BİZE ULAŞIN
Tapatesin Anadolu’da üretilen el emeği halı ve kilimler ile ilişkili olduğu bilinir. Söz edilen bu kilimlerin tasarımına geometrik desenlerin hakim olduğu söylenebilir. Ayrıca tapates kilimlerinin ortaya çıktığı uygarlığa yönelik pek çok bilgi sunduğu da belirtilmelidir. Temelde yün malzeme ile dokunan bu el emeği ürünler, Anadolu coğrafyasından farklı ülkelere de yayılmıştır.
Tapates dokuma kilim ve halıları temsil eder. Tapates, Anadolu kültüründe büyük bir emek ile üretilen halı ve kilimleri ifade eden bir sözcüktür. Tapates şeklinde adlandırılan bu halı ve kilimler, alın teri ve emeğin yansıması olarak nitelendirilir. Bununla birlikte Anadolu kültüründe halı ve kilimleri temsil eden bu sözcüğün, bazı kaynaklarda “tapetes” olarak yer aldığı da görülmüştür.
Geçmişi MÖ 800’lü senelere kadar uzanan tapates, Anadolu kültüründe el emeği ile üretilen halı ve kilimlere verilen isimdir. Bu halı ve kilimlerin, Anadolu coğrafyasında yaygın olan dokuma kültürüyle özdeşleştiği söylenebilir. Tapates ismi verilen halı ve kilimlerde genel olarak geometrik şekillere rastlanır. Yün malzemeden yapıldığı görülen tapates adlı halı ve kilimlerin, Türk kilimlerinin atası olarak nitelendirildiği bilinir. Oldukça eski dönemlerde yapılmaya başlanan bu halı ve kilimler, zaman içerisinde Anadolu’dan farklı ülkelere de yayılmıştır.
Temelde tapates adı verilen halı ve kilimlerin dokunması için keçi ve koyun tüylerinin ham madde olarak kullanıldığı bilinir. Dolayısıyla yünden yapılan tapates kilimlerinin üretilmesinde genel olarak hayvani kökenli iplikler kullanılmıştır. Bununla beraber söz edilen bu halı ve kilimler dokunurken bazı bitkilerin liflerinin de kullanıldığı söylenebilir. Yapılan araştırmalarda görüldüğü üzere tapates isimli halı ve kilimler dokunurken kenevir ve keten liflerinden faydalanıldığı belirtilebilir. Simli kumaş üzerine geometrik desenlerle dokunduğu görülen tapates kilimleri, bu özellikleri bakımından dikkat çekmeyi başarmıştır.
Tapates gibi el emeği ürünlerin, Anadolu ve çevresine yerleşen bir uygarlık tarafından yapıldığı bilinir. Bu uygarlık da Frigler olarak belirtilebilir. Anadolu ve çevresine yerleştiği bilinen Frigler, birçok sanat dalına yönelik faaliyetlerde bulunan uygarlıklar arasındadır. Tapates adı verilen halı ve kilimler de Frigya’da dokunan el emeği ürünler olarak dokumacılık kültürüne katkıda bulunmuştur.
Frigler’in yerleştiği toprakların tarım bakımından verimsizdir. Bu uygarlığı dokumacılık gibi faaliyetlere yönelten unsur da bulunduğu coğrafyanın tarıma elverişli olmamasıdır. Ancak tapates kilimleri ile ün kazanan Frig Uygarlığı, bu halı ve kilimleri kendinden sonra gelen medeniyetlere miras bırakmıştır. Kullanışlı ürünler olarak nitelendirilen tapates kilimleri, aynı zamanda süs eşyası kapsamında da değer kazanmıştır.
