Süpermarketlerin reyolarındaki mevye ve sebzelerdeki etiketlerin anlamı nedir?

Meyve-sebze alışverişlerinizi zincir süpermarketlerden alışveriş yaparken bazı meyve ve sebzelere yapıştırılan etiketleri, etiketli meyve-sebzelerin de, genellikle ithal olduklarını belki de fark etmişsinizdir. Dikkat etmediyseniz de bir sonraki alışverişinizde dikkat etmeye çalışın. Aslında mahalle manavlarında ya da semt pazarlarında da bahsettiğimiz etiketli meyve-sebzelere zaman zaman rastlama ihtimali var. Yine de süpermarketlerde gözlemleme ihtimaliniz kesin diyecek kadar kendimden eminim.

Muz, kivi, ananas gibi Türkiye'deki iklim şartlarında yetişmeyen birçok meyvede bulunan bu etiketler aslında bize bir şey anlatmaya çalışıyor. Etikette üretici firmanın ismi ver ürünün fiyatının kodlandığı barkod ve hangi ürün olduğunun kodlandığı PLU kodu bulunuyor. PLU kodunda sadece aldığınız ürünün hangi meyve-sebze olduğu bilgisi yer almıyor. Kod aynı zamanda satın aldığınız ürünün nasıl yetiştirildiği bilgisini de içeriyor. Okumayı bilirseniz, tabii ki.

Aslında 'bu yediklerimiz nereden geliyor' sorusunun cevabı hep gözlerimizin önündeydi ama biz nasıl göreceğimizi bilmiyorduk. Öğrenmek istiyorsanız devam edelim.

1. Eğer PLU kodunda 4 tane rakam varsa satın aldığınız meyve-sebzeler böcek ilaçları kullanılarak geleneksel yöntemlerle yetiştirilmiş. PLU kodlarındaki son 4 hane (bu durumda sadece 4 hane) meyve-sebzenin ne olduğunu ifade ediyor. Örneğin bütün muzların PLU kodlarında 4011 yazar. Üretim sürecinde herhangi bir ekstra (ya da eksik) işleme tabi tutulmadığı sürece sadece 4 rakam görme olasılığınız yüksek.

2. PLU kodunda 5 rakam varsa ve kod "8" ile başlıyorsa GDO'lu bir gıda satın alıyorsunuz. Örneğin GDO'lu bir muzun PLU kodu 84011 olur. GDO'lu gıdalarla ilgili hem internette hem de kamuoyunda büyük bir bilgi kirliliği var. Ancak Küresel gıda endüstrisinin tüketiciden gelen talepleri karşılaması için bildiğim kadarıyla GDO'dan daha etkili olabilecek bir çözüm yok. Bununla birlikte GDO'lu gıdalar hem beslenme sorunlarına üretilebilecek hem de dünyadaki açlık ve kıtlık sorununu çözebilecek potansiyele sahip.

3. PLU kodunda 5 rakam varsa ve kod "9" ile başlıyorsa organik yetiştirilmiş bir gıda satın alıyorsunuz demektir. Artık muzun kodunu tahmin etmişsinizdir diye düşünüyorum. Yine hassas bir noktaya parmak basacağım: Her 'hıyarım organik' diyene tuzla koşmayın! GDO'nun nasıl kamuoyunda bilgisizlikten dolayı kötü bir ünü varsa organik ürünler de sanki hep sağlıklı ve yararlıymış gibi yanlış bir algı da var. Organik hakkında biraz daha detaylı bilgi verdiğimiz yazımıza alalım isterseniz.

Süpermarketten meyve-sebze alışverişi yaparken beslenme tercihinize göre en uygun ürünü almak için etiketleri okumayı ihmal etmezsiniz artık. Eğer, ithal ürün satmıyorsa mahallenizin manavı veya semt pazarındaki meyve-sebzelerin doğallığından, etik ve hijyenik koşullarda yetişip yetişmediğinden emin olmak daha zor gibi. Tabii ki bir takım bababaanne yöntemleriyle meyve-sebze seçmeyi biliyoruz ama yine de bu yediklerimizin güvenli ve sağlıklı olduğunu garanti edemez. Siz yine geleneksel yöntemlerle de seçmeye devam edebilirsiniz ama GDO'lu mu, organik mi anlamazsınız.