Suriye Sınırında Ak Parti Kaybetti, Hdp Ve Mhp Kazandı

Hasan KIRMIZITAŞ/GAZİANTEP, Türkiye'nin Suriye ile Hatay'ın Yayladağı İlçesi'nden başlayıp Şırnak'ın Cizre İlçesi'ne kadar uzanan 911 kilometrelik sınır hattında yer alan; Hatay, Kilis, Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin ve Şırnak'ta Ak Parti oy kaybederek, bölgeden mecliste sahip olduğu koltuk sayısını 30 milletvekilinden 20'ye düşürdü. Bir önceki seçim dönemi olan 2011'de bağımsız olarak 8 isimle TBMM'de yer alan HDP ise parti olarak girdiği ve barajı aştığı seçimlerin ardından milletvekili sayısını 2 katına çıkararak 16 milletvekiline ulaştı.
2011 Milletvekili Genel Seçimi'nde sınır kentlerindeki 46 milletvekilinden 30'unu Ak Parti, 6'sını CHP, 2'sini MHP alırken, bağımsız giren 8 isim ise HDP'li oldu. Pazar günü yapılan resmi olmayan seçim sonuçlarına göre ise; Ak Parti 20, HDP 16, CHP 6 ve MHP 4 milletvekilini meclise taşıdı. CHP ise seçim sonuçlarına göre sınır illerindeki 6 olan milletvekili sayısını korumuş oldu.
AK PARTİ 10 MİLLETVEKİLİNİ KAYBETTİ
Türkiye'de 2011 Genel Seçimlerinde Suriye sınır hattında yer alan 6 ilde, AK Parti toplam 30 milletvekili ile partisini temsil etmişti. 6 ilin 6'sında da yüzdelik olarak oy kaybı yaşayan Ak Parti'de, en büyük oy kaybı ise yüzde Şanlıurfa ve Gaziantep'te yaşandı. 2011 yılı seçimlerinde Şanlıurfa'da yüzde 64.08, Gaziantep'te ise yüzde 61.85 oy alan Ak Parti'nin pazar günü bu oy oranını Şanlıurfa'da yüzde 46.71, Gaziantep'te ise yüzde 46.96'ya geriledi. Ak Parti dikkat çeken bu gerileme ise Gaziantep ve Şanlıurfa'daki 3'er milletvekilini kaybetmiş oldu. Hatay'daki milletvekili sayısını koruyan Ak Parti, Mardin'de 3 ve Kilis'te 2 olan vekil sayısını 1'e düşürürken, daha önce 1 milletvekili çıkardığı Şırnak'tan ise bu seçimde meclise hiçbir adayını gönderemedi.
HDP SAYIYI KATLADI, MHP OYUNU ARTIRDI
HDP bağımsız adaylarla seçime girdiği 2011 yılında Hatay'da 1.14 olan oyunu 6.58'e, daha önce bağımsız aday gösterilmeyen Kilis'te yüzde 3.7, Gaziantep'te 5.08 olan oyunu 15.20'ye, Şanlıurfa'da yüzde 17 olan oyunu 38.48'e, Mardin'de yüzde 54 olan oyunu 73.26'ya, Şırnak'ta da yüzde 60'larda olan oy oranını yüzde 85.36'ya yükseltti. Daha önce bağımsız olarak girdiği seçimlerde bölge kentleri Şanlıurfa, Mardin ve Şırnak'tan 8 milletvekili çıkaran HDP, pazar günü ise sandalye sayısını 2 katına çıkardı. Şanlıurfa'da vekil sayısını 2'den 5'e, Mardin'de 3'ten 5'e, Şırnak'ta 3'ten 4'e çıkaran HDP en büyük sürprizi ise Gaziantep'te yaptı. Büyük yükseliş kaydeden HDP aldığı oylar ile daha önce temsilcisi olmayan kentten TBMM'ye 2 ismi göndermeyi başardı. Böylece HDP sınır kentlerindeki milletvekili sayısını 8'den 16'ya yükseltti.
MHP'de daha önceki seçimlerde Hatay ve Gaziantep'ten birer milletvekilliği kazandığı sınır kentlerindeki oy oranını artırdı. MHP en büyük oy artışını Kilis ve Gaziantep'te yaparken, daha önce neredeyse hiç oy alamadığı Mardin'de yüzde 1.11, Şırnak'ta ise 2.38, Şanlıurfa'da ise yüzde seçmenlerin yüzde 5.56'sının oyunu almayı başardı. Hatay'da mevcut milletvekilini koruyan MHP, Gaziantep'teki sandalye sayısını 2'ye, temsilcisi olmayan Kilis'te ise oylarını yüzde 20.97'den 35.61'e yükselterek adayını meclise taşımayı başardı.
