmesini beklediklerini açıkladı.
'KIŞ ÇOK SERT GEÇTİ'
Ziraat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Vahap Tuncer, önceki yıllarda Antalya'da eksi dereceleri görmenin pek mümkün olmadığını, ancak bu sene kışın çok sert geçtiğini söyledi. Antalya'da kapalı gün sayısının bu fazlalığına dikkati çeken Tuncer, şöyle konuştu:
"Soğuk havaya bağlı olarak sebzelerin gelişmesi biraz yavaşladı. Yeterince meyve sebze üretilemedi. Özellikle soğuğa çok duyarlı olan salatalıkta verim çok fazla düştü, arzda daralma oldu. Dolayısıyla Antalya pazarında salatalık 10 lira civarından satılmaya başlandı. Burada bir spekülatif söz konusu değil. Çiftçinin maliyeti çok arttı. Çiftçi serada dona karşı çok fazla odun yakmak durumunda kalıyor. Mart ayı geldiğinde havanın ısınmasıyla birlikte sebze fiyatlarının düşeceğini öngörüyorum. Hatta üzülerek ifade edeyim nisan ayında ihracatta yaşanan kriz aşılamazsa özellikle domateste çok fazla fiyat düşüklüğü yaşanacaktır."