Süt doğumdan ölüme kadar vücudun gelişmesi, güçlenmesi ve sağlığın korunması için gereken protein, kalsiyum, yağ gibi önemli besin öğelerini içeren bir besin grubu. ‘27 Eylül Dünya Okul Süt Günü’ dolayısıyla bilgiler veren İstinye Üniversite Hastanesi Medical Park Gaziosmanpaşa Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Tuba Feyza Avcı, özellikle çocukların kemik gelişimi açısından sütün gerekli olduğuna dikkat çekti. Diyetisyen Tuba Feyza Avcı, yaş gruplarına göre 0-1 yaştakilerin sadece anne sütü, 2-5 yaştakilerin günde 2 bardak süt grubu 5-8 yaş arasındakilerin günde 3 bardak süt grubu ve 8 yaş sonrasındakilerin de günde 4 bardak süt grubu olacak şekilde tüketim sağlamaları gerektiğini söyledi. Diyetisyen Tuba Feyza Avcı, sütün çocukların hem kemik gelişimleri hem de içerisinde bulunan B grubu vitaminler sayesinde beyin gelişimi ve eğitim başarısı açısından oldukça faydalı olduğunu vurgulayarak önemli bilgiler verdi.
SON KULLANMA TARİHİNE DİKKAT
Sütün sağlıkla tüketilebilmesi için vücudumuza zararlı olabilecek mikroorganizmalardan arındırılmış olması gerekir. Bu arındırma işlemi için farklı yöntemler vardır, pastörizasyon, UHT ya da kaynatma gibi yöntemler uygulanır. Pastörizasyon gıda maddesi içindeki zararlı bakterileri ve bozulma etmenlerini yok etmek amacıyla uygulanan bir ısıl işlemdir. Ülkemizde süte 12-40 saniye süre ile 72-85 derecelik ısı uygulaması yapılır. Günlük süt dediğimiz cam şişelerdeki sütler bunlardır. Bu sayede sütün içinde bulunan bütün mikroplar öldürülmüş olur. Isıl işlem uygulama süresi de kısa olduğu için sütün içinde bulunan yararlı yapılar bozulmamış olur. Pastörize edilmiş sütler taşıma, saklama ve tüketme aşamalarında soğuk zincirde muhafaza edilmelidir. Ve son kullanma tarihleri kısa olduğundan dikkat edilmelidir.
UHT OLANLAR 3 GÜN İÇİNDE TÜKETİLMELİ
UHT işleminde süt, 135–150 derecede 2-6 saniye kadar ısıtılıp soğutulur. Bu sayede her türlü mikrop ve mikropların sporlarından arındırılır. Genellikle oda sıcaklığında ambalajı açılmadığı sürece 4 ay normal tat ve kıvamda ve besin değerini korur. UHT işlemi ardından süt 6 katmandan oluşan, sütün bozulmasında etkili olan hava ve ışıktan koruyan ambalajlara doldurulur. UHT sütler bu nedenle 4 ay boyunca paketlendiği günkü tazeliğini korur. UHT süt açıldıktan sonra buzdolabında muhafaza edilmeli ve 3 gün içinde tüketilmelidir. Çünkü süt içeriğindeki yüksek kaliteli besin öğeleri sayesinde havada bulunan bakteriler için de oldukça lezzetli bir üründür.
KAYNAYINCA PROTEİNİ GİDER
Kaynatma işlemi ise daha çok evlerde uygulanan asla yeterli ısıya çıkılamayan ve uzun süreli kaynatma işlemlerinden kaynaklı sütün içinde bulunan kaliteli proteinlerin de kaybına sebep olan bir yöntemdir. Bunun yanı sıra aldığınız açık sütlerin hangi çiftliklerden hangi şartlarda geldiğini bilmediğiniz gibi evde sütün kalitesini test edebileceğiniz laboratuvarlarınız da bulunmamaktadır. Bu sebeple süt ve süt ürünü tüketiminde ambalajlı ürünleri tüketmekte fayda vardır.
Peki, bu kadar sağlıklı olan bu sütü fazla tükettiğimizde neler olur? Doğada her şey bir denge içindedir, hiçbir besin diğerinden daha iyi değildir. Her besin kendi içinde mucizelere sahiptir. Süt de ne kadar yararlı olursa olsun çok fazla tüketildiğinde anemi yani kansızlığa sebep olur. O yüzden süt tüketimi çocuklarda 3 yetişkinlerde ise 4 bardağı geçmemelidir.
SAĞLIKLI TARİFLERLE SÜTÜ SEVDİREBİLİRSİNİZ
Süt genel olarak çocukların çok sevdiği bir besin grubudur. Bu nedenle sütle ister tatlı ister tuzlu şekillerde çocuklarınızın damak tadına uygun tarifler ortaya çıkarabilirsiniz:
Malzemeler:
2 bardak süt
4 yemek kaşığı yoğurt
1 adet muz
1 yemek kaşığı kakao
4-5 küp buz
1 yemek kaşığı damla çikolata
Yapılışı:
Süt, yoğurt, muz, kakao ve buzu blendırdan geçirin. Bir bardağa boşaltıp üzerine damla çikolataları serpin. İşte nefis kahvesiz frappeniz hazır.
Malzemeler:
1 bardak papatya çayı
1 tatlı kaşığı bal
1 bardak süt
1 çay kaşığı tarçın (arzuya göre)
Yapılışı:
Papatya çayını demleyin, ılık sütle karıştırın, içine biraz bal ekleyip arzuya göre tarçınla süsleyebilirsiniz. Hem çocuklarınız öksürük problemlerine iyi gelecek hem de rahat bir uyku çekmelerini sağlayacak.