Japonya Meteoroloji Ajansı, cuma günü meydana gelen ve tsunami felaketine de yol açan depremin büyüklüğünü 9,0 olarak düzeltti. İlk anda 7.9 olarak açıklanan depremin büyüklüğü, ABD tarafından 8.8 olarak açıklanmış daha sonra 8.9 büyüklüğünde karar kılınmıştı. Şimdi ise, depremin büyüklüğü 9 olarak değiştirildi.
Japonya’da, deprem ve tsunami felaketinin ardından sular çekilmeye başladı. Resmi kayıtlara göre 686 kişi öldü. Ancak devlet televizyonu 17 bin nüfuslu Minamisanriku’da 10 bin kişiden haber alınamadığını duyurdu. Bu sayının daha da artmasından korkuluyor.
SULAR 10 KM İÇERİ GİRDİ
Tsunamiden en çok etkilenen kuzeydoğu bölgeleri, dün gün ağardığında adeta savaş alanını andırıyordu. Televizyon görüntülerinde kuzeydoğuda kıyıdan 10 kilometre içeriye giren 10 metre yüksekliğindeki dalgaların yuttuğu evlerin yanı sıra tarlalara sürüklenmiş gemiler, balıkçı tekneleri ve petrol tankerleri, dümdüz olmuş arabalar ve yan yatmış tren vagonları görülebiliyordu. Ülkede en az 1.4 milyon evin sular altında kaldığı tahmin ediliyor.
Depremin merkez üssüne en yakın yerleşim birimi olan Sendai ise hayalet şehir gibiydi. Kıyıya sürüklenmiş konteynerlerin evlerin duvarlarına takılıp kaldığı kıyı şeridinde, kurtarma ekipleri çamurlu sularda botlara binerek insanları kurtarmaya çalıştı. Kentin iç kısımlarındaki süpermarketlerde yüzlerce insan kuyruklar oluşturdu
Öte yandan bilimadamalrı, deprem ve ardından tsunami'nin vurduğu Japonya'nın 70 santimetre battığını, 2 metrede okyanusa kaydını belirtti. Japonya'nın Tokyo Üniversitesi Deprem Araştırma Enstitüsü'nde misafir öğretim görevlisi olarak bulunan Yrd. Doç. Dr. Serdar Küyük, yaşanan felakete ilişkin bilgileri güncelledi. Depremin maksimum yer ivmesi dağılımını incelediklerini belirten Küyük, bu bağlamda ellerine gelen en büyük kayıtların Sendai şehri ve İbareki eyaletinden olduğunu söyledi. Küyük, bu depremin sıradan olmadığını ifade ederek, depremin neredeyse yer çekimi gücünde yanal olarak bir itmeye neden olduğunu kaydetti. Bu ivme değerlerini devamlı incelediklerini belirten Küyük, çarpıcı bazı sonuçlar elde edildiğini ve Sendai şehrinde kıyı kesimlerin 65 ila 70 santimetre yere doğru göçtüğünü söyledi.
Küyük, "büyük bir alanın resmen aşağıya indiğini" vurgulayarak, muhtemel sebebin, tsunamiyle gelen dalgaların hepsinin geri gidemeyip bölgede bir ağırlık yapması ve depremin de etkisiyle aşağı doğru zemini itmesi olduğunu anlattı.
Japonya okyanusa çekilmiş
Hadisenin boyutlarının yanal olarak daha kötü olduğunu vurgulayan Küyük, GPS ile aldıkları verilere göre Sendai bölgesinin 2 metre denize kaydığını ve 70 santimetre yere göçtüğünü belirtti. Küyük, meydana gelen büyük felaketle ilgili olarak, "Japonya'yı okyanusa çekmiş gözüküyor ve biraz da batırmış" değerlendirmesinde bulundu.
Küyük, depremin Miyagi gibi küçük bir alanda olmadığını ve önceki depremlere benzemediğini kaydetti. Sendai şehrindeki bazı arkadaşlarıyla da görüştüğünü ifade eden Küyük, şehirde ve binalarda büyük yıkım olmadığını, ancak evlerin içinde "taş üstünde taş kalmadığını" söyledi. Küyük, riskli bölgelerdeki insanların güvenli bölgelere aktarıldığını belirterek, kent merkezine elektrik ve su verilmeye başladığını bildirdi.
