Sümbül bakımı nasıl yapılır, ne zaman açar, solunca ne yapılır?

Tanrı Apollon, Kral Amyklos’un yakışıklılığı dillere destan oğlu Hyakintos'a aşık olmuştur. Batı rüzgarı Zephyr de Hyakintos'a aşıktır. Apollon ve Zephyr arasında kavga çıkar. Hyakintos ve Apollon disk atma oynarken Zephyr diskin yönünü değiştirir. Hyakinthos’a çarpan disk ölümüne yol açar. Apollon'un acıklı sözleri arasında yaşamını yitiren Hyakinthos’un kanının aktığı yerde sümbül çiçeği çıkar. Bu hikayede Apollon, Hyakintos'un kara kışın bittiği ilkbaharın başladığı zamanlarda açmasını diler. Sümbül çiçeği o gün bu gündür baharın gelişinin müjdecisidir.

Sümbül çiçeği özellikleri, anlamı ve görüntüsü itibarıyla düğün, davet gibi çeşitli organizasyonlarda konsept biçimi olarak kullanılır. Bulundukları ortama zarafet katan sümbüllerin bakımı hobi olarak başlar ancak bir zaman sonra tutkuya dönüşebilir. Sümbüller kendi soğanlarından çıkan yavrular ile çoğaltılır ve bir sümbülden birden fazla çiçek elde edilebilir.

SÜMBÜL ÇİÇEĞİNİN RENKLERİNE GÖRE ANLAMLARI

Sevgiyi, sonsuz aşkı, bağlılığı ifade eden sümbül çiçeğinin renklerine göre anlamları değişiklik gösterir.

Mor Sümbül

Mavilere çalan tonlardan mora kadar renk seçenekleri bulunur. Doğada bu renge daha sık rastlanır. Mor sümbül af dileme anlamı taşır. Birinin gönlünü almak için hediye edilebilecek en güzel çiçeklerden biridir. Bu çiçek derinden bağlı olmanın göstergesidir. Bulunduğu ortama yayılan çok hoş ve sakinleştirici bir kokusu vardır. Mor aynı zamanda asaletin de rengidir.

Sarı Sümbül

Sümbüller arasında en canlı renge sahip olan sarı sümbül mor sümbülün aksine biraz daha olumsuz bir anlam içerir. Kışkançlık duygusunu temsil eder.

Beyaz Sümbül

Beyaz renk her zaman olduğu gibi sümbül çiçeğinde de saflığı simgeler. Çoğu kültürde beyaz renk aynı zamanda ferahlığı da ifade eder. Bu çiçek en güzel duyguları anlatmak için hediye edilebilir. Beyaz sümbüllerin tatlı ve baharatlı bir kokusu vardır.

Pembe Sümbül

Güzel kokulu bir sümbül türü olan **pembe sümbülün anlamında biraz melankoli vardır

**. Bu çiçek çok fazla duygusal olmayı, olumsuz duyguları temsil eder. Bir taraftan da görüntüsü ile romantik bir ortam oluşturmak için idealdir.

SÜMBÜL ÇİÇEĞİNİN FAYDALARI

Sümbül çiçeğinin tohumları iştah açıcı olarak kullanılır. Bitkiler ile yapılan tedavide bu bitkinin tohumlarının aynı zamanda sarılık tedavisinde de kullanıldığı bilinir. Soğanın ise ezildikten sonra süt ile pişirilmiş lapası çıbanların olgunlaşmasında ve iyileştirilmesinde kullanılır. Yapraklarının ve çiçeklerinin faydaları ise daha fazladır. Çiçeğin bu parçaları yaz ve sonbahar başlangıcında toplandıktan sonra gölge bir alanda kurutulur. Faydalar ise şu şekilde sıralanabilir:

• Akne tedavisinde kullanılan yapraklar sivilcelerin iyileşmesini sağlar.
• İktidarsızlığa iyi gelir. İdrar söktürür.
• Hazmı kolaylaştırıcı özelliğinden dolayı mide spazmlarına iyi gelir. Bağırsak ve midede biriken gazların atılmasına yardımcı olur. Bağırsaklarda oluşan solucan türü parazitleri düşürür.
• Antiseptik özelliği vardır, yaraların üzerinde bulunan mikropların kırılmasında ve yaraların daha erken iyileştirilmesinde kullanılır.
• Kadınların regl dönemlerinde sancı giderici etki gösterir.
• Ateş düşürücü özelliği bulunur.
• Gevşetici etkisinden dolayı kaslarda meydana gelen krampların önüne geçer.

