Suriye'deki Olayların Ekonomiye Yansıması

Gaziantep Ticaret Odası (GTO) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Aslan, Suriye'de demokratik bir yönetimin gelmesinin Türkiye'ye uzun vadede çok ciddi ekonomik çıkar sağlayacağını söyledi.

Suriye'de yaşanan olayları gazetecilere değerlendiren Aslan, dış politik gelişmeleri uzun bir perspektifte değerlendirmek gerektiğini, güncel ve kısa, ciddi zarar veren gelişmelerin orta-uzun sürelerde müspet neticeleri olabileceğini belirtti.

Aslan, "Ama bu yaklaşımı 'olumsuz gelişmeler olsun, kritik durum devam etsin veya bir savaşa dönüşsün' anlamında söylemiyorum. Biz daima barışçıl bir yaklaşımla, bu bölgede demokrasinin gelişmesi ve ülkeler arasında diyalogla olayın halledilmesini istiyoruz. Suriye bizim kardeş ülkemiz, bin yıl da geçse birlikte yaşayacağımız ülke" diye konuştu.

Suriye'ye yaptıkları ihracatın düştüğünü, sınırların kapatılmasından dolayı diğer ülkelere ihracatlarının aksadığını ve ziyaretçiler geçemediği için ekonomik kayıplara uğradıklarını anlatan Aslan, bu ekonomik kayıpların devam etmeyeceğini ifade etti. Aslan, şunları kaydetti:

"Suriye'de bir kişinin değil halkın, gerçekten demokrasinin hakim kıldığı bir yönetim gelirse bu Türkiye'nin uzun vadede çok ciddi ekonomik çıkarınadır. Çünkü Suriye, Türkiye'yle birlikte Ortadoğu'da ticareti yönlendirebilecek kapasitede ve bu birikime sahip tek ülkedir. Bugün Arap Ortak Pazarı'nda bütün büyük firmaların mutlaka ya ortağı ya koordinatörü ya da üst yöneticisi (CEO) Suriyelidir.

Bu bağlamda bir de Türkiye var. Eğer burada iyi diyalog kuracağımız bir yönetim oluşursa, Türkiye'nin Ortadoğu pazarına girişi ve giderek bu pazarda alacağı pay bugünkülerle kıyas edilemeyecek kadar çok yukarılara çıkar. Dolayısıyla bu olaylara bakarken ciddi, uzun bir perspektif çerçevesinde bakmak lazım. Ama temennimiz inşallah çok kısa süre içerisinde problemin, Türkiye'nin herhangi bir çatışmaya şu veya bu şekilde taraf olmadan ve kan dökülmeden geçmesidir."

-"Irak, şu anda Türkiye ihracatında bir numara"

Irak'ta 10-11 yıl süren ambargo yüzünden çok ciddi kayıplara uğradıklarını hatırlatan Aslan, bu ülkenin kalem olarak şu anda Türkiye ihracatında "bir numara" olduğunu ifade etti.

Şartlar biraz daha iyileşirse Irak'a geçen yıl yapılan 8 milyar dolar ihracatı 2015-2016 yılında tek başına Gaziantep'in yapabileceğini, Türkiye'nin de ihracatını 20-25 milyar dolara çıkartabileceğini vurgulayan Aslan, "Böyle bir potansiyel var. Fakat bu bir süreçtir. Suriye'yi de onun için değerlendirirken çok yönlü değerlendirmek lazım" ifadelerini kullandı.

-Yatırımcıların zararlarının telafi edilmesi

Suriye'de yatırımları olan Türk firmalarının durumunu değerlendiren Aslan, Dış Ticaret Müsteşarlığı'nda (DTM) Suriye'de yatırımları ve ticareti olan firmalarla ilgili ayrı bir bölüm oluşturulduğunu, bu firmaların her türlü sıkıntısının günübirlik olarak takip edildiğini bildirdi.

Özellikle Halep olaylarından sonra oradaki Türk firmalarının üretim yapamadığını, güvenlik sıkıntısı yaşadığını anlatan Aslan, bu firmaların kayıplarının tamamının karşılanması için devletin garanti veremeyeceğini kaydetti.

DTM'nin, bu firmaların en az zararı görmesi için her türlü çalışmayı yaptığını belirten Aslan, "Bu konuda ciddi bir çalışma var. Ama ne yaparsanız yapın o firmaların yüzde 100 kaybı varsa, yüzde 100'ünü de temin edemezsiniz. İnşallah en az zararla atlatırlar" dedi.

-"14 sanayicimizin orada yatırımı var"

Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Yönetim Kurulu Başkanı Adil Konukoğlu da Suriye'de yaşanan olayların ekonomik ve dış politikaya etkilerinden bahsederken, "Komşunuzda yangın varsa mutlaka siz de etkilenirsiniz. Ama önemli olan neticedir. Önemli olan Suriye'de akan kanın durmasıdır, biran önce orada birliğin beraberliğin sağlanmadır" diye konuştu.

Konukoğlu, Suriye'den gelen ziyaretçilerin azalmasından dolayı Gaziantep esnafının zarar gördüğünü ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"14 sanayicimizin orada yatırımı var. Bu yatırımlardan dolayı Gaziantep zarar gördü. Gaziantep transit ihracatından dolayı aksamalar yaşamaktadır. Ama bu ilelebet devam etmeyecektir. Bunun sonucu inşallah iki taraf için de hayırlı olur. Biz komşumuzla birlikte yaşayacağız. Suriye içindeki olaylar çıkmazdan önce çok farklı bir ilişki içindeydik. İnşallah olaylar bittikten sonra çok daha gelişmiş bir çalışma içerisinde olacağız. Çünkü bizim Suriye'ye ihtiyacımız, Suriye'nin de bize ihtiyacı var. Eğer biz Ortadoğu'ya açılacaksak Suriye üzerinden ihracatımızı gerçekleştireceğiz. Suriye de Avrupa'ya açılacaksa, Rus Cumhuriyetleri'ne açılacaksa bizim üzerimizden geçecek. Bu karşılıklı ticari ilişkidir, karşılıklı menfaattir. İleride bu pastayı birlikte paylaşacağız."

Türk iş adamlarının Halep'teki yatırımlarına değinen Konukoğlu, "9 aydır bu işle uğraşıyoruz, olaylar ilk patlak vermeye başladığında hemen Dışişleri Bakanlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'yla temas kuruldu. Orada yatırım yapan arkadaşlarımızın yatırımlarının ne aşamada olduğu onlara yazılı olarak bildirildi. Bundan sonraki aşama artık devletler arası hukuk çerçevesinde devam eder" dedi.

Muhabir: Zeynep Yücetaş / Sevil Çelik