Taksim’de 33 yıl önce o gün...

ANKARA (ANKA) - Türkiye yakın tarihinin hala tam olarak aydınlatılamayan olaylarından birisi ve “Kanlı 1 Mayıs” ya da "Kanlı Pazar" olarak anılan 1 Mayıs 1977’de Taksim Meydanı’nda yapılan kutlamada kalabalık üzerine ateş açılması sonucu çıkan arbedede 34 kişi yaşamını yitirmiş, yüzü aşkın kişi yaralanmıştı.

1976 yılında DİSK tarafından Taksim meydanında düzenlenen miting için Beşiktaş’tan başlayan yürüyüş Taksim’de son bulmuş ve kitlesel bir 1 Mayıs kutlaması gerçekleştirilmişti.

1977 yılında ise yine DİSK’in organize ettiği 1 Mayıs kutlamalarının daha geniş katılımlı yapılması öngörülmüştü. 1 Mayıs 1977 günü Türkiye’nin her yanından 500 bin civarı kişi, Taksim’deki kutlamaya katıldı. Katılımcılar düzenli olarak Taksim meydanına giriş yapmaya başlamışlar ancak, katılımın çok yoğun olması nedeniyle kortejlerin alana girmesi uzun sürmüştü. Bu nedenle DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler’in konuşmasına başlaması gecikmişti.

Saat 19.00 civarında Türkler’in konuşmasının sonunda Sular İdaresi binasının üzerinden kalabalık üzerine otomatik silahlarla ateş edilmeye başlandı. DİSK’in kürsü sorumlusu Sıtkı Coşkun’un “Sular İdaresi üzerinde ateş eden insanlar var. İhtar ediyoruz. Bunları etkisiz hale getirin, alın” anonsuna karşın farklı noktalardan da kalabalık üzerine ateş açıldı. Bu sırada Intercontinental Oteli’nin (bugünkü The Marmara Oteli) üst katlarından uzun namlulu sihahlarla kalabalık üzerine ateş edildi. Otelin yanındaki inşaat ve çiçekçi dükkanı içinden, PTT ve Pamuk Eczanesi binasının üzerinden de kalabalığın üzerine ateş açıldı.

Dönemin Günaydın gazetesi yazarı Necati Doğru, olay günü Intercontinental Oteli’nde yaşadıklarına ilişkin yazdığı yazıda, “5. katta bir odanın kapısı açıktı. Odanın pencerelerinden alanı seyreden kişiler ve masa üzerinde teleobjektifli makineler gördüğüm için gazetecilerin bu odada olduğunu sanarak içeri girdim. Adımımı atar atmaz oldukça mütecaviz bir biçimde itilerek durduruldum. Garsona bu odadakilerin kim olduklarını sordum, ‘polisler’ yanıtını aldım” demişti.

Katılımcılar panik halinde kaçmaya başlayınca polis panzerleri de kalabalığın arasına girdi ve kalabalık, Kazancı Yokuşu’na doğru yöneldi. Ancak Kazancı yokuşu başında park halinde duran bir kamyon nedeniyle kalabalık sıkışmaya başladı. Bu sırada yokuşun aşağısındaki bir araçtan da kalabalık üzerine ateş açıldı. Bunun üzerine arbede daha da arttı ve insanlar kaçmaya çalışırken birbirlerini ezmeye başladı.

Olay sonucu 28 kişi ezilme, 5 kişi açılan ateş sonucu vurulma, bir kişi de panzer altında ezilme sonucu toplam 34 kişi yaşamını yitirdi. 100’ün üstünde vatandaş da yaralandı.

Olayın ardından 470 kişi gözaltına alındı ancak hiçbirinin olayla bağlantısı kurulamadı. Kalabalık üzerine ateş açanlar da bugüne kadar tespit edilemedi.

Olaydan önce Intercontinental Oteli’nin boşaltılıp buraya CIA ajanlarının yerleştirildiği ve olaydan sonra otel kayıtlarının yok edildiği, ajanların da Türkiye dışına çıkarıldığı iddia edilmiş, ancak kanıtlanamamıştı.

-SORUŞTURMA 28 GÜNDE TAMAMLANDI-

1 Mayıs 1977 olaylarının görüldüğü mahkemenin ilk savcısı Çetin Yetkin olaya ilişkin soruşturma raporunun, silahların balistik incelemesi yapılmadan, tanıkların ifadeleri alınmadan 28 gün gibi çok kısa bir sürede tamamlandığını belirtmiş, “Ben de ilk duruşmada, Cumhuriyet Savcısı olarak soruşturmanın genişletilmesini istedim. Bunun üzerine o davadaki görevimden hemen alındım” demişti.(ANKA)