Sperm alerjisi: Nedenleri, belirtileri, tedavisi

Yeni bir ilişki kurarken karşı cinste aranacak sevgi, saygı, dürüstlük, hoşgörü, güven, sadakat gibi pek çok klişe özellik vardır ama kadın ve erkeği birbirine çeken güç, cinsel cazibedir aslında. Bu güce ilişkinin başında içgüdüsel olarak itaat ederiz. Zaman geçtikçe cinsel tatmin, ruhsal tatmini de beraberinde getirir. Uyumlu bir cinsel ilişki, eşlerin birbirlerini sevdiklerini, birlikte olmaktan mutlu olduklarını, hiç kimseyle olmadıkları kadar yakın hatta bir bütün olduklarını gösteren en önemli işarettir. Ekonomik, sosyal, çevresel ve sağlıkla ilgili pek çok faktör, kadın-erkek ilişkilerinde zor zamanlar yaşanmasına sebep olabilir. Böyle zamanlarda cinsel ilişki, çiftlerin kendilerini güvende hissedecekleri, zorluklarla mücadele için birbirlerinden güç alacakları bir etkileşimdir.

Fakat ne yazık ki bazen psikolojik bazen de fizyolojik ya da biyolojik sebeplerle, çiftler çok isteseler bile cinsel ilişkinin sonuçlanması mümkün olmaz. Yaygın kullanımıyla sperm alerjisi olarak bilinen seminal plazma alerjisi de, cinsel ilişkilerde birleşmenin gerçekleşmesine engel teşkil eden durumlardan biri olarak karşımıza çıkar.

Sperm Alerjisi Nedir?

Erkek üreme hücreleri yani spermler, testislerin arkasında bulunan ve testis boyunca uzanan ince, kıvrımlı bir tüp içinde, ergenlik döneminde oluşmaya başlar. Yeterince olgunlaşıp dölleme yeteneği kazandıklarında, kanallar sayesinde yumurtalıklara yani testislere yerleşirler. Cinsel birleşme sırasında spermler kadının vajinasına, erkek üreme sistemindeki cinsiyet bezlerinden salgılanan seminal plazma (semen) adı verilen bir sıvının içinde taşınır. Bu sıvının tek görevi spermleri vajinaya taşımak değildir. Aynı zamanda içinde bulunan antikorlar ve çeşitli proteinlerle, dişi üreme organlarında sperme karşı oluşabilecek olası reaksiyonları da düzenler.

Sperm alerjisi aslında sperme karşı değil, spermin içinde bulunduğu bu seminal plazmaya karşı cinsel ilişkiden sonra alerji belirtileri görülmesini ifade eden bir tanımlamadır.

Sperm Alerjisinin Nedenleri Nelerdir?

Spermlerin içinde bulunduğu koyu kıvamlı meni sıvısının içinde, erkek üreme sistemine ait salgı bezlerinden salgılanan çeşitli antikorlar ve proteinler bulunur. Meni sıvısındaki proteinler, immün toleransı düşük kadınlarda alerjik reaksiyonlara sebep olur. Oldukça az rastlanan bir durumdur.

Sperm alerjisi vücudun bağışıklık sistemiyle ilgili bir durumdur. Vücut, sperm sıvısında bulunan proteinlere yabancı cisim muamelesi yapar ve bu yabancıyla mücadele etmek için antikorlar üretir ve savaş başlatır.

Sperm Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?

En sık rastlanan belirtileri vajinada, dış genital organlarda görülen;

• Kızarıklık,
• Kaşıntı,
• Şişme,
• Ağrı ve
• Yanmadır.

Bu belirtiler çoğunlukla, cinsel birleşmenin gerçekleşmesi ve vücudun meniyle temas etmesinin hemen ardından ortaya çıkar. Çoğunlukla birkaç saat, nadiren 1-2 saat sürer. Şikayetler genellikle sadece meni teması olan bölgeyle sınırlıdır. Fakat bazı kadınlarda alerjik reaksiyonlar tüm vücuda yayılan kaşıntı ve kızarıklık şeklinde görülür. Çok rastlanan bir durum olmamakla birlikte, tüm doku ve iç organların aşırı duyarlılık göstermesi sonucunda vücudun tüm sistemlerinde alerji gelişebilir ve hayati tehlike ortaya çıkabilir.

Sperm alerjisi, kadının ilk cinsel ilişkisinde ortaya çıkabileceği gibi, daha önce hiç görülmediği halde yıllar sonra da gelişebilir. Öte yandan bir erkeğin sperm sıvısına karşı reaksiyon gösteren kadın, başka bir erkeğin sperm sıvısına aynı tepkiyi vermeyebilir. Alerjik tepki için mutlaka sperm sıvısının vajinaya boşalmasına gerek yoktur. Meninin temas ettiği herhangi bir yerde de oluşabilir.

