Evde geçirdiğimiz zamanın artmasının yanı sıra yoğun şehir hayatı da bizleri doğadan kopardı. Toprağa dokunmayı çok özledik. Bu özlemle birlikte soluğu seralarda, fidanlıklarda, botanik bahçelerinde, çiçekçilerde ya da süper marketlerin sundukları bitki reyonlarında aldık. En çok sevilen bitki türlerinden biri ise sukulentler. Peki sukulent bakımı, sulaması, budaması, çoğaltması nasıl yapılır diye merak mı ediyorsunuz? Bu yazımız tam size göre!
Sukulent su tutma gücüyle bilinen bitkilerden. Ülkemizde Ege'den Akdeniz'e uzanan bir doğal yaşam ortamı olduğunu söylemek mümkün. Ankara, İstanbul gibi şehirlerde egzozun içinde yılda bir yaprak açtırdığınız sukulentin Ege'de bir sahil kasabasında adeta ağaca dönüştüğünü görürseniz şaşırmayın.
Sukulent bakımı püf noktaları arasında ilk sırayı sulamaya verdik. Sukulentinize az su verirseniz size çeşitli sinyallerle uyarıda bulunacaktır, elbette çok su verirseniz de aynı şekilde. Bu nedenle sukulent bakımı ile ilgili çözmeniz gereken ilk şey su ihtiyacı. Bitkiniz susuz kaldığında genelde büzüşme eğilimi gösterecektir. Yapraklarında su tutan bu doğa güzelleri, susuz kaldıklarında depolarından harcıyorlar demek yanlış olmaz.
Eğer çok sularsanız yapraklarının renginde, genellikle sararma şeklinde değişimler ya da sapasağlam görünen yaprağı atma gibi sinyallerle karşılaşabilirsiniz.
Sulamanızı bitkinizin ihtiyacına göre mümkünse sabahın erken saatlerinde (örneğin sabah 06.00-08.00 arası) gerçekleştirmeniz bitkinin dibinde kalan suyun gün içerisinde buharlaşması açısından da iyi olacaktır. Her gün az az vermektense ihtiyacı olduğunu düşündüğünüz gün tek seferde verip saksı deliklerinden su akmaya başladığında durmanız daha iyi olabilir.
Toprak da sukulentin sağlığını etkileyen unsurlar arasında. Büyük zincir marketlerde sık sık bitki toprağı, salon bitkisi toprağı gibi isimlerle topraklar satılır. Bu topraklarda sukulentiniz elbette yaşayabilir. Unutmadan söylemek gerekirse sukulent çok nazlı bir bitki türü değildir. Ancak eğer bitkinizin serpilmesini istiyorsanız içinde lav taşı, pomza, zeolit, vermikülit, perlit ve cocopeat gibi materyallerin olduğu toprakları tercih etmenizde yarar var.
Bir diğer önemli nokta ise ışık. Sukulent bakımında ne yazık ki ışık fazlasıyla belirleyici. Ancak çok ışık mükemmeldir diyemeyiz. Sukulentler aydınlık ve gün ışığı alan ortamları sever. Ama çok fazla güneş altında kalmaları yapraklarında yanmalara neden olabilir.
Bir diğer önemli konu ise saksı seçimi. Sukulentinizi dışarıdan alıp eve getirdiğinizde muhtemelen elinizde plastik 5 santimetre çapında kahverengi ya da siyah bir saksı olacaktır. Sukulentlerin satışı genellikle bu tip saksılarda yapılır. Bunun nedeni ise üretici için çok düşük bir maliyete gelmesidir. Tekrar etmekte fayda var, sukulent nazlı bir bitki değil. Ancak, sukulentin her ortamda rahatlıkla yaşadığı anlamına gelmez.
Sukulent saksıları için en önemli nokta altının delik olmasıdır. Özellikle sukulent bakımı konusunda yeni iseniz mutlaka delik saksı seçmenizi tavsiye ederiz.