Nükleer kıyamet kapıda
Yeşil Barış olarak bilinen çevre örgütü "Greenpeace", Japonya'daki depremin ardından yaşanan nükleer santraldeki patlamaya dikkat çekerek, bölgenin açığa çıkan plütonyum yüzünden binlerce yıl ölü bir alan haline gelebileceğini bildirdi. Açıklamada, "Eğer çekirdek erimesi gerçekleşirse yaşanacak felaketin boyutları Çernobil'dekinden de derin olabilir" denildi.
Greenpeace Akdeniz Kampanyalar Yöneticisi Hilal Atıcı, konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları kaydetti: "Japonya'da ardı ardına yaşanan felaketlere bir de Fukuşima nükleer santralinde gerçekleşen patlamanın eklenmesi Greenpeace olarak hepimizi derinden üzdü. Her ne kadar kazanın detaylarıyla ilgili gelen resmi bilgiler net olmasa da 20 km'lik alanın tahliye edilmesi kazanın ciddiyeti hakkında oldukça açıklayıcı deliller veriyor. Santralin çatısının da çökmüş olması, eğer kaza çekirdeğe ulaşmış ya da ulaşıyorsa, radyoaktif maddelerin açığa kolaylıkla çıkacağı anlamına geliyor. İlk etapta açığa çıkan iyodin ve sezyum 137'nin yanı sıra reaktörde kullanılmış yakıtın (MOX) kullanılması neticesinde oluşabilecek en ciddi tehdit plütonyumun da açığa çıkması. Bölge, plütonyum yüzünden binlerce yıl boyunca ölü bir alan haline gelebilir."
"Şu anda en azından bir reaktörden gerçekleşecek büyük miktarda radyasyon riski ile karşı karşıyayız" diyen Atıcı, şöyle devam etti: "Eğer çekirdek erimesi gerçekleşirse yaşanacak felaketin boyutları Çernobil'dekinden de derin olabilir. Daha önce Greenpeace tarafından yapılan modellemelere göre en kötü durumda beklentimiz radyasyonun yayılacağı alanın daha küçük olması ama çok daha ağır bir radyoaktif birikmenin söz konusu olacağı yönünde."
Greenpeace'in radyasyon tehlikesiyle ilgili gelişmeleri internet sitesinden duyurduğu da belirtildi.
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK), Japon yetkililerinin kuruma, dünkü depremden etkilenen nükleer elektrik santrali yakınında oturanlara iyot tableti dağıtmaya hazırlandıklarını bildirdiğini açıkladı.
Merkezi Viyana’da bulunan UAEK, Japon yetkililerinin, nükleer tesisteki patlamayla ilgili kurumu bilgilendirdiğini ve "reaktör korunun (kalbinin) durumunu incelediklerini" kaydettiklerini bildirdi.
UAEK açıklamasında, Japon yetkililerinin ayrıca nükleer tesisin bulunduğu bölgedeki halka iyot dağıtmak için hazırlandıklarını da haber verdikleri belirtildi. İyotun, radyasyona maruz kalınması durumunda vücudun korunmasına yardım için kullanılabileceğine işaret ediliyor.
Açıklamada, UAEK’nun teknik yardım önerisini yinelediği kaydedilerek, yardım için Japon hükümetinin talepte bulunması gerektiği vurgulandı.
Japonya’nın tarihindeki en şiddetli deprem ve yol açtığı tsunaminin ardından bugün başkent Tokyo’ya 240 kilometre uzaklıktaki 40 yıllık Fukuşima 1 nolu nükleer elektrik santralinde patlama meydana gelmiş ve bir nükleer reaktörün bulunduğu binanın duvarları yıkılmıştı.
Tesisin 20 kilometre yarı çapı alanındaki bölgede bulunanların tahliye edilmesi talimatı verilirken, hükümet en son, tesis çevresindeki radyasyon oranının düşük olduğunda ısrar etmişti.
Japonya’da yetkililer, şiddetli depremde zarar gören Fukuşima santrallerinin etrafındaki tahliye alanının yarıçapının 20 kilometreye çıkarılmasına karar verdi.
