Suriye sınırındaki mayın temizleme projesi ertelendi

Suriye’deki iç karışıklık sebebiyle Türkiye’nin bu ülke ile sınırı oluşturan üç Kıbrıs adası büyüklüğündeki araziyi mayından arındırması imkânsız hale geldi. Suriye’den Türkiye’ye yönelik mülteci dalgası da mayınlı araziler sebebiyle sadece sınır kapılarına yönelmiş durumda.

Ottowa Antlaşması’ndan doğan yükümlülüklerini yerine getirmek için Suriye ve Irak sınırındaki kara mayınlarının temizliği için 2009 yılında bir yasa çıkaran AK Parti hükümeti, komşu ülkelerdeki yaşanan istikrarsızlık sebebiyle kara mayınlarının temizliğini şimdilik askıya aldı. Today’s Zaman gazetesini haberine göre, hükümetin aldığı bu kararda Anayasa Mahkemesi’nin 5 Haziran 2011 tarihinde bu yasanın birçok maddesini iptal etmesinin de etkisi olduğu görülüyor.
6 Mayıs 2009’da parlamento gündemine gelen Türkiye-Suriye sınırındaki mayınlı arazilerin temizlenmesini öngören kanun tasarısı sert tartışmaların ardından kabul edilmişti. CHP ve MHP’nin sert muhalefet ettiği yasa daha sonra iptal istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne götürülmüştü.

Muhalefetin sert tutumu sebebiyle yasa üzerinde ciddi değişiklikler yapılırken, nihai karar olarak mayın temizleme işinin Milli Savunma ve Maliye Bakanlıklarının koordinasyonunda yapılması öngörülüyordu. Yasa gereği mayınlı araziler ihale edildikten sonra 5 yıl içinde temizlenecekti. 2009 yılında çıkan yasa çıkarken hükümet, temizlik işlemlerinin 2010 yılında başlayabileceği düşünüyordu.

SURİYE’DEKİ KARIŞIKLIK PLANLARI BOZDU
Habere göre Hükümetin mayınlı arazilerin temizlenmesiyle ilgili planları, Arap baharından nasibini alan Suriye’deki halk ayaklanmaları ve Türkiye’ye yönelik göç dalgası yüzünden bozuldu. Suriye’den kaçan 12 bin kişinin Hatay sınır kapılarına akın etmesiyle beraber güvenlik birimleri, iki ülke arasındaki sınırın mayınlardan temizlendiği bir seçenekte mülteci akınının boyutlarını düşünmeye başladı.

ANAYASA MAHKEMESİ’NİN İPTALİ HÜKÜMETİ RAHATLATTI
Suriye Lideri Esad’ı demokratik reformlara hayata geçirmesi için defalarca uyaran hükümet, iki ülke arasındaki sınırdaki kara mayınlarının temizlenmesi konusunda Anayasa Mahkemesi’nin 4 Haziran 2011 tarihinde verdiği kararla rahatladı.

Anayasa Mahkemesi, muhalefetin sert direnişi sebebiyle hükümetin arzu etmediği bir şekle sokulan yasanın bazı hükümlerini iptal etti. Mahkeme, Milli Savunma Bakanlığınca temizleme işinin yaptırılamaması halinde taşınmazların tarımsal faaliyetlerde kullandırılması karşılığında kullanım süresinden en fazla indirimi teklif edene ihale edilmek suretiyle yaptırılacağına ilişkin hükmü iptal etti.

MAYINLARIN TEMİZLENMESİ 2020’YE KALDI
Anayasa Mahkemesi bununla yetinmeyerek mayından temizlenecek arazilerin temizlenme karşılığı tarımsal faaliyette kullanılmasına ilişkin hükme de iptal etti. Böyleci yasa muhalefetin arzu ettiği bir şekle kavuşmuş oldu. Hükümetin bütçeden para çıkmadan yaptırtmayı planladığı mayınlı arazilerin temizliği projesi böyleci çok maliyetle bir iş haline geldi.

Türkiye- Suriye sınırında 600 bin hektar alanın kara ve anti-tank mayınının döşeli olduğu biliniyor. 1957-1959 yılları arasında Suriye sınırındaki 600 kilometrelik araziye döşenen 615 bin 419 mayının gömülü bulunduğu bu arazilerle ilgili en erken 2020 yılında temizlenmiş olabileceği tahmin ediliyor. Türkiye, Ottowa anlaşması kapsamında 2007 yılına kadar bu mayınları temizlemeyi taahhüt etmişti.