Avrupa da doğum kontrol yöntemi olarak koruyuculuğu daha yüksek ve birçok avantajından dolayı doğum kontrol hapları tercih edilirken Türkiye'de Spiral bir kere takıldıktan sonra kullanım kolaylığı açısından ve unutulma derdi olmadığından daha çok tercih ediliyor.
Spiralin birçok çeşitleri var,bunların en sık kullanılanları:
Sadece plastik olanları (lipes loop)
Bakırlı olanları ki en çok kullanılanları bunlardır (Cooper T)
Gümüş tel üzerine sarılmış bakırlı olanları (Nova T) bunlarda gümüş tel bakırın dayanıklılık süresini uzatır.
Hormonlu spiral:progesteron hormonu salan spiraller (Mirena) bu spiral çeşidi iyi bir doğum kontrol aracı olmasının haricinde menorajisi veya hipermenoresi yani adet dönemleri uzun süren ve bol kanamalı olan bayanlarda tedavi amaçlı olarak kullanılır,bu Jin.Op.Dr.Rami ASKER yapısındaki hazneden saldığı progesteron hormonu sayesinde rahmin içerisinde lokal etki yaratıp endometrium tabakasını inceltir ve kanamaların durmasına veya azalmasına neden olur.
Spiral nasıl veya hangi mekanizmalarla gebelikten korur?
Spiral kesinlikle kadınlarda ovulasyon dediğimiz yumurtlamayı engelleyici etkisi yoktur,gebelikten koruyuculuğu şu şekilde sağlar:
Rahmin iç tabakası gebeliğin yerleştiği endometrium da steril bir inflamasyon yani yalancı bir iltihabi süreç yaratarak o tabakaya lökositlerin hücum etmesine neden olur ve bu şekilde bu tabakayı gebeliğin yerleşmesine elverişsiz hale getirir.
Özellikle bakırlı spiraller endometrium tabakasında enzim aktivitelerini bozar bununda gebeliği engelleyici etkisi var
Spiral serviks dediğimiz rahmin boyun bölgesindeki guddelerden salgılanan mukus dediğimiz sıvının kıvamını kalınlaştırıp spermlerin rahmin içine geçmesine karşı mekanik bir engel oluşturur.
Spiralin spermisid yani sperm öldürücü etkiside var
Gebeliğin yerleşiği rahmin iç tabakası olan endometrium hücrelerinin glikojen depolamasını bozarakta bu tabakayı gebelik için el verişsiz hale getirir.
Spiral bütün bu mekanizmaları bir arada gerçekleştirerek gebelikten koruyucu etkisini gerçekleştirir.
Spiralin en önemli yan etkileri nelerdir?
PİD dediğimiz kadınların genital organlarının iltihabi hastalığının riskini arttırabilir,bunada büyük ihtimalle iplikleriyle sebebiyet veriyor,mikro organizmalar spiralin vajinaya sarkan ipliklerini takip ederek rahimin içerisine girer ve enfeksiyonu yaratır,onun için spiralin ipliklerinin 2-2,5 cm den uzun bırakılmaması doğru olur.
Dış gebelik riskini arttırdığı sanılıyor.
Spiral takılıyken bazen gebelik oluşabilir,ancak bu durum bebekte konjenital anomalilere yol açmaz,böyle bir durumda duruma göre ya spiral bırakılır fakat bu düşük riskini arttırabilir veya spiral çıkarılır fakat çıkarılırsa da işlem sırasında veya sonrasındaki birkaç gün içerisinde düşük riski vardır.
Spiral vücut için yabancı bir cisim ve vücut tarafından kabul edilmeyip atılabilir ,bu durum olacaksa spiral takıldıktan sonraki birkaç ay içerisinde olur.
Kanama,adet kanamasını uzatma ve miktar olarak arttırma.
Ağrı
Az bir risk olmakla birlikte ,takılması ve çıkarılması sırasında rahimde yırtılmaya yol açabilir
Spiral kimlere takılmaz?
Smear testi sonucu bozuk olan,servikal erozyonu yada halk diliyle rahim ağzında yarası olanlara takılmaz.
Gebelik veya gebelik şüphesi olanlara takılmamalı.
Genital enfeksiyonu olanlara.
Habis huylu tümörü olanlara.
Uterusta miyomu olanlara(miyomun büyüklüğü ve lokalizasyonu değerlendirilip karar verilir)
Rahminde şekil bozukluğu olanlara
Sebebi saptanamamış vajinal kanaması olanlara.
Rahim ağzında yetersizliği olanlara
Kanama ve pıhtılaşma bozukluğu olanlara.