Sümela Manastırı kayalıklarındaki "saklı şapeller" turizme kazandırılacak

GAZİ NOGAY - Türkiye'nin önemli inanç turizmi merkezlerinden biri olan Sümela Manastırı'nda restorasyon sırasında ortaya çıkarılan iki şapel, Kültür ve Turizm Bakanlığınca gerçekleştirilecek restorasyonun ardından ziyarete açılacak.

Maçka ilçesindeki Karadağ'ın Altındere Vadisi'ne bakan eteğinde yaklaşık 300 metre yükseklikte inşa edilen Sümela Manastırı'nda kaya düşme riskine karşı 2015'te başlatılan restorasyon çalışmaları sırasında iki şapel bulundu.

Restorasyon ekibince "mezarlık şapeli" ve "saklı şapel" olarak nitelendirilen şapeller, Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 2018'de "korunması gerekli birinci grup kültür varlığı" olarak tescil edildi.

Daha önce hiçbir çalışma gerçekleştirilmemiş "mezarlık şapeli" ile el değmemiş duvar resimlerine sahip "saklı şapel" olarak nitelendirilen iki yapıda, Trabzon Müze Müdürlüğü başkanlığı ve Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Dr. Öğretim Üyesi İlker Mete Mimiroğlu'nun bilimsel danışmanlığında kazı ve temizlik çalışmaları gerçekleştirildi.

12. ile 19. yüzyıllara tarihlenen şapellerin restorasyonunun ardından ziyarete açılması planlanıyor.

- 663 duvar resmi parçası koruma altında

Trabzon Müzesi Müdürü Levent Alnıak, AA muhabirine, Türkiye'nin önemli kültür varlıklarından biri olan Sümela Manastırı'nda Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından temizlik ve kazı çalışmaları gerçekleştirildiğini anımsattı.

Çalışmaların, Trabzon Müze Müdürlüğü başkanlığında, müze uzmanları eşliğinde, Trabzon Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğünün katkılarıyla ve sanat tarihçisi Dr. Öğretim Üyesi Mimiroğlu'nun bilimsel danışmanlığında yürütüldüğünü belirten Alnıak, şunları kaydetti:

"Sümela Manastırı'na ait mezarlık ve saklı şapellerde yürütülen çalışmalarda önemli, yeni bulgulara ulaşılmıştır. Bu çalışmalarda ayrıca çok değerli duvar resimlerine sahip olan Saklı Şapel'deki dökülmüş olan 663 duvar resim parçası da Trabzon Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı uzmanları eşliğinde envanterlenerek koruma altına alınmıştır. Çalışmalarda elde edilen bulgular üzerindeki bilimsel araştırmalar devam etmekte olup, çeşitli yayınlarla bilim dünyasına sunulması planlanmaktadır. İleriki dönemlerde gerçekleşecek restorasyon çalışmaları ile bu yapıların ziyaretçilere açılması hedeflenmektedir."

- Sümela Manastırı

Karadağ'ın eteklerinde vadiden yaklaşık 300 metre yükseklikteki ormanlık alanda bulunan Sümela Manastırı, halk arasında "Meryem Ana" adı ile biliniyor.

Kaynaklara göre, Sümela Manastırı'nın 18. yüzyılda birçok bölümü yenilendi, bazı duvarları fresklerle süslendi. 19. yüzyılda büyük binaların eklenmesiyle manastır ihtişamlı bir görünüm kazandı. Bu dönemde son şeklini alan manastır, pek çok yabancı seyyahın ziyaret ettiği, yazılarına konu ettiği bir yer haline geldi.

Sümela Manastırı, ana kaya kilisesi, birkaç şapel, mutfak, öğrenci odaları, misafirhane, kütüphane ile kutsal ayazma gibi bölümlerden oluşuyor. Mağara ve şapellerin duvarlarındaki fresklerin ise 12. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar farklı dönemlere ait oldukları düşünülüyor.