Tarihi camileri taşlarına numara vererek taşımışlar

TUNCELİ (AA) - YUNUS OKUR - Tunceli'de, baraj suları altında kalmaması için 44 yıl önce taşları tek tek sökülerek başka bir yere taşınan tarihi Sungurbey ve Çelebi Ağa camileri, mimari yapıları ve taşınma öyküsüyle dikkati çekiyor.

Pertek ilçesindeki Murat Nehri'nin kıyısında bulunan ve yapımı 1560'lı yıllara dayanan Sungurbey ve Çelebi Ağa camileri, 1971 yılında bölgeye Keban Barajı inşa edileceği için su altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya geldi.

Ortadoğu Teknik Üniversitesi Restorasyon Bölümü'nden bir ekip, 1974 yılında kaybolmaya yüz tutacak olan tarihi camileri sulara gömülmekten kurtarmak için harekete geçti.

İlk olarak camilerin taşlarını cephe ve bulunduğu yer itibariyle tek tek numaralarından ekip, daha sonra tarihi yapıların taşlarını büyük titizlikle sökmeye başladı. Ekip, daha sonra bu taşları, ilçe merkezinde yeniden bir araya getirerek taşıma işlemini tamamladı.

Her yıl çok sayıda kişinin ziyaret ettiği camilerdeki taşlar üzerinde bulunan numaraları bugün de görebilmek mümkün.

- Taşlar numaralandırılarak taşındı

Pertek Belediye Başkanı Recai Vural, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Sungurbey ve Çelebi Ağa camilerinin inşasının çok eskiye dayandığını söyledi. Keban Barajı'nın yapımına 1971 yılında başlandığını ifade eden Vural, şöyle konuştu:

"1974 yılında artık baraj dolunca camilerin sular altında kalacağı düşünüldüğü için Ortadoğu Teknik Üniversitesi Restorasyon Bölümü tarafından camilerin taşları birer birer numaralandırılarak yerinden sökülüp olduğu gibi taşınmıştır. O tarihlerde ben 11 yaşındaydım ve çalışanlarının simaları bile hala aklımda. Camilerimizin hakikaten kültürel ve tarihi değeri çoktur. Bu camilerin gerçek yerlerinin arası yüz metre gibi bir mesafeydi. İki caminin bu kadar birbirine yakın olmasının nüfusun o zamanlar bayağı yoğun olduğunun göstergesidir."

- Çok ciddi hesaplar yapıldı

Vural, o dönemde büyük hassasiyetle numaralandırılan taşların yerinden büyük bir titizlikle söküldüğünü anlattı.

Söküm işlemi sırasında kırılan taşların da hassasiyetle tamir edildiğini aktaran Vural, "Bence dünyada ilk kez böyle bir şey olmuş. Yani bu taşıma çok yoğun emeklerle çok ciddi matematiksel hesaplarla yapılan bir şey çünkü taşların sökülüp aynı yerine koyulması kolay değil. Güzel iki eserimizi buraya taşımamız da bizim için çok güzel oldu." dedi.

Vural, camileri taşıma işleminin yaklaşık 3 yıl sürdüğünü belirtti. İbadethanelere büyük önem verdiklerini vurgulayan Vural, "Ülkemizde 'Ezan dinmeyecek, bayrak inmeyecek.' diye bir sloganımız da var. Bu da bunun bir örneğidir. Bizden öncekiler bu işi devam ettirmiş, bundan sonra da biz devam edeceğiz inşallah." diye konuştu.

Vural, her yıl camileri görmek için insanların ilçelerini ziyaret ettiğini kaydetti.