Ukrayna ve Rusya arasındaki gerilim her geçen saat biraz daha tırmanıyor. Son olarak Rusya'nın Ukrayna'yı işgal edeceğine yönelik haberlerin ardından gözler ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in gerçekleştireceği telefon görüşmesine çevrilmişti. Beyaz Saray'dan gönderilen basın notuna göre Biden ile Putin arasındaki telefon görüşmesi ABD Doğu saatiyle 12.06'da (TSİ 20.06) tamamlandı. Telefon görüşmesi 1 saat 2 dakika sürdü. Beyaz Saray ve Kremlin'den de görüşmeye ilişkin yazılı açıklamalar geldi.
Beyaz Saray'dan yapılan yazılı açıklamada Biden'ın, Ukrayna sınırındaki askeri yığınağını artıran Rusya'nın bu ülkenin topraklarını daha fazla işgal etmesi halinde "ABD'nin müttefik ve ortaklarıyla birlikte kararlı bir şekilde yanıt vereceği" sözlerine yer verildi.
Biden'ın, Ukrayna'ya yapacağı ikinci bir müdahalenin Rusya'ya "hızlı ve ciddi maliyetler" getireceği konusunda da uyarıda bulunduğu belirtildi.
Açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin geniş çaplı insani acılara yol açacağı ve Rusya'nın itibarını azaltacağı yinelendi.
Biden'ın konunun çözüme kavuşması için diplomatik girişimleri önceledikleri, bununla birlikte diğer senaryolara da müttefikleriyle birlikte hazır oldukları konusunda net bir tavır sergilediği kaydedildi.
Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov, Putin ile Biden'ın gerçekleştirdiği telefon görüşmesine ilişkin gazetecilere açıklamalarda bulundu. Görüşmenin 1 saatten fazla sürdüğünü ve "dengeli" ve "iş odaklı" olduğunu belirten Uşakov, "Bugünkü görüşme, Rusya'nın sözde yakında Ukrayna'ya kesinlikle saldırı düzenleyeceği yönündeki benzeri görülmemiş histerilerin atmosferinde gerçekleşti." dedi.
Uşakov, "Biden, Putin'e ABD ve Rusya'nın rakip olduğunu, ancak dünyada istikrar ve güvenliği desteklemek için ellerinden geleni yapmaları gerektiğini söyledi. Biden, Ukrayna meselesi çerçevesinde en kötü senaryodan kaçınılması için elden gelenin yapılması gerektiğini vurguladı. Biden, diplomatik yoldan yana olduğunu ve Rusya'nın ABD ve NATO'ya ilettiği endişeleri içeren bazı hususları kendisine göre aktardı." diye konuştu.
Söz konusu hususların, Rusya'nın güvenlikle ilgili endişelerini içermediğini belirten Uşakov, "Biden'ın bugün aktardığı düşünceleri dikkate alacağımızı vurguladık. Bu düşünceler, tarafımıza iletilen NATO ve Amerikan yanıtlarıyla örtüşüyor." ifadesini kullandı.
Rusya'nın bunları ABD ve NATO'ya yanıtlarında dikkate alacağını dile getiren Uşakov, "Putin, Ukrayna’nın Batılı ülkeler tarafından silahlandırılmasının tehlikeli olduğuna dikkati çekti. Batı ülkeleri, Ukrayna askeri güçlerinin Donbas ve Kırım’da kışkırtıcı eylemlerini teşvik ediyor." dedi.
Rusya'nın Ukrayna'ya saldıracağı iddialarının "koordineli" şekilde yapıldığını belirten Uşakov, "Putin, Biden’a Ukrayna’yı işgal konusunda bile bile neden önceden yalan bilgi verdiğini anlamadığını bir kez daha vurguladı." şeklinde konuştu.
Uşakov şunları kaydetti:
"Amerikalılar, Rusya'nın sözde planlı işgalinin etrafındaki histeriyi yapay şekilde büyütüyor, işgalin tarihlerini bile söylüyor ve buna paralel olarak müttefikleri ile birlikte Ukrayna'nın kaslarını geliştiriyorlar ve Ukrayna ordusunun güçlendirilmesi amacıyla finans kaynakları sağlıyor ve Ukrayna’ya gönderilen askeri eğitmen sayısını yükseltiyor. Sözde işgal iddiasıyla birlikte Ukrayna silahlı kuvvetlerinin olası kışkırtıcı eylemleri için ön koşullar yaratılıyor. Bu durumu böyle değerlendiriyoruz."
Yuriy Uşakov, Putin ile Biden’ın temasları farklı seviyelerde sürdürülmesi konusunda mutabık kaldığını aktardı.
Dün ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan'ın "Rusya Ukrayna'da işgale her an başlayabilir." şeklindeki açıklamasının ardından gözler bugün Biden ile Putin arasındaki görüşmeye çevrilmişti.
ABD yönetimi, Ukrayna'daki zorunlu olmayan diplomatik personelin ülkeyi terk etmesi talimatını vermiş, ayrıca ülkedeki 160 askerini de geri çekme kararı almıştı.
Ukrayna’nın doğusunda yaşanan gerilim Rusya ile batılı ülkeleri karşı karşıya getirmeye devam ederken, gerilim bu kez Pasifik Okyanusu’nun kuzeybatısındaki Okhotsk Denizi’ne taşındı. Rusya Savunma Bakanlığı, Kuril Adaları içerisinde bulunan Urup Adası açıklarında ABD’ye ait Virginia tipi denizaltının tespit edildiğini duyurdu. Rusya Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, "12 Şubat 2022 tarihinde yerel saatle 10.40’ta, Rusya karasularında Rus Pasifik Filosu’nun planlı tatbikat yaptığı bölgede, Kuril Ada Takımından Urup Adası yakınında ABD Deniz Kuvvetleri’ne ait Virginia tipi denizaltı tespit edildi. Yabancı denizaltının mürettebatı, ‘Rusya karasularındasınız. Yukarı çıkın’ uyarılarını dikkate almadı" denildi.