Japon medyasındaki haberlerde, kabine tarafından talimatı verilen bu ek önlemin, Fukuşima’nın reaktörlerinden birini barındıran binanın yıkılmasına neden olan patlamadan sonra alındığı duyuruldu.
Reaktörde soğutma ve basınç yükselmesi gibi sorunlar olduğu belirtilmişti.
Hükümet sözcüsü Yukio Edano, düzenlediği basın toplantısında, "Halkın güvenliğini sağlamak için yetkililerin bütün önlemleri aldığını" kaydetti. "Patlamanın sebebi hidrojen olabilir"
Dünya Nükleer Birliği, Japonya’daki 9’luk depremden sonra Fukuşima’daki nükleer enerji santralinin Daiichi 1 reaktöründe meydana gelen patlamanın sebebinin hidrojen olabileceğini bildirdi.
Merkezi İngiltere’nin başkenti Londra’da bulunan birliğin iletişim müdürü İan Hore Lacy, olayın, hidrojen tutuşması sonucu meydana gelen hidrojen patlaması olduğunu düşündüğünü belirterek, "Eğer hidrojen tutuştuysa yok olur gider, fazladan bir tehlike oluşturmaz" dedi.
Lacy, eldeki bilgilere göre reaktörde belirli bir radyasyon tehlikesi olmadığını, ancak durumu tam olarak bilmediklerini, bununla birlikte ortada radyasyon sızıntısı olduğunu varsayacak bir gerekçe bulunmadığını vurguladı.
Japonya’daki Fukuşima 1 nolu nükleer elektrik santralindeki patlamada birçok santral çalışanının yaralandığı bildirildi.
Devlet televizyonu NHK’deki haberde, santraldeki reaktörün çatısının ve duvarlarının çöktüğü belirtilirken, televizyonda, sızıntıya karşı pencere ve kapılarda koruyucu önlemler alınması yönünde çağrılar yapılmaya başlandı.
Radyoaktivite 1 saatte 1 yıllık seviyeye geldi! Japon hükümeti, Fukuşima 1 nolu nükleer elektrik santralinde meydana gelen patlamanın ardından santrale ’süper itfaiyecilerin’ gönderildiğini duyurdu.
Kyodo ajansındaki haberde ise, santraldeki radyoaktivite oranının bir saatte bir yıllık seviyenin eşiğine geldiği bildirildi.
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, Japonya'dan "acil" bilgi bekliyor
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK), dün şiddetli deprem ve tsunaminin vurduğu Japonya’da Fukuşima 1 nolu nükleer elektrik santralinde patlama meydana geldiğine ilişkin basın yayın organlarından öğrendikleri haberlerin ardından, Japon yetkililerden acil bilgi istediklerini bildirdi.
Merkezi Viyana’da bulunan UAEK’nın yetkilisi, "Meydanın haberlerinden bilgimiz var ve acil olarak daha başka bilgi bekliyoruz" dedi.
Japon Jiji haber ajansı, başkent Tokyo’ya 240 kilometre uzaklıktaki 40 yıllık nükleer elektrik santralinin Daiçi 1 reaktöründe patlama olduğunu duyurmuştu.
Nükleer ve Endüstriyel Güvenlik Ajansı’ndan yapılan açıklamada Fukuşima’da bulunan 1 numaralı nükleer santralin 1 numaralı reaktörünün kontrol odasındaki radyasyon miktarının normalin 1000 katına ulaştığı ifade edildi.
Açıklamada reaktör çevresinde sezyum ve radyoaktif iyot sızıntısı tespit edildiği, bunun uranyum yakıtının saklandığı bazı metal tankerlerde erime yaşandığının işareti olduğu belirtildi.
Nükleer erimenin, bir nükleer reaktörün soğutma sistemlerinin çalışmaması ve reaktörün parçalanabilir yakıtının tepkimesinin yavaşlatılamaması durumunda, nükleer yakıtın tamamen eriyerek çok sıcak ve çok yoğun bir sıvı haline gelmesi demek olduğunu belirten uzmanlar bunun bir nükleer reaktörde olabilecek en ciddî kaza olduğunu ifade etti.
