Stephen Hawking'in 'bilgi paradoksuyla' ilgili son makalesi yayımlandı

Mart ayında 76 yaşında ölen İngiliz fizik profesörü Stephen Hawking'in "Kara deliğe düşen cisimlerin fiziksel bilgisine ne olur?" sorusuna yanıt aradığı "bilgi paradoksuyla" ilgili son bilimsel makalesi yayımlandı.

Stephen Hawking'in ölümünden birkaç gün önce tamamladığı belirtilen makale, Cambridge ve Harvard Üniversitesi'de birlikte çalıştığı bilim insanları tarafından düzenlenerek internete kondu.

Cambridge Üniversitesi'nden teorik fizikçi Prof. Malcolm Perry, "Kara Delikte Bilgi Yitimi (Entropi) ve Yumuşak Saçlar" adlı makaleyle ilgili açıklamasında Hawking'in 40 yıldan uzun bir süre "bilgi paradoksu" üzerinde üzerinde çalıştığını söyledi.

Bilgi paradoksu

Bilgi paradoksunun kökeni Alman teorik fizikçi Albert Einstein'ın 1915'te yayımladığı genel görelilik kuramına dayanıyor.

Bu teori kütle çekimini, maddenin uzay-zaman bükülmesi etkisiyle açıklıyor ve bu sayede gezegenlerin Güneş etrafında dönebildikleri tezini temel alıyor.

Einstein, terorisinde kara deliklerle ilgili önemli öngörülerde de bulunuyor. Teoride kara deliğinin bütün özelliklerini belirleyen üç unsurdan; kütle, elektriksel yük ve açısal momentumdan söz ediliyor.

• Stephen Hawking kimdir?
• Hawking: İnsanlığın Dünya'yı terk etmesi gerektiğine inanıyorum
• Einstein'ın teorisi kara delik testini geçti
• Son röportajında Stephen Hawking: Evrenin sesine yeni uyanıyoruz

Kara deliklerin ısısı

Hawking, Einstein'den yaklaşık 60 yıl sonra kara deliklerin bir ısısının da olduğu tezini ortaya attı.

Prof Hawking'in teorisine göre sıcak nesneler uzayda ısı kaybettiği için kara deliklerin sonunda buharlaşarak yok olması gerektiğine işaret ediyor.

Ama bilim insanlarına göre bu, bir paradoks yaratıyor.

Zira kuantum dünyası kuralları, bilginin asla kaybolmadığını söylüyor ve "Bu durumda kara delik tarafından yutulan bir nesnenin içerdiği fiziksel bilgiye ne oluyor?" sorusu gündeme geliyor.

Perry, "Kara deliğe bir şey atarsanız, yok olur gibi görünüyor. Sonrasında kara delik de yok olunca bu bilgiyi nasıl geri alabilirsiniz?" diyor.

'Kara deliklerin çevresindeki fotonlar bilgiyi kaydediyor'

Son makalede Hawking ve birlikte çalıştığı bilim insanları, bu bilginin en azından nasıl korunabileceğini ilişkin tezler ileri sürüyor.

Makalede, kara deliğe bir madde atılınca kara deliğin sıcaklığının değişeceği aynı şekilde sıcaklığı arttıkça termodinamikte bir nesnenin iç düzensizlik ölçüsü olarak entropinin de artacağı belirtiliyor.

Hawking'in makalesinde, bir kara deliğin entropisinin, ışığın yoğun kütleçekim gücünden kaçamayacağı nokta olan, kara deliğin olay ufkunun çevresindeki fotonlar tarafından kaydedilebileceği vurgulanıyor.

Makalede, bu foton saçaklarına "Yumuşak saçlar" adı veriliyor.

Prof. Perry, "Bu makale, yumuşak saçların entropiyi açıkladığını ortaya koyuyor" diyor ancak bilgi paradoksunun sonunun gelmediğini daha ileri çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.