Açıklamanın devamında ABD denizaltısının uzaklaştırılması için "İlgili araçların" kullanıldığına işaret edilerek, "Rusya devlet sınırını koruma yönetmenliğine uygun olarak TOF Marşal Şapoşnikov firkateyni mürettebatı ilgili araçlar kullandı" denilirken denizaltının yapılan müdahaleden sonra azami hızla uzaklaştırıldığı ifade edildi.
Yaşanan olayın ardından Rusya Savunma Bakanlığı, ABD Büyükelçiliği Savunma Ateşesi’nin çağrılarak nota verildiğini açıkladı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borell, AB adına yaptığı açıklamada, Ukrayna'ya yönelik tehditler ışığında eylemlerini üye ülkelerle koordine ettiklerini belirtti.
Borrell, "Diplomatik misyonlarımız kapanmıyor. Misyonlarımız Kiev'de kalmaya, AB vatandaşlarını desteklemek ve Ukrayna makamlarıyla koordinasyonu yürütmek için çalışmaya devam edecektir." ifadesini kullandı.
AB vatandaşlarının Ukrayna'ya seyahatleriyle ilgili duyurular ve AB çalışanlarının Ukrayna'daki mevcudiyeti konusunda güvenlik durumuna bağlı olarak ayarlamalar yapılmakta olduğunu kaydeden Borrell, AB'nin Ukrayna'ya desteğini ve Rusya'ya kuvvetlerini sınırdan çekme çağrısını yineledi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ile "güvenlik garantileri" konusunu görüştü. Kremlin Sarayı’ndan yapılan açıklamada, iki liderin yaptığı telefon görüşmesinde Rusya’nın güvenliği konusunda uzun vadede uluslararası yasal garantilerin geliştirilmesine yönelik teklifi hakkında ABD ve NATO’nun tepkisi konusunun ele alındığı kaydedildi.
İkili iş birliğinin daha da geliştirilmesiyle ilgili bazı konuların da ele alındığı görüşmede, daha fazla temas konusunda taraflar anlaşmaya vardı.
Rusya, Belarus ile, bu ülkenin topraklarında “Müttefik Kararlılığı-2022” ortak askeri tatbikatını sürdürüyor. 10 Şubat’ta başlayan tatbikat 20 Şubat’ta sona erecek.
Filistin Dışişleri Bakanlığı, vatandaşlarına Ukrayna'dan ayrılma çağrısı yaptı. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Ukrayna'daki güvenlik durumu nedeniyle Filistinlilerden kalmalarını gerektirecek bir durum yoksa Ukrayna'dan ayrılmalarını istedi.
Bakanlık, Ukrayna'ya seyahat edecek vatandaşlardan da bundan kaçınmalarını istedi. Açıklamada, diplomat ve büyükelçilik çalışanlarının ailelerine de derhal ülkeden ayrılmaları talimatı verildiği kaydedildi.
Polonya, vatandaşlarına Rusya-Ukrayna sınırındaki geriliminin yol açtığı güvenlik durumu nedeniyle Ukrayna'ya "seyahat etmeyin" tavsiyesinde bulundu. Polonya Dışişleri Bakanlığının sitesindeki seyahat uyarılarında, "Ukrayna'ya acil olmadıkça seyahat edilmesi önerilmiyor." ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, seyahat açısından riskli bölgelerin, Kırım yarımadası, Donetsk, Luhansk, Ukrayna makamlarının kontrolü dışında kalan kısımlar ve askeri sınır çizgisine bitişik alanlar olduğu bildirildi. Bakanlık, halihazırda Ukrayna'da bulunan veya seyahat etmek durumunda olan vatandaşları için de acil durumlarda iletişime geçilebilmesi için hükümetin Odysseus güvenlik sistemine kayıt olmaları önerisinde bulundu.
Açıklamada ayrıca Ukrayna'nın Donetsk ve Luhansk bölgelerinde tansiyonun düşmediği, sivil nüfusa yönelik ciddi bir tehdidin var olduğu ifade edildi.
İsrail, Ukrayna’ya yönelik seyahat uyarısını bir üst seviyeye çıkararak buradaki vatandaşlarından bir an önce ülkeyi terk etmelerini istedi. İsrail Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, "bugünkü duruma ilişkin değerlendirmenin ardından Ukrayna’ya yönelik seyahat uyarısının artırıldığı ve tüm İsrail vatandaşlarının ülkeyi terk etmesinin istendiği" vurgulandı.
Yakın zamanda Ukrayna'ya gitmeyi planlayan İsraillilerin planlarını iptal etmesi talep edildi. İsrail Dışişleri Bakanlığında Ukrayna’daki durumu yönetmesi için bir birim kurulduğu, İsrail’in Kiev’deki Büyükelçilik ve Konsolosluğunun faaliyetlerine devam edeceği aktarıldı.
İsrail Başbakanı Naftali Bennett ve ilgili kurumlar, Rusya ile Ukrayna arasında artan gerilim üzerine Ukrayna'daki İsrail vatandaşları ve Yahudi toplulukların güvenliği konusunu görüşmek üzere olağanüstü toplantı yapmıştı.
(AA/İHA)