"Sorsalardı kaçakçı olduklarını söylerdim"

Uludere olayını inceleyen TBMM İnsan Haklarını İnceleme Alt Komisyonu Uludere olayındaki bilinmeyenleri ortaya çıkarmak amacıyla mülki ve askeri yetkilileri dinledi. Edinilen bilgiye göre yetkililer heyete özetle şu bilgileri verdi:

Talimat Ankara’dan
- Vali Vahdettin Özkan: Sınır ötesi operasyonlar bize ve bölgedeki askeri makamlara bilgi verilmeden yapılmakta. Son Uludere hadisesinde de böyle oldu. Harekât Şırnak dışında gerçekleşti.
Olay sonrası mahalli yetkili olarak vatandaşların büyük tepkisine maruz kaldık. Yükümüzü hafifleteceksiniz, gelişiniz memnun etti.
- Uludere Kaymakamı Naif Yavuz (Gülyazı köyündeki taziye çadırında saldırıya uğramıştı): Uludere’nin Şenoba beldesindeki 2 asker, Heron görüntülerini canlı izledi. Bu iki askerin dinlenmesi gerekir. Şu ana kadar ilçenin mülki amiri olarak bana iletilmiş bir bilgi yok. Sadece şahsi temaslarımdan edindiğim bilgiler var. Olayla ilgili askerler bana bilgi vermedi. Sınır birliklerinden de bana intikal edilen bir şey yok, zaten bana bağlı değiller.

‘Bilgi verilmedi’
- Şırnak 23. Jandarma Sınır Tümen Komutanı Tümgeneral İlhan Bölük: “Ankara’dan olaydan bir gün önce bize ‘sınır bölgesindeki kara unsurlarınızı çekin’ talimatı verildi. Bölgenin geçici olarak uçuşa yasak bölge ilan edildiği, Kuzey Irak topraklarında tespit edilen PKK’lı bir gruba yönelik hava harekatı yapılacağı, bu nedenle bölgede helikopterlerin ikinci bir emre kadar havalanmaması istenildi. Operasyonun ne zaman yapılacağına dair herhangi bir bilgi aktarılmadı.
- Gülyazı Jandarma Karakol Komutanı Astsubay Kıdemli Başçavuş Vehbi Göçmen: Hava harekâtında bizimle koordineli bir iletişim kurulmadı Bana sorsalardı, bunların kaçakçı olduklarını söylerdim.
- Gülyazı Tugay Komutan Yardımcısı Albay Hüseyin Onur Güney: (Vali Özkan’ın ‘Bu adamı alın’ talebi doğrultusunda görevden alınmıştı): Aslında bu olayda tümgeneralin sorumluğu neyse benim de sorumluluğum o kadardır. Emir komuta dahilinde bir faaliyet var. Bu olayla ilgili bir karar da verilmedi. En yakın askeri merkez Gülyazı olduğu için bana yönelik bir suçlama geliştirildi. Ciddi soruşturma yapılmadığı için Vali gelen tepkileri gidermek için benim oradan alınmamı istedi. Suçlu olduğum için görev yerim değiştirilmedi. Benim bu olayda özel bir rolüm yok. Operasyonla ilgili yerel askeri birimlerin bir sorumluluğu da yok.

TOP ATIŞININ TALİMATI VAN’DAN
Askeri yetkililer, kaçakçıların üzerine Gülyazı’dan yapılan top atışının talimatını ise Ankara’nın bilgisi dahilinde Van Kolordu Komutanlığı’nın verdiğini söyledi. Komisyon bunun üzerine, Van, Malatya ve Ankara’da görevli, ilgili komutanları dinleme ve Heron görüntülerini izleme kararı aldı.

‘Heron görüntüleri elbette izlenecek’
Komisyon Başkanı Ayhan Sefer Üstün, “Artık Türkiye’de hiçbir şey gizli kapaklı kalamaz. Bu olay aydınlanmalı ki vatandaşlarımızın kafalarında herhangi bir soru işareti kalmasın. Olayın tamamını görmeden, resmini tamamını göremeden fikir beyan etmek kamuoyunu yanıltıcı olabilir. İhsası reyde bulunmuş olabiliriz. O bakımdan bence sabırla vatandaşlarımız ve kamuoyu bu soruşturmaların sonunu beklemeli. (Heron görüntülerini izleyecek misiniz? sorusu üzerine) Elbette ki görüntüleri izlemek istiyoruz. Bugün buna zamanımız yetmeyecek” diye konuştu.

‘Fotoğraf net’
Komisyon üyeleri, yetkililerden bilgi aldıktan sonra şöyle konuştu:
- BDP’li Ertuğrul Kürkçü: Askeri yetkililer bize verdiği brifingte, ‘olaydan bir saat önce, Ankara’dan arayan askeri yetkililerin talimatlar verdiğini aktardı. Durum çok vahim, olayla ilgisi bulunan herkesi dinlemeye devam edeceğiz.
- CHP’li Levent Gök: Buradaki askerlerin olayla ilgili bilgisi olmadığı anlaşılıyor. İnsansız hava araçlarının değerlendirilmesi buraya ait değil. Talimat Ankara’dan. Bu olayın esas failleri başka yerde, bunu hükümet de tüm askeri yetkililer de biliyor. Burada oyalanıyoruz. Bu olayın başından beri planlayıcısı kim ve neler olduğu konusu üst makamlar tarafından biliniyor. Genelkurmay ve hükümet. Bu bilgilerin bize getirilmesi gerekirdi. Köyde yaptığımız incelemede o çocukların fotoğraflarını gördüm, gece uyuyamadım. Görevden tek kişi alınmış. O da halkı psikolojik olarak rahatlatmak için.
- Ak Partili Gülşen Orhan: Evet devletin bu bölgede sicili bozuk. Olay bir an önce çözülmeli. Heron görüntüleri olmasa bile köyde gördüğümüz fotoğraf her şeyi ortaya koyuyor. Aklı başında birkaç insan vardı, onlar da karşı tarafta akrabalarının bulunduğunu ve gidip gelmeye devam edeceklerini söyledi.

‘Tazminatları kim ödeyecek’
CHP, Uludere’de ölenlerin yakınlarına tazminatların kim tarafından ödeneceğine ilişkin Meclis Araştırması açılmasını istedi. TBMM Başkanlığı’na sunulan önergenin gerekçesinde, Uludere’deki olay sonrası, anayasada idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararları ödemekle yükümlü olduğu ancak bu tazminat borcunun, zararın doğmasına neden olan ilgililerden kimlere ve nasıl rücu ettirileceği konusunda açıklık getirilmediği belirtildi. Anayasaya göre, yetkinin hukuka aykırı olarak kullanılması sonucu oluşan kamu zararının, memurlar ve diğer görevlilere rücu edilmesi gerektiği vurgulanarak, “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na göre, bakanlar, hukuki, mali konularda Başbakan’a ve TBMM’ye karşı sorumludur. Tazminat ödenmesi halinde meydana gelecek olan kamu zararının rücu edilebilmesi için olayın meydana gelmesinde kusuru bulunan kişilerin tespit edilmesi amacıyla Meclis Araştırması açılmasını istiyoruz” denildi.