Tadilat yaparken Nazi belgeleri buldular

Tarık Demirkan / Budapeşte, Macaristan

Budapeşte'de parlamento yakınlarındaki bir evde tadilat esnasında duvarla ayrılan gizli bir bölmede Nazilerden kalan toplam 6 bin 300 belge bulundu.

1944 yılında hazırlandığı anlaşılan belgeler, Budapeşte'de o yıl Almanlar tarafından planlanan ve Macar resmi makamları tarafından gerçekleştirilen nüfus sayımının ayrıntılı dökümlerini içeriyor.

Ev sahipleri Brigitta Berdefy ve Gabor Berdefy evde tadilat esnasında duvarda yerinden oynayan bir tuğlanın kendilerini gizli bölmeye ulaştırdığını ve yaklaşık 61 kg belgeyle karşılaştıklarında çok şaşırdıklarını söyledi.

Uzmanlar 70 yıldır kapalı bir yerde bulunan belgelerin çok iyi durumda olduğunu ve rahat okunabildiğini söylüyor. Bunun nedeni de gizli bölmenin çok az hava geçirecek bir şekilde iyi yalıtılmış olması.

Belgeler Nazi işgali öncesinde yazılmış

2. Dünya Savaşı döneminden kalan ve o yıllarda Budapeşte'de yaşayan yaklaşık 200 bin Yahudi'yle ilgili bilgiler içeren belgelerin, şimdiye kadar bilinmeyen bazı noktaların ortaya çıkarılmasında yararlı olabileceği belirtiliyor.

Belgelerin hazırlanma tarihinden yaklaşık iki ay sonra Alman orduları Macaristan'ı tamamen işgal etmiş ve ardından da bu belgelerde kimlik ve adresleri saptanan Yahudiler evlerinden toplanıp gettolara kapatılmışlardı. Bunun ardından da Budapeşte Yahudileri trenlerle ölüm kamplarına taşınmışlardı.

2. Dünya Savaşı'nda Nazi ölüm kamplarında toplam 600 bin civarında Macaristan kökenli Yahudi hayatını kaybetmişti.