AK PARTİ'YE EN BÜYÜK TEPKİ 'KİRACILARDAN'
Suriye'de 2011 yılında başlayan ve devam eden iç savaş sınır hattındaki kentleri birçok açıdan olumsuz etkiledi. Savaşın başlaması ardından geçen süreçte 2 milyonu aşkın Suriyeli sınırı aşarak Türkiye'ye geldi ve yoğun olarak sınır hattındaki illere sığındı. Suriyelilerin gelişi ile birlikte kentlerde artan nüfus beraberinde de birçok zorluk getirdi. Sınır hattında yaşayan vatandaşlar, zaman zaman kitlesel olarak tepkilerine neden olan Suriyelilerin gelişi ile birlikte özellikle kiraların birkaç katına çıkmasından şikayet etti. Sınır illerinde 500 liradan düşük fiyata ev bulmak imkansız hale gelirken, çoğunluğu asgari ücretli olan insanlar bir aylık emeklerini kiracı olarak ev sahibine teslim edişlerine sık sık isyan etti. Kiracıların yanı sıra küçük esnaf da kendileri gibi lokanta, berber, bakkal gibi işyerleri açan Suriyeliler'in, vergi ve diğer giderleri olmadığı için daha ucuz satış yapmasının haksız rekabete yol açtığını ifade ederek duruma tepki gösterdi. Aynı zamanda ucuz işgücü olarak görülen Suriyeliler, sınır kentlerinde işsizliği artırdı ve iş bulamayan ya da çok ucuza çalışmak zorunda kalanlar bu durumun sorumlusu olarak Ak Parti'yi gördü.
Kiracı, işçi ve esnaf; hedefindeki Ak Parti'ye tepkisini dün sandıkta koydu ve önemli oranda oy kaybına neden oldu. Suriyeliler ile yaşamının zorlaştığını düşünen seçmen, dün yapılan seçimlerde gösterdiği tepki ile Ak Parti'ye 20 milletvekili kaybettirirken, HDP ve MHP'nin vekil sayısını ise 2 katına çıkardı.
KÜRT BÖLGESİNDE HDP, ARAP VE TÜRKMEN BÖLGESİNDE MHP
Seçimlerin ardından ortaya çıkan tablo sınır kentlerindeki seçmenin partilere yaklaşımını da belirginleştirdi. Hatay'ın geçmiş dönemdeki potansiyelini koruduğu gözlenirken, Türkmen ve Arap nüfusun yoğun yaşadığı sınır kenti Kilis ve Gaziantep'te MHP oyunu artırdı. MHP Gaziantep'te 1 olan vekil sayısını 2'ye çıkarırken, Kilis'te ise MHP ilk kez milletvekili çıkarmayı başardı. Sınırında Kürt nüfusun yoğun yaşadığı Şanlıurfa, Mardin ve Şırnak'ta ise Ak Parti oy kaybederken, HDP ciddi yükseliş elde etti ve milletvekili sayısını Şanlıurfa'da 3, Mardin'de 2, Şırnak'ta 1 artırdı. Şanlıurfa, Mardin ve Şırnak'ta, HDP'nin oyunu artırmasının en önemli unsurlarının birisinin ise propaganda sürecinde sık sık hatırlattıkları Suriye'nin Kobani kentinde elde edilen zafer olduğu ifade edildi.
ÖCALAN'IN YEĞENİ MECLİSTE
Seçimlerin ardından sınır kentlerinden meclise gidecek isimler de netleşti. Suriye sınırındaki kentlerden meclise gidecek isimler arasında en dikkat çeken isim ise, Dilek Öcalan oldu. İmralı'da ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezasını çeken Abdullah Öcalan'ın yeğeni Dilek Öcalan'ın yanı sıra Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Osman Baydemir, Uludere'deki hava saldırısında 11 yakınını kaybeden Ferhat Encü yeni dönemde mecliste yer alacak. MHP'nin yeni dönemde meclise Gaziantep milletvekili olarak giden ismi Ümit Özdağ ise, daha önce Devlet Bahçeli'ye karşı genel başkan adayı olarak çıkması ile tanınıyor.
Ak Parti'nin ise, iki genel başkan yardımcısı Abdülhamit Gül ile Nureddin Nebati yeni dönemde sınır illerinden meclise gidecek. Şanlıurfa'dan aday gösterilmeyince bağımsız olarak belediye başkanlığını kazanmasıyla kamuoyunda tanınan Ahmet Eşref Fakıbaba da yeniden döndüğü Ak Parti listesinden TBMM'ye gitmeye hak kazandı.