SANTRALDE PATLAMA
Japon medyası TEPCO’ya ait Fukuşima Daiçi nükleer santralinde Türkiye saatiyle saat 08:30 civarında patlama olduğu ve birçok kişinin patlama dolayısıyla yaralandığını bildirdi.
Japonya'nın resmi haber ajansı NHK, patlamada santralin duvarlarının ve çatısının yıkıldığını duyurdu.
"EVİNİZDEN ÇIKMAYIN"
Televizyonlardan nükleer santral yakınlarında yaşayan halka evlerinde kalma çağrısı yaptı.
Tokyo Üniversitesi'nden Profesör Naoto Sekimura yakıtın çok küçük bir kısmının eridiğini ve sızdığını söyleyerek santral yakınlarında yaşayanlardan sakin olmalarını istedi.
Sekimura, yakıtın büyük bir kısmının reaktörün içinde kaldığını, operasyonun durdurulduğunu ve soğutma çalışmalarının başlatıldığını söyledi.
Japonya’nın kuzeydoğusu 8.9 şiddetinde dünyanın en büyük beşinci depremiyle sarsıldı. Depremin ardından meydana gelen tsunamiyi dünya canlı olarak izledi. Yüksekliği 10 metreye kadar ulaşan devasa tsunami dalgaları yüzlerce insanı yuttu.
[Tsunami Böyle Vurdu](http://video.mynet.com/habervideo/Tsunami-Boyle-Vurdu/1127276/ "Tsunami Böyle Vurdu") | [www.mynet.com/video](https://www.mynet.com/video "https://www.mynet.com/video")
- - - - - -
Yerin 24 kilometre altında meydana gelen depremin merkez üssünün Honşu adasının Sendaki bölgesinin 130 kilometre doğusu ve başkent Tokyo'nın ise 380 kilometre kuzeydoğusu olduğu belirtildi.
Yerel saatle 14:46 Türkiye saati ile 07:46'da meydana gelen 8.9 şiddetindeki deprem ve ardından meydana gelen tsunamide 400'e yakın kişi hayatını kaybetti. 500'den fazla kişi de yaralandı.
Japon Kyodo ajansının haberinde ise, ''Ölü sayısı muhtemelen binden fazla'' ifadesi kullanıldı. Deprem ve ardından gelen tsunami sonrasında açıklama yapan hükümet sözcüsü de "can kayıpları çok ciddi boyutta" dedi.
[
****](http://aktuel.mynet.com/galeri/haber/japonya-8.9-ile-sallandi-japonya-8.9-ile-sallandi/7489/192475/sayfa/1/)
- - - - - -
Japonya'da şiddetli deprem sonrasında Miyagi bölgesindeki Fukushima nükleer tesisinde çıkan yangının ardından tesiste olağanüstü hal ilan edildi. Nükleer santralin yakınlarında yaşayan binlerce kişi tahliye edildi. Hükümet, küçük bir radyasyon kaçağı olabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Japonya'daki depremde soğutma sisteminde hasar meydana gelen Fukuşima nükleer santralindeki yükselen basıncı düşürmenin yollarını arayan yetkililer, radyoaktif buharın dışarı salınacağını bildirdi. Japonya'nın Nükleer Güvenlik Ajansı, Fukuşima'nın 1 numaralı reaktöründeki basıncın normal seviyenin 1.5 katına çıktığını açıkladı.
Basıncı azaltmak için bir miktar radyoaktif buharın salınacağını belirten ajans yetkilileri, buharın içindeki radyoaktif elementlerin doğayı ve insan sağlığını etkilemeyeceğini de ifade etti.
- - - - - -
Japonlar, dünyanın en iyisi olarak kabul edilen erken uyarı sistemi sayesinde, Cuma günü gerçekleşen 8.9 büyüklüğündeki depremden bir dakika önce haberdar oldu.
Erken uyarı sistemi, Japonya’nın dört bir yanındaki yaklaşık bin sismometreye bağlı. Bu sismometreler, depremlerin öncesindeki sarsıntıları tespit ediyor ve sarsıntıların güçlü olması halinde uyarıda bulunuyor.