Saksıları toprak ve plastik olmak üzere iki ana grupta incelememiz mümkün. Toprak saksıdan kastetmeye çalıştığımız daha çok çömlekleri andıran ve kilden yapılmış olan saksılar. Plastik saksılar ise piyasada özellikle çiçekçilerde daha çok gördüğümüz türlerdir. Plastik saksılar suyu saksıda tutma konusunda daha başarılı iken toprak saksılar suyu emer. Bu nedenle eğer altı delik bir saksı istemiyorsanız toprak saksı tercih edebilirsiniz.
Sukulent kış bakımı konusunda gözünüz korkmasın. Çünkü sukulent, bu aylarda çoğunlukla uyku dönemine girer. Bu nedenle bahar ve yaz aylarında oturttuğunuz sulama rutininde günlerin arasını büyük bir miktar açmanızda fayda var. Bitkiniz uyku dönemine gireceği için sulamanıza yüksek ihtimalle cevap vermeyecek ve siz suladıkça kök çürümesi riski artacaktır. Yani kısaca, kış aylarında bitkinizi gözlemleyerek ayda bir gibi bir sulama sistemi oturtabilirsiniz.
Evet, sukulentler çiçek açar. Sukulent çiçek bakımı ise hiç zor değil. Çiçekli döneminde mümkünse saksı değişimi yapmayın.
Boncuk sukulent bakımı ve çoğaltma işlemi, bu türün güzelliği nedeniyle en çok merak edilen konulardan biri. Boncuk sukulent bakımı diğer tüm sukulentlerle benzer şekilde yapılır. Tespih çiçeği, string of pearls gibi isimlerle de bilinen boncuk sukulent bakımı bu nedenle hiç zor değil.
Çoğaltılması ise çelikleme yöntemi ile yapılır. Sarkan kollarından birkaç yaprak kesilir ve çoğaltma toprağının üzerine koyulur. Tel toka yardımı ile kesilen parçanın baş kısımları toprağın içinde, yaprakları üstünde kalacak şekilde sabitlenir.
Haworthia Fasciata olarak da bilinen zebra sukulent bakımı da diğer sukulentlerle birebir aynıdır. Zebra sukulentin de su ihtiyacını yapraklarından anlayabilirsiniz. Çoğaltılmasında ise altından verdiği yavru sukulentlerin olgunlaşmasından sonra anne sukulentten alınması yöntemi kullanılır.
Sukulent bakımı ve çoğaltma aslında oldukça iç içe konular. Bunun nedeni ise iyi bakılmış bir sukulentin daha verimli bir şekilde çoğaltılabiliyor olması. Eğer sukulentlerinizi çoğaltmak ve ailenizi genişletmek istiyorsanız dikkat etmeniz gereken birkaç basit nokta var.
l Eğer yapraktan koparma ile çoğaltmayı planlıyorsanız kopardığınız yaprağın yeni çıkmış küçük bir yaprak değil, aksine daha olgun bir yaprak olması gerekiyor.
l İkinci kritik noktamız ise kopardığınız sukulent yaprağının yaraları olduğunu unutmamak. Bu yaraların kapanması ve yaprağın ince bir zarla açık bölgesini kapatabilmesi için yaklaşık 3-4 gün beklemenizde fayda var. Bekleme süresinin ardından sukulenti çoğaltmak istediğiniz toprağa alabilirsiniz.
l Peki, sukulent nasıl bir toprakta çoğaltılmalıdır? Bahçenizden aldığınız toprak dışında neredeyse tüm topraklarda sukulent çoğaltabilirsiniz. Püf noktamız da burada devreye giriyor; cocopeat sukulentlerin çoğaltılmasında sıkça kullanılan bir toprak materyali.
l Sukulentinizin yapraklarından önce kök, sonrasında ise yavru sukulent çıkacaktır. Yavru sukulentin yapraktan kurtulması gerektiğini ise yaprağın artık ona küçük geldiğini gördüğünüzde anlayacaksınız.