SÜMBÜL NEREDE YETİŞİR?

Sümbül iç mekanlarda yetiştirilebilir ancak doğası gereği daha çok bahçeler için uygundur. Süsleme yapmak için ideal çiçeklerden biridir. Doğada yaklaşık 30 türü olan sümbül çiçeği elverişli ortamı sağlandığı sürece her yerde büyümesini sürdürür.

SÜMBÜLÜN SAKSISI NASIL OLMALI?

Sümbül için seçilecek saksıda sümbül soğanının ekildikten sonra kenarlarında iki parmak kadar boşluk olması gerekir. Sümbül ekilirken soğanın bir kısmı yukarıda kalır. Bu nedenle çok büyük saksılara ihtiyaç olmaz. Eğer birden fazla sümbül aynı yere ekilecekse alan olarak büyük saksılar kullanılabilir. Farklı renklerde sümbüller aynı saksı içerisine ekilerek bir aranjman elde edilebilir.

SÜMBÜLÜN TOPRAĞI NASIL OLMALI?

Sümbül için kullanılacak toprağın besin yönünden zengin olması gerekir. Hazır satılan bitki toprağı karışımları sümbül ekmek için idealdir. Humuslu ve su geçirgenliği olan bir toprak en uygun seçim olacaktır. Kumlu toprakların suyu tutma kapasitesi yüksek olduğu için sümbül çiçeği bu tür topraklarda gelişmez. Kompost toprak kullanılabilir.

MEVSİMLERE GÖRE SÜMBÜL BAKIMI

• Kış mevsiminde ilk dikim esnasında iyi bir sulama yapmak gerekir. Ardından yapılacak sulamalar için toprağın nemini kaybetmesi beklenir. İlkbaharda sulama miktarı biraz daha artırılır.
• Çok iyi güneş alması gerekir.
• Bu mevsimde sümbüle bitki besini verilebilir. Yapraklarda sararma olursa bitkiye verilen besinin kesilmesi gerekir.
• Yaz döneminde toprak ne kadar kurursa o kadar su vermek gerekir. Sonbahara kadar sulama bu şekilde devam eder.
• Sonbahar sümbüllerin saksıdan ayrılma dönemidir. Bu dönemde çoğaltma yapmak istenirse yapılabilir.

SÜMBÜL NASIL SULANMALI?

Sümbül çiçeği, kış aylarında soğuk ortamlardan alınır ve susuz kalmamasına dikkat edilerek bakımı yapılır. Kışın bitkiye doğrudan musluk suyu verilmemeli, **suyun oda sıcaklığına gelmesi

**beklenmelidir. Yaz aylarında ise bitkinin haftada en az iki kere sulanması gerekir.

Susuz kalması sümbülün solmasına sebep olur. Sulama sırasında en önemli husus suyun bitkinin her bölümüne eşit ulaşmasını sağlamaktır.

Sulama sonrası saksı tabağında biriken fazla su dökülür. Her seferinde aynı miktarda su alması sümbül için önemlidir. Bu nedenle standart bir kap kullanılması gerekir. Eğer çiçekte sulamanın yetersiz ya da fazla olduğuna dair belirtiler oluşmuşsa su miktarı azaltılabilir ya da artırılabilir.

SÜMBÜLÜN GÜNEŞ IŞIĞI SEVİYESİ NASIL OLMALI?

Sümbül çiçeği güneşli ya da yarı gölge alanları sever. Yaz mevsiminde ortalama 10-12 saatlik bir güneşlenme süresi sümbül için yeterlidir. Kış mevsiminde ise iç mekanlarda maksimum ışık alacakları bölgelere koyulmaları gerekir.

SÜMBÜL ÇİÇEĞİ NE ZAMAN ÇİÇEK AÇAR?

