Tarihi Dibek Kahvesi

Çanakkale’nin Gökçeada ilçesine bağlı Zeytinli köyünde, geleneksel dibek kahvesi kültürü yaşatılmaya çalışılıyor. Köy meydanında bulunan 3 işletme, kahve isteyen müşterilerine dibekte dövülmüş taze kahve ikram ediyor.

Gökçeada’nın meşhur dibek kahvesi, eski bir Rum köyü olan Zeytinli köyünde tarihi işletmelerde hayat buluyor. Yüz yılı aşkın süredir sürdürülen, dededen toruna geçen işletmeler, kahve kültürünü yaşatmaya çalışıyor. Doğma büyüme Zeytinli köyünden olan Rum asıllı Panayot (78) ve eşi Amirsa Banago (70) köydeki 3 kahvehaneden birisini çalıştırıyor. Madam Amirsa, dükkan içerisindeki dibek taşında, kendi elleriyle dövdüğü kahveyi, elekten geçirdikten sonra pişirerek konuklarına ikram ediyor. Zeytinli köyünün dibek kahvesiyle meşhur olduğunu söyleyen Amirsa Banago, “Burada eskiden çok vardı. Ama şimdi 3 kahve kaldı dibek yapan. Birisi bizim kahvemiz. Ada merkezinde ‘Dibek kahvesi’ olarak açılan işletmeler var. Ama onlarda dibek kahvesi yerine makine kahvesi kullanılıyor. Dibekte kahve döven bir tek biz üçümüz kaldık” dedi.

Dibek kahvesinin farklı bir tadı ve kokusu olduğunu söyleyen Amirsa Banago, “Taştan oyulma dibekte, kahveyi önce döverek öğütüyoruz. Ardından elekten geçiriyoruz. Daha sonra pişirip servis yapıyoruz. Dibek kahvesinin kendisine has tadı ve kokusu var. İçerisine sakız katınca apayrı bir lezzeti oluyor” diye konuştu.

Dibek kahvesinin özelliği, sanıldığı gibi pişirme yönteminde değil. Önceden kavrulan kahve çekirdekleri, içi yuvarlak şekilde oyulmuş taş yada tahta ‘Dibek’ adı verilen havanda, demirle dövülerek öğütülüyor. Ardından ise elekten geçiriliyor. Daha sonra, normal Türk kahvesi gibi pişiriliyor. Bu şekilde hazırlanan kahve, hem koyu kıvamlı hem de bol köpüklü oluyor. Dibek kahvesinin bir başka özelliği ise, günlük hazırlanıyor oluşu. Kahve, genellikle her gün, ihtiyaca kadar öğütülüyor. Bekleyen kahve, hem kokusunu hem de aromasını kaybediyor.