Depremlerin öncesinde gerçekleşen ilk sarsıntılar, ikinci sarsıntılardan daha güçlü olma özelliği taşıyor. Ayrıca, daha hızlı hareket etmeleri, depremin yaşanmasından dakikalar önce erken uyarı sistemi tarafından tespit edilebilmelerini sağlıyor.
Uyarılar, radyo, televizyon ve uydu aracılığıyla olduğu gibi, cep telefonu ve e-mail aracılığıyla üye kullanıcılara iletiliyor.
- - - - - -
Japonya’yı vuran 8.9 büyüklüğündeki depremi yaşayan Türklerden İbrahim Selimhan Kılıç, sarsıntı başlayınca kendini camdan dışarı attığını söyledi. Sakinleştikten sonra evine geri dönen Kılıç, meydana gelen ilk artçı sarsıntının ardından tekrar atladığını ifade etti.
Japonya’da meydana gelen depreme Tokyo yakınlarındaki evinde yakalanan Kılıç, NTV haber televizyonunun canlı yayınına telefonla bağlanarak, yaşadıklarını şu sözlerle anlattı:
"Ben Tokyo’ya 20 kilometre uzaklıktaki Tayitama eyaletinin Toka şehrinde oturuyorum. İlk sarsıntı sırasında evdeydim. Bayağı bir şiddetliydi. Kendimi camdan dışarı attım. Biraz sakinleşir gibi olunca tekrar eve girdim. Ama ikinci kez bir sarsıntı oldu, ben yine camdan atladım. Küçük sarsıntılar halen devam ediyor."
Kılıç, hurriyet.com.tr'ye yaptığı açıklamada, oturduğu apartman dairesinin 1'inci katta olduğunu belirtirken, şu anda sağlık durumunun iyi olduğunu ifade etti.
Dışişleri Bakanlığı'nın Japonya'daki Türk vatandaşlarının yakınları için kurduğu koordinasyon masasının telefon numarası: 0312 292 29 29
- - - - - -
Japonya'da meydana gelen 8,9 büyüklüğündeki depremden sonra, Sendai plajında 200-300 ceset bulunduğu bildirildi.
Jiji haber ajansı, plajda 200-300 cesedin bulunduğunu duyurdu.
- - - - - -
Japonya'daki büyük depremin ardından ülkenin kuzeydoğusunda 80 noktada yangın çıktığı bildirildi.
- - - - - -
Japonya'yı vuran 8.9 büyüklüğündeki depremin ardından bölgedeki petrol rafinerisinde yangın çıktı. NHK televizyonunda yayınlanan görüntülerde tesisin alev alev yandığı görülüyor. Görüntülerde tsunami dalgalarından kaçarak binaların üst katlarına çıkan insanların beyaz bayraklar sallayarak yardım istedikleri görülüyor.
Tokyo'nun doğusundaki Çiba rafinerisinde büyük bir yangın çıktığı açıklandı.
- - - - - -
Japonya'daki büyük depremin ardından Fukuşima ilinde bulunan nükleer reaktörde anormal bir durumun yaşandığı bildirildi. Tokyo Electric Power şirketinden yapılan açıklamada, olağanüstü durumlarda reaktör çekirdeklerini soğutmak için kullanılan sistem 1 ve 2 numaralı reaktörlerde devre dışı kaldığı belirtildi.
- - - - - -
Depremin ardından, Tokyo'nun merkezinde büyük binalar şiddetli sarsılırken, binlerce insan panikle sokaklara döküldü. Televizyon görüntülerinde büyük bir bina yanarken ve ülkenin kuzey kesiminde büyük bir tsunaminin verdiği zarar gösterildi.
Başkent Tokyo'da hissedilen şiddetli sarsıntı sebebiyle 6 metre yüksekliğinde tsunami dalgası alarmı verilmişti. Japon Meteoroloji Ajansı (JMA), dalgaların Miyagi kıyılarını vurabileceğini duyurmuştu.
- - - - - -
Japonya'daki depremin ardından bazı nükleer santraller ve petrol rafinerilerinin kapandığı bildirildi.
