Tarihçi Yurtsever’in ‘Erzin Tarihi’ kitabı yayınlandı

Tarihçi Cezmi Yurtsever’in 1909 yılında Adana’da yaşanan ve tarihi belgelere 'iğtiişaş’ olarak geçen Türk-Ermeni iç savaşının perde arkası olaylarını anlattığı kitabı 'Erzin Tarihi' yayınlandı.

Kitap hakkında bilgi veren Yurtsever, 14-27 Nisan 1909 tarihleri arasında Türkler ve Ermeniler arasında Adana, Osmaniye Dörtyol, Bahçe ilçelerinde iç savaş yaşandığını hatırlattı. Ermeni asıllı papaz Muşeg Serobyan’ın halkı silahlanmaya çağırmasıyla öldürülen iki Türk'ün cenaze namazından sonra katillerin teslim edilmemesi üzerine başlayan çatışmaların sokaklara taştığını aktaran Yurtsever, “Olaylar bir ara yatışır gibi oldu. 25 Nisan günü bir grup Ermeni kasabın Adana şehir merkezindeki hanlarda barınan Müslüman amelelere saldırması ve 50 civarında masum insanın öldürülmesi sonrasında olaylar iç savaşa dönüştü. Mayıs 1909 başında olaylar sona erdiğinde Adana şehrinin yüzde 40’ı harabeye dönmüştü. Resmi rakamlara göre 4 bin Ermeni, 2 bin civarında da Türk hayatını kaybetti.” dedi.

DİVAN-I HARP MAHKEMELERİNE ULUSLARARASI BASKI
Osmanlı arşivinden çıkan belgelere göre olaylar sonrasında Adana vilayetinde yargılamalar yapmak üzere 3 Divan-ı Harp Mahkemesi’nin kurulduğunu dile getiren Yurtsever, 34 Türk ve 6 Ermeni’nin idam edildiğini bildirdi.

Erzin’de kurulan Divan-ı Harp Mahkemesi’nin başkanı Mehmet Ali Bey’in istifasının sağlandığını anlatan Cezmi Yurtsever, şunları söyledi: “Tek yanlı tanık ifadeleri ile Bahçe Müftüsü İsmail Hakkı Bey, kardeşi Yusuf ve 13 Türk 17 Aralık 1909 tarihinde idam edildiler. Olaylarda idam cezası alan Ermenilerin dosyası geri çekilerek infaz işlemi durduruldu. Osmanlı arşivinde bulunan Bahçe Müftüsü’nün dilekçesinde savunma hakkının verilerek yargılamanın gerçekleşmesi istekleri dikkate alınmadı. Bu olay hukuki olmaktan ziyade uluslararası baskıların sonucu gerçekleşti. ”

Erzin Belediyesi’nin destekleriyle hazırlanan 'Erzin Tarihi' kitabında, 1909 yılında yaşanan Adana olayları ve Erzin Divan-ı Harp kararları ile ilgili Osmanlı belgelerine geniş yer verdiğine işaret eden Yurtsever, “Müftü İsmail Hakkı’nın mezarında bulunan ‘1909 yılı 9 Eylül tarihinde idam edildi’ levhası kaldırıldı. Yerine şehit sayılan müftü ve arkadaşlarının isimlerini gösteren yeni levha dikildi. Müftü İsmail Hakkı, kardeşi Yusuf, Azizli Mehmet Efendilerin mezarları da yeniden yapıldı.” şeklinde konuştu.