Sperm alerjisi sadece kadınları ilgilendiren bir hastalık değildir. Erkeğin bağışıklık sistemi de, kendi vücut sıvısına karşı bu anormal tepkiyi verebilir. Erkeklerde sperm alerjisi belirtileri de kadınlardaki belirtilerle aynıdır.

Sperm Alerjisi Testi Nasıl Yapılır?

Seminal plazma içinde bulunan antikorların ve proteinlerin miktarında ya da biyolojik yapılarında bozukluklar olabilir ve bu dengesizlik kadında alerjinin gerçek sebebi olabilir. Bunu test etmek için erkekten meni örneği alınır ve laboratuar ortamında incelenir. Sperm alerjilerinin teşhisinde sıklıkla uygulanan cilt testleri de kısa zamanda çok iyi sonuçlar verir.

Sperm Alerjisinin Tedavisi

Küçük, bölgesel kızarıklık ya da kısa süreli bölgesel kaşıntılar gibi hafif belirtilerle seyreden sperm alerjisi vakaları tedavi gerektirmez. Muhtemelen sperm sıvısıyla ilk defa karşılaşan kadınlarda durum böyledir ve zamanla kendiliğinden geçer. Fakat nefes almayı ya da hareket etmeyi engelleyen sistemik belirtilerle seyreden alerjiler mutlaka kontrol altına alınmalıdır. Bu tür ağır vakalar, bebek sahibi olmak bir yana, kişinin hayatını tehlikeye atan sonuçlar doğurur. Tüm alerjilerde olduğu gibi, önce kesin tanı konulmalı ve reaksiyona sebep olan alerjen doğru şekilde tespit edilmelidir. Belirtilerin, erkeğin ilişki sırasında prezervatif kullandığı durumlarda değil, prezervatif kullanmadığı durumlarda görülmesi, tanı koymak için en önemli işaret sayılır. İlişki sırasında kullanılan çeşitli kremler ya da başka bir madde de alerjiye sebep olabilir. Öte yandan çeşitli mantar ya da bakterilerin sebep olduğu ve benzer belirtiler gösteren enfeksiyonların varlığı da değerlendirilmelidir. Bunun için, kesin tanı koymadan önce sperm alerjisi testleri ve çeşitli kan tahlilleri yapmak doğru olur.

Vücudun sperm sıvısına gösterdiği aşırı tepkilerin önüne geçmek için yapılacak en etkili şey, meninin ciltle temas etmesini engellemektir. Bu da prezervatif kullanmakla mümkün olur. Çocuk sahibi olmak isteyen çiftler içinse, alerjinin tedavisi gerekir. Duyarsızlaştırma diye tanımlayabileceğimiz immünoterapi çok kullanılan bir yöntemdir. Erkeğin sperm sıvısı seyreltilerek kadının cildine temas ettirilir. Her seansta sperm konsantrasyonu daha da artırılır. Sonunda saf meni ile karşılaşan vücut artık bu sıvıya tepki vermeyi bırakır. Kortizon ve antialerjik ilaçlarla yapılan tedaviler de çoğunlukla başarılı sonuçlar verir. Sperm alerjisi bitkisel tedavi yöntemleriyle iyileştirilemez, tedavi ancak tıbbi yöntemlerle mümkündür. Çay, krem, losyon formunda bitkisel ürünlerle ancak kaşıntı, döküntü, kızarıklık gibi şikayetlerde bir azalma sağlanabilir. Ama alerjik bünyelerde, kullanılan bu ürünlerin de başka alerjik reaksiyonlara sebep olabilme ihtimali göz ardı edilmemelidir.

Sperm Alerjisi ve Kısırlık

Sperm alerjisi direkt olarak doğurganlığı etkileyen ve kısırlığa sebep olan bir hastalık değildir. Fakat çiftlerin cinsel ilişkiye girmelerini güçleştirir. Prezervatif kullanmadan ilişki kurmak mümkün olmadığından çiftlerin bebek sahibi olmaları da mümkün olmaz. Bütün zorluğuna rağmen sperm alerjisi olup hamile kalanlar da vardır.

İmmünoterapi ya da ilaçlarla tedavi edilemeyen vakalarda da kadınların hamile kalması sağlanabilir. Bunun için erkekten alınan spermler antikorlarından arındırıldıktan sonra anne adayının rahmine yerleştirilir.