Depremin vurduğu kuzey bölgesinde otomobil fabrikaları yoğun olarak bulunuyor. Sendai şehrinde en az bir kişinin öldüğü, çok sayıda insanın da yaralandığı depremin sebep olduğu zarar henüz netleşmedi.
Onagawa nükleer santralindeki üç reaktörün de depremin ardından kapatıldığı; Sendai, Kaşima ve Negişi'de üç rafinerinin kapatıldığı bildirildi.
- - - - - -
Japonya'da 8,9 büyüklüğünde meydana gelen depremin ardından Başbakan Naoto Kan, depremin ülkenin kuzeydoğusunda büyük hasara neden olduğunu söyledi.
Başbakan, depremin vurduğu bölgedeki nükleer santrallerin zarar görmediğini ve radyasyon sızıntısı olmadığını belirtti.
Hükümet sözcüsü Yukio Edano da yardım faaliyetlerine katılmaları için deprem bölgesinde askerlerin gönderildiğini kaydetti.
- - - - - -
Japonya'nın kuzeydoğusunda, 8.9 büyüklüğündeki depremin ardından 4 artçı deprem meydana geldi.
ABD Jeolojik Araştırma Kurumu, 7.1 büyüklüğe kadar 4 artçı depremin daha olduğunu bildirdi.
NHK televizyonu, 8.9 büyüklüğündeki depremin, başkent Tokyo'daki binaları salladığını ve ''çok sayıda yaralı'' olduğunu duyurdu.
NHK kanalı, Fukushima bölgesindeki Onahama kentinde araçların, evlerin ve binaların tsunamiyle sürüklenip götürüldüğü görüntüleri yayınladı.
- - - - - -
Japonya'da meydana gelen deprem sonrası oluşan tsunami saatte 500 km hızla ilerleyerek Hawaii'ye ulaştı.
Saatte 500 km ile ilerleyen tsunami dalgaları, depremden yaklaşık yedi buçuk saat sonra Hawaii kıyılarına ulaştı. Sirenlerin çaldığı Hawaii'de insanlar yüksek yerlere doğru kaçıyor.
- - - - - -
Depremin hemen ardından Pasifik Okyanusu'na kıyısı olan ülkelerin hemen hepsinde tsunami alarmı verildi. Tayvan ve Hawaii'de tahliyeler başlatıldı. 2 metre yüksekliğinde dalgaların vurabileceği belirtilen ABD'nin California eyaletinde de tahliyelerin yaşanabileceği belirtiliyor.
ABD'nin Alaska eyaletindeki Tsunami Uyarı Merkezi, ABD ve Kanada'nın batı kıyılarının tamamı olmak üzere, Meksika sınırından ABD'nin Alaska eyaletinin Chignik Bay'a kadar olan bölge için tsunami alarmı verdi. Alaska eyaletinde ayrıca, Aleutian adalarında yaşayan ondan fazla topluluk da tsunami konusunda alarma geçirildi.
50'ye yakın ülkenin tsunamiden etkilenebileceği bildiriliyor. Uluslararası Kızıl Haç Örgütü de tsunaminin en önemli konu olduğunu ve bazı dalgaların Pasifik adalarından daha büyük olabileceğini bildirdi.
Ada ülkesi Guam'da ise tsunami alarmı kaldırıldı.
- - - - - -
Japon Meteoroloji Enstitüsü dev depremin ardından ülkedeki tsunami risklerini açıkladı.
İşte 0.5 metreden başlayıp 10 metreye kadar ulaşan tsunami haritası ve tsunaminin saatler geçtikçe ulaşacağı diğer ülkelerin kıyılarına ait harita...
- - - - - -
Tsunami uyarısı verilen ülkeler şöyle açıklandı: ABD'nin Kaliforniya, Alaska, Oregon kıyıları ile Hawaii, Rusya, Tayvan, Filipinler, Endonezya, Papua Yeni Gine, Avustralya, Yeni Zelanda, Fiji, Meksika, Guatemala, El Salvador, Kosta Rika, Nikaragua, Panama, Honduras, Çili, Ekvator, Kolombiya ve Peru.
Japonya'yı son 140 yılda vuran en büyük depremin ülkenin kuzey sahillerinde 10 metre yüksekliğindeki tsunami dalgaları oluşmasına yol açtı.
