Soğuktan korunmak ne yapmalı?

İHA muhabirinin, özellikle 17 Ağustos depreminde arama-kurtarma çalışmalarında gösterdiği yararlılıklarla adından söz ettiren AKUT'un internet sitesinden derlediği bilgilere göre, insan vücudunun sağlıklı şekilde çalışabilmesi için, sıcaklığının 36-37 derece civarında olması gerekiyor. Vücut sıcaklığının ani şekilde, sağlıklı çalışabileceği ısı seviyesinin altına düşmesi durumu ise 'Hipotermi' olarak adlandırılıyor. Hipotermiye yakalanmanın en hakim faktörleri, 'Bulunulan bölgenin meteorolojik şartlarına uygun kıyafet seçilmemesi, çok soğuk bir suya düşme, ısı kaybı yüksek olan ve ısıtılamayan bir yerde uyumak' olarak bildiriliyor. İstatistikler ve tıbbi doktrinlere göre, yaşlıların ve küçük çocukların hipotermiye yakalanma oranları daha yüksek görünüyor.

HİPOTERMİNİN AŞAMALARI

Vücut ısısının 35.5 derece altı olması durumunda 'Beyin fonksiyonlarında ve muhakeme kabiliyetinde azalma, algıda zayıflama ve hareket kabiliyetinde aksama' görülürken, 26 derece ve altında ise 'Metabolik buz küpü durumu, görünüşte ölüm, kalp ritminde bozulma ve şuurun tamamen kaybedilmesi' vakalarıyla karşı karşıya kalınıyor. Soğuğun sebep olduğu durumlar ise şöyle:

"Frost-bite (frozbit, buz ısırığı) ve Donma: Soğumaya bağlı olarak, vücudun bir bölgesinin (genellikle ayak ve el parmakları) ısı kaybetmesi ve donmasıdır. Vücudun bir bölümünün donması ile o bölgeyi besleyen damarların daralmalarına da bağlı olarak parçanın kan ile iyi beslenmesi durumu ortaya çıkar. Bunun sonucunda da o bölgede bulunan doku ve hücrelerde ölüm meydana gelir.
1. Derece (Superfacial-Yüzeysel): Bölgede aşırı soğuk hissi, hissizlik, karıncalanma, renk değişimi (genelde matlaşma) oluşur.
2. Derece (Partial Thickness): Bölgede aşırı soğuk hissi, hissizlik, karıncalanma, renk değişimi (genelde açık renkli bir sıvı ile bölgenin dolmuş gibi görünmesi veya kan ile dolmuş gibi görünen morarma hali) meydana gelir.
3. Derece (Full Thickness): Bölgenin aşırı soğuması, tamamıyle his kaybı, renk değişimi (genelde beyazlaşma), bölgenin sertleşmesi (taşlaşma durumu) oluşur".
Yukarıda belirtilen durumlarda, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı veya uluslararası tıbbi otoriteler tarafından onaylanmış geçerli ilkyardım eğitimi olmayan kişilerin müdahalede bulunması, yanlış veya istenmeyen sonuçlar doğurabiliyor. Bu noktada kesinlikle, soğuktan etkilenen bölgeye masaj yapılmaması, kar veya buz ile sürtülmemesi ve harici ısı kaynağına direkt temas ettirilmemesi gerekiyor.

HİPOTERMİDEN NASIL KORUNULUR?

Uzmanlar, hipotermiden korunma yöntemlerini şöyle sıralıyor:

"1. Soğuğa, rüzgara ve bu ortamlarda ıslanabilme ihtimallerine karşı hazırlıklı olun.
2. Islanma durumlarında bir an önce ıslak giysileri çıkartıp kuru giysileri giyin. Eğer mümkünse harici bir ısı kaynağına (soba, şömine, kamp ateşi, klima, sıcak içecekler içilmesi, sıcak su torbaları) hızlı şekilde ulaşın.
3. Ayakkabılarınızı, ayak ve el parmaklarınızı, eldivenlerinizi kuru tutmaya özen gösterin. Eğer ayak parmaklarınız ıslanmış ise kuru bir ortamda hemen ayakkabılarınızı çıkarıp parmaklarınızı kuru bir havlu veya bezle kurulayın. Islak çorapla veya ıslak ayakkabıyı yeniden giymemeye özen gösterin. Islanmış eldivenlerinize veya el parmaklarınıza da aynı işlemi uygulayın.
4. Tabiat şartlarında iseniz, bu ortamlar için özel olarak yapılmış giysileri tercih edin. Yağış alan bölgelerde kesinlikle yünlü kıyafetlerden kaçının. Nefes alabilen 'Gore-tex, termoflex' gibi ürünler ve sentetik ürünler veya muadillerini tercih edin.
5. Sürekli sıvı almaya çalışın. Eğer çay ve kahve gibi sıcak içecekleri tercih ediyorsanız, bu içeceklerin yoğunluğu fazla olduğu için dehidrasyona (vücudunuzun sıvı kaybetmesine) sebep olacaktır. Dehidrasyondan korunmak için yanında veya sonrasında mutlaka su da içmeyi ihmal etmeyin.
6. Enerji ve ısı veren karbonhidratlı yiyecekler önerilir. Hareket halindeyseniz, bu gıdalardan sürekli atıştırmaya çalışın.
7. Yanınızda yedek çorap, iç çamaşırı taşımaya özen gösterin. Bere gibi başlıklar kullanmaya çalışın. Yünlü iç çamaşırlar ıslanmadıkları sürece sizi ve vücudunuzu ısıtırlar.
8. Yaşadığınız veya seyahat etmeyi planladığınız bölgenin hava hareketleri ve meteorolojik şartları hakkında mutlaka güncel bilgi edinin. Aracınızın bakımını, uzun yolculuklara çıkmadan mutlaka yaptırın. Yanınızda zincir çekme halatı gibi yardımcı sürüş malzemelerini bulundurun".