Tarihçi Yurtsever’in ‘Müftüyü İdam Ettiler’ Kitabı Yayınlandı

Tarihçi Cezmi Yurtsever’in, Bahçe Müftüsü İsmail Hakkı Efendi’nin idamını konu alan “Müftüyü İdam Ettiler” adlı son kitabı yayınlandı.

İsmail Hakkı Efendi’nin 17 Aralık 1909’da savunması alınmadan idam edildiğini belgeleyen Yurtsever, bu eserinde Ermeni diasporasının tarihi gerçekleri göz ardı ederek, Bahçe Müftüsü’nü ‘soykırım’ sorumlusu olarak, göstermesini yalanlıyor. 2009’da Ermeni diasporasının 1909 Adana olaylarının 100. yıldönümünü dünyanın gündemine getirdiğini hatırlatan Yurtsever, “Bu konuda yoğun çalışmalar yapıldı. Propaganda ortamında 1909 Adana olayları, Ermenilere yapılan soykırım olarak tanıtıldı. Erivan’daki Soykırım Müzesi’nde Adana olayları için özel bir bölüm açıldı.” dedi.

1909’da Adana’da yaşanan Türk-Ermeni iç savaşının sebep ve sonuçlarının çok iyi araştırılması gerektiğinin altını çizen Yurtsever, şunları söyledi: “Adana iç savaşı sonrasında şehrin yüzde 40’ı harabeye dönmüş, karşılıklı çatışmalarda binlerce insan ölmüştü. Savaşın çıkmasından sorumlu olarak görülen Adana Ermeni kilisesi görevlisi Papaz Muşeg Serobyan idam cezası verilmişti. Ancak Serobyan, Mısır’a kaçtığı için Avrupa’dan gelen yoğun baskılar sonrası idam cezası işleme konmadı.”

MÜFTÜNÜN SAVUNMASI ALINMADAN İDAM EDİLDİ

Adana Vilayetine bağlı Cebelibereket sancağı, Bahçe ilçesi Müftüsü İsmail Hakkı ve kardeşi Belediye Başkanı Yusuf Ziya’nın 1909 yılı Mayıs ayında askeri soruşturma heyeti tarafından iki kere ifadeleri alınarak serbest bırakıldığını anlatan Cezmi Yurtsever, “Ancak Haziran 1909’da Ermeni milletvekili ve kilise heyeti tek yanlı soruşturma evrakları düzenleyerek Bahçe Müftüsü’nü olaylardan sorumlu gösterdi. İttihat ve Terakki Hükümeti tarafından Avrupa’dan gelen yoğun baskılar sonrası Müftü İsmail Hakkı tutuklandı. Altı ay kadar cezaevinde kaldı. 11 Aralık 1909’de müftünün savunması alınmadan 17 Aralık tarihinde Erzin’de idam edildi. Adana’nın sevilen müftüsü İsmail Hakkı’nın idam edilmesinin hukuk adına vicdanları sızlatan bir olay olarak değerlendiren Yurtsever, “Osmanlı arşivinden elde ettiğim tarihi bilgileri ‘Müftüyü İdam Ettiler’ adıyla kitaplaştırarak, hukuk adına sergilenen tarihi cinayetin ibret verici sonuçlarını insanlığın vicdanına sunmak istedim.” diye konuştu.