Ülkenin doğu kıyısından 125 kilometre uzaklıkta, yerin 10 kilometre altında meydana gelen depremin büyüklüğü önce 7,9 sonra da 8.8 olarak açıklanmıştı.
Japonya'da çarşamba günü 7.3 büyüklüğünde bir deprem daha meydana gelmişti.
- - - - - -
Sarsıntının yol açtığı hasarlardan etkilenen bir çelik fabrikası yanmaya başlarken, Sony firması bölgedeki altı fabrikasını geçici olarak kapattığını duyurdu.
Japon yeni, dolar karşısında son iki haftanın en düşük seviyesine gelirken, Japon borsasında da hisse senetleri son beş haftanın en düşük seviyesinde.
- - - - - -
**Kızıl Haç'tan korkutan uyarı:** Tsunami adaları silip süpürebilir
Kızıl Haç örgütü, Japonya'da yaşanan depremin ardından meydana gelen tsunami dalgalarının büyüklüğünün, Pasifik'te bulunan kimi adalardan yüksek olacağını, bu yüzden adaların büyük risk altında olduğu uyarısında bulundu.
- - - - - -
**BM: "30 arama ve kurtarma ekibi hazır durumda bekletiliyor"**
Japonya’nın doğu sahili açıklarında meydana gelen depremin ardından BM tarafından yapılan açıklamada, 30 arama ve kurtarma ekibinin Japonya’ya gönderilmek üzere hazır durumda bekletildiği belirtildi.
BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi’nden (OCHA) Elisabeth Byrs, İsviçre’nin Cenevre kentinde basına yaptığı açıklamada, "Bunun gibi olağanüstü durumlar için hazır durumdayız. 30 uluslararası arama ve kurtarma ekibi alarm durumunda, gelişmeleri izliyoruz ve gerekli olduğunda destek vermeye hazırız" dedi.
Olağanüstü durumlarda felaketzedeleri bulmak ve tedavi etmek amacıyla görev yapan BM afet değerlendirme ve koordinasyon ekipleri sağlık birimi ve özel eğitimli köpeklerden oluşuyor.
- - - - - -
Tokyo polisinden alınan bilgiye göre içinde 70 bin ziyaretçinin bulunduğu Disneyland'in otoparkı deprem sonrasında sular altında kaldı.
Yetkililer Disneyland'in otoparkında yaşanan olayın sanıldığı gibi tsunamiden değil sıvılaşmadan kaynaklandığını açıkladı.
Deprem anında Tokyo Körfezi'ndeki dolgu alana inşa edilmiş eğlence kompleksinde 70 bin kişi bulunuyordu.
AFP'nin haberine göre oyun parkındaki kimseye ve oyun parkına bir zarar gelmedi.
- - - - - -
Bu arada, Rus yetkililerin, bu sabah 8,9 büyüklüğünde bir depremle sarsılan Japonya'ya yakın olan Kuril adalarından 11 bin kişiyi tahliye ettiği bildirildi.
Rusya Acil Durumlar Bakanlığından yapılan açıklamada, tsunaminin Pasifik'teki bazı sahil kasabalarını ve köyleri vurma olasılığının bulunduğu belirtilerek, bu yüzden söz konusu bölgelerden 11 kişinin tahliye edildiği kaydedildi.
Açıklamada, Pasifik'teki Malo-Kurilks köyüne ulaşan tsunami dalgasının 50 santimetre yüksekliğinde olduğu aktarıldı.
Rusya, İkinci Dünya Savaşı'nın son döneminde ABD'nin attığı atom bombası ile savaşı kaybeden Japonya'ya ait Kuril adalarını işgal etmişti. Söz konusu adaların iadesi konusu, iki ülke arasındaki ilişkilerin dönem dönem gerilmesine neden oluyor.
- - - - - -
Japonya Merkez Bankası (BoJ), depremin yarattığı kaygıları gidermek amacıyla finansal piyasalarda istikrarı sağlamak için her türlü çabayı sarf edeceğini bildirdi.
BoJ'den yapılan açıklamada, ''Japonya'da borsa ve yen değer kaybettiği için finansal piyasalarda istikrarı sağlamak amacıyla elimizden geleni yapacağız'' denildi.
