Sperm testi bozukluklarının nedenleri

Semen Hacminin Değerlendirilmesi

En düşük olması gereken toplam hacim 1.5 ml’dir. İlişki sırasında semen hacmi miktarının mastürbasyona göre çok daha fazla olduğu unutulmamalıdır. Uyaranın süresi ve miktarı arttıkça semen hacmi artabilir. Kısacası 1 saat ön sevişme yapmış bir erkeğin semen hacmi ile bir odada 10 dakikada mastürbasyon yapan erkeğin semen hacmi aynı olmaz. Semen hacmi 1.5 ml'nin altında ise daha uygun şartlarda tekrar etmek en uygunudur. Yine de düşük çıkması halinde sperm kanalı tıkanıklıkları en sık konulan tanıdır.

Semen Viskozite (Akışkanlık) Değerlendirilmesi;

Semen sıvısının yer çekimi etkisi ile damla damla akıtılmasıdır. Damla uzunluğu 2 cm’den fazla olmamalıdır. Artmış akışkanlık sperm hareket bozukluğunu gösterebilir.

Semen Likefikasyon (Katıdan Sıvı Hale Geçiş) Değerlendirilmesi;

Semen örneğinin kap içinde 15 dakikada yada nadiren 60 dakikada yarı katı halden tamamen sıvı hale geçmesidir. Bu süre uzamış ise hormonsal sorunlar ve seks organları (prostat, seminal vezikül vs.) enfeksiyonu olabilir.

Semen PH (Asit-baz Oranı) Değerlendirilmesi;

Test verildikten sonra 30-60 dakika içinde değerlendirme yapılması gerekir.ph 7.2 ve daha yüksek olması normal değerdir.7.2 den düşük çıkması sperm kanalları tıkanıklığına işaret edebilir.

Semen Aglütinasyon (Yapışkanlık) Değerlendirilmesi;

Haraketli spermlerin birbirlerine yapışık durmasıdır. DSÖ’ne göre 1 ile 4 arası sınıflandırılır.4 yada aşırı yapışkan olması durumunda sperme karşı antikor varlığından (ASA ) şüphe edilebilir ve ileri tetkik istenebilir.

Semendeki Sperm Sayısı Değerlendirilmesi;

1 ml’de 15 milyon sperm sayısı ve üstü normaldir.15 milyon/ml altı oligospermi, hiç sperm olmaması da azospermi olarak adlandırılır. Sperm sayısı hamilelik ihtimali ile doğru orantılıdır. Bu nedenle en önemli değerlendirmelerden birisidir. Sperm sayısındaki azalmanın en önemli nedeni sosyal nedenlerdir (stres, yetersiz ve düzensiz beslenme vs.) Bir diğer önemli sebep varikosel hastalığıdır. Sperm yokluğunun en önemli sebebi ise genetik hastalıklardır. Yine hormonal bozukluklar en sık görülen nedenlerdendir.

Semendeki Sperm Haraketliliği Değerlendirilmesi;

Spermlerin en %40’nın haraketli olması gerekir. Fakat bu yeterli değildir. Bu haraketli spermlerinde %32’si ileri hızlı hareket etmesi gerekir. Yerinde haraketli spermler vajinal sıvılar tarafından hızla yok edilir. Bu nedenle hızlı sperm sayısı sperm analizinde belki de en önemli değerlerden birisidir. Varikosel hastalığı, genetik nedenler ve sosyal nedenler hareket bozukluğunun en önemli sebebidir.

Semendeki Sperm Canlılığı Değerlendirilmesi;

Spermlerin hücre zarının bütünlüğünün değerlendirilmesidir. Özel yöntem ya da boyalar ile test yapılır. Boyanan sperm hücrelerinin zarları sağlam olmadığı için ölü kabul edilir. DSÖ’ne göre toplam spermlerin en az %58’i canlı olmalıdır.

Semen Analizinde Sperm Morfolojisi (Fiziki Görünüm) Değerlendirilmesi;

Hastalar için en çok kafa karışlığına neden olan durumdur. Kısacası mikroskop altında spermin fiziki özelliklerine (baş-gövde-kuyruk) bakmaktır. DSÖ’ne göre tüm spermlerin en az %4’ü normal olmalıdır.%14 üzeri normal sayılır. Morfolojik bozukluğun olması genetik bozukluklar ile doğru orantılıdır.

Semen Sıvısında Lökosit (Enfeksiyon Hücresi) Değerlendirilmesi;

Semen sıvısında ml’de 1 milyondan fazla lökosit olması enfeksiyon göstergesidir. Böyle bir durumda tedavi yapıldıktan sonra test tekrarlanmalıdır. Test sonuçları dikkate alınmaz.

Op. Dr. Berk Karataş
** Üroloji Uzmanı
www.berkkaratas.com
https://www.instagram.com/opdrberkkaratas/
https://www.facebook.com/drberkkaratas/

**