Sümbül çiçeği kış ayları içerisinde yeşermeye, ilkbahar başlarında ise çiçekler görülmeye başlar. Çok yıllık bir bitki olduğu her yıl bu döngünün devam etmesi önemlidir.

Sümbül çiçeği solunca ne yapılır? Çiçeğin solmasının ardından sap kısmından çiçeğin ayrılması gerekir. Bu da budama işlemi olarak adlandırılır.

SÜMBÜL NASIL BUDANIR?

Sümbül budaması çiçek olan sap kesildikten sonra yaprakların sararması beklendikten sonra yapılır. Kesimden sonra güneş ışığında 2-3 gün arasında tam kuruma olması beklenir. Ancak hibrit yöntemle üretilen sümbüllerde çiçeklerin solmasının ardından sapın hemen kesilmesi gerekir.

SÜMBÜLÜN TOPRAĞI NASIL DEĞİŞTİRİLİR?

Sümbül çiçeği çok büyük saksı sevmez. Toprak değişimi yapılacak ise çiçeğin kendisinden biraz daha büyük bir saksı seçerek değişim yapılır. Toprak özelliğinin sümbül için uygun olması şarttır. Bu esnada çiçeğin soğan kısmına zarar vermemek gerekir. Sümbül çiçeği saksı değişimi oldukça basit olsa da soğan hasar gördüğü takdirde çiçeğin solması söz konusu olabilir.

SÜMBÜL NASIL ÇOĞALTILIR?

Sümbül çiçeği en kolay yavruları ayırmak yoluyla çoğaltılır. Sümbül çeşidine göre farklı sayılarda yavru elde edilebilir.

Sümbül çiçeğinin çoğaltma işlemi için en pratik yöntem soğandan ayırma şeklindedir. Sümbül ve benzeri tohumdan üretilmesi zor olan bitkilerin soğandan çoğaltılması için en ideal zaman kış mevsiminin başlangıcıdır. Kasım ayının sonu itibarıyla soğan ayırma işlemi uygulanabilir.

Ana soğanın etrafında bulunan yavru soğanlar gövdeden ayrılır. Ancak bu soğanları saklamak zor olduğu için ekim zamanında gövdeden ayırmak daha doğrudur. Gövdeden ayrılan soğanlar yeni saksılara ekilerek sümbül çoğaltılmış olur.

Tohumdan sümbül yetiştirmek daha zordur. Tohum elde etmek için çiçekler bir süre bitki üzerinde tutulur. Çiçeklerin tohumlanması tamamlandıktan sonra tohumların ekimi yapılır. Ancak tohumla çoğaltmada çiçek açma evresi uzundur. Üç ya da beş yıl içerisinde çiçeklenme ancak başlar.

SÜMBÜL NE ZAMAN EKİLİR?

Sümbül soğanı hemen hemen her mevsim ekilebilir. Soğanı saklamak zor olduğu için bekletmeden soğanı dikmek gerekir. Yine de en ideal dönem sonbahardır. Çiçek ilkbaharda çiçeklenmeye başladığı için sonbaharda ekildikten sonra geçen sürenin ardından kendisini hazırlar.

SÜMBÜL ÇİÇEĞİ SOĞANI NASIL SAKLANIR?

Sümbül çiçeğinin soğanını saklamak zordur. Serin yerde saklanması gereken soğan, doğru koşullar sağlanmadığı zaman kısa sürede bozulabilir. Bu nedenle sümbül çiçeğinin soğanını saklamak yerine doğrudan toprağa ekmek en doğru çözümdür. Ekim sırasında toprağın özelliklerine ve sulamaya dikkat edilmelidir.

SÜMBÜLE ZARAR VEREN ŞEYLER

• Sümbül bitkisi hava akımından hoşlanmaz. Hava akımı bitkiye doğrudan zarar veren en önemli etkendir. Kış aylarında sümbüllerin bundan korunması gerekir.
• Sümbüle zarar veren bir başka durum da kumlu topraktır. Kumlu toprak suyu tutarak bitkinin çürümesine neden olur.
• Sümbül bitkisi için fazla sulanmak da az sulanmak kadar zararlıdır. Düzenli sulanmayı ister.
• Toprakta oluşan bitki zararlıları ise soğanı tahrip ederek çiçeğin büyümesini engeller.