Ekonomi uzmanları, Japonya'da borsada işlem gören hisselerin, özellikle depremin ve tsunaminin vurduğu bölgelerdeki fabrikalara ait olanların gelecek hafta pazartesi günü muhtemelen değer kaybedeceğine dikkati çektiler.
Bu arada dün 82,90 yenden işlem gören ABD doları bugün 83,20 yene kadar çıktıktan sonra 82,75 yene düştü. Böylece yen, ABD doları karşısında iki haftanın en düşük seviyesini görmüş oldu.
Kyodo haber ajansına göre, elektronik devi ve ülkenin en büyük ihracatçı şirketlerinden Sony, depremden sonra 6 fabrikasını kapattı.
Tokyo'daki Mizuho Research Institute'den Yasuo Yamamoto, depremin ve tsunaminin etkilediği ülkenin kuzeydoğusundaki otomobil ve yarı iletken fabrikaların zarar görmesinin olumsuz ekonomik etkileri olacağını ifade etti.
Japonya'da rafineri işletmecisi JX Nippon Oil & Energy şirketi, Sendai, Kashima ve Negishi'deki üç rafineride faaliyetleri durdurduğunu açıkladı. Cosmo Oil şirketine ait Chiba rafinerisinde de büyük yangın çıktığı bildirildi.
Electric Power Development şirketi de Yokohama bölgesinde Isogo termal elektrik santralindeki çalışmaları durdurdu.
Singapur merkezli Action Economics'den David Cohen, depremin vereceği zararın kısa vadede ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 1'ine mal olacağını, ancak uzun vadede inşa çalışmalarından ötürü büyüme için olumlu sonuçları olacağını söyledi.
- - - - - -
Öte yandan deprem, uluslararası piyasalarda petrol fiyatlarının da yönünü aşağı çevirdi.
ABD ham petrolünün varil fiyatı nisan ayı teslimi Asya'daki işlemlerde düne göre 1,30 dolar azalışla 101.40 dolardan satılıyor.
ABD ham petrolünün varil fiyatı nisan ayı teslimi dün 1,68 dolar değer kaybederek günü 102.70 dolardan kapattı.
Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı nisan ayı teslimi de 1,20 dolar düşüşle 114.23 dolardan işlem görüyor.
- - - - - -
**Yüzyılın başından beri meydana gelen şiddetli depremler, büyüklüklerine göre şöyle:**
**1960: ŞİLİ** - Şili'de 9,5 büyüklüğündeki depremde 5 bin 700 kişi hayatını kaybetti. Depremin ardından oluşan tsunami, Pasifik kıyısındaki ülkeleri de tehdit etti ve Hawaii'de 61, Japonya'da 130 kişinin ölümüne yol açtı.
**1964: ALASKA** - Prens William Boğazı yakınlarındaki 9,2 büyüklüğündeki deprem ve ardından gelen tsunami yüzden fazla kişinin ölümüne yol açtı.
**2004: ASYA -** Endonezya'ya bağlı Sumatra adası açıklarında 9,1 büyüklüğündeki deprem ve ardından gelen tsunami 10 kadar komşu ülkeyi etkiledi, 270 bin kadar insan öldü ya da kayboldu.
**1952: SSCB-** Kamçatka Yarımadasında 9 büyüklüğünde meydana gelen deprem ve sonrasındaki tsunami Şili ve Peru'yu da etkiledi. Deprem 2 bin 300 kişinin ölümüne yol açtı.
**1906: EKVADOR** - Kolombiya ve Ekvador kıyıları açıklarında 8,8 büyüklüğündeki depremin ardından oluşan tsunami bin kadar kişinin ölümüne yol açtı.
**1965: ALASKA** - 8,7 büyüklüğündeki depremin neden olduğu tsunami Aleoutiennes Adalarını etkiledi.
**2005: ENDONEZYA** - Sumatra açıklarındaki Nias adası yakınlarında 8,6 büyüklüğündeki depremde 900 kişi öldü, 6 bin kişi yaralandı.
**1957: ALASKA** - Andreanof Adalarını vuran 8,6 büyüklüğündeki deprem önemli bir tsunami faciasına yol açtı.
