‘Dünya bir toz bulutuydu’ demeden önce sizler için dünya tarihine damga vuran olayları derledik. Türkiye’de ve dünyada birçok gelişmeye gebe olan 25 Şubat tarihinde yaşanan olayları sizler için mercek altına aldık. 25 Şubat Erzurum’un İspir, Trabzon’un Araklı ve Sürmeni, Ardahan’ın Çıldır ilçelerinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu olarak kutlanıyor. Peki 25 Şubat’ta dünyada ve ülkemizde neler oldu? 25 Şubat doğan ve vefat eden önemli isimler kimler? İşte detaylar...
DOĞUM GÜNLERİ
- 1643 - II. Ahmed, 21. Osmanlı Padişahı (ö. 1695)
- 1707 - Carlo Goldoni, İtalyan oyun yazarı (ö. 1793)
- 1841 - Pierre-Auguste Renoir, Fransız ressam ve heykeltıraş (ö. 1919)
- 1861 - Rudolf Steiner, Avusturyalı filozof, eğitimci, yazar ve antropozofinin kurucusu (ö. 1925)
- 1873 - Enrico Caruso, İtalyan tenor (ö. 1921)
- 1888 - John Foster Dulles, Amerikalı avukat ve siyaset adamı (ö. 1959)
- 1907 - Sabahattin Ali, Türk yazar (ö. 1948)
- 1917 - Anthony Burgess, İngiliz romancı ve eleştirmen (ö. 1993)
- 1917 - Brenda Joyce, Amerikalı aktris (ö. 2009)
- 1918 - Hasan Kavruk, Türk ressam ve eğitimci (ö. 2007)
- 1922 - Handan Adalı, Türk sinema sanatçısı (ö. 1993)
- 1926 - Masatoşi Gündüz İkeda, Japon asıllı Türk matematik bilgini (ö. 2003)
- 1931 - Şükran Ay, Türk sanat müziği sanatçısı (ö. 2011)
- 1935 - Oktay Sinanoğlu, Türk kuramsal kimyacı ve moleküler biyolog (ö. 2015)
- 1936 - Aydemir Akbaş, Türk senarist, yönetmen ve sinema oyuncusu
- 1936 - Peter Hill-Wood, Britanyalı iş adamı ve Premier Lig takımlarından Arsenal'in eski Başkanı
- 1939 - Oscar Fritschi, İsviçreli siyasetçi ve diplomat (ö. 2016)
- 1943 - George Harrison, İngiliz müzisyen ve The Beatles müzik grubunun gitaristi (ö. 2001)
- 1947 - Ali Kocatepe, Türk müzisyen
- 1949 - Amin Maalouf, Lübnanlı yazar
- 1949 - Esmeray, Türk oyuncu ve vokalist (ö. 2002)
- 1949 - Sevil Atasoy, Türk akademisyen
- 1950 - Néstor Kirchner, Arjantinli siyasetçi (ö. 2010)
- 1957 - Gülsün Bilgehan, Türk siyasetçi
- 1957 - Güzin Tural, Türk akademisyen ve Türk dili araştırmacısı (ö. 2006)
- 1957 - Remzi Evren, Türk sinema sanatçısı (ö. 2015)
- 1958 - İrade Aşumova, Azeri atıcı
- 1969 - Neslihan Yeldan, Türk tiyatro, sinema-dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
- 1973 - Bülent Özcan, Türk şair
- 1974 - Cenk İşler, Türk futbolcu
- 1982 - Flavia Pennetta, İtalyan tenisçi
- 1982 - Maria Kanellis, Amerikalı profesyonel güreşçi, şarkıcı, söz yazarı ve manken
- 1986 - James Phelps, İngiliz oyuncu
- 1986 - Oliver Phelps, İngiliz oyuncu
- 1988 - Mehmet Uslu, Türk futbolcu
VEFAT EDENLER
- 1495 - Cem Sultan, Osmanlı şehzade ve Fatih Sultan Mehmet'in oğullarından (d. 1459)
- 1634 - Albrecht von Wallenstein, Bohemyalı asker (d. 1583)
- 1713 - I. Friedrich, Prusya Kralı (d. 1657)
- 1723 - Christopher Wren, İngiliz tasarımcı, gök bilimci, geometri uzmanı ve mimar (d. 1632)
- 1850 - Daoguang, Çin Qing Hanedanı'nın 8. İmparatoru (d. 1782)
- 1852 - Thomas Moore, İrlandalı şair, yazar ve besteci (d. 1779)
- 1899 - Paul Julius Reuter, Alman asıllı İngiliz gazeteci ve Reuters Ajansı'nın kurucusu (d. 1816)
- 1906 - Anton Arenski, Rus besteci (d. 1861)
- 1911 - Friedrich Spielhagen, Alman romancı, edebiyat kuramcısı ve çevirmen (d. 1829)
- 1922 - Henri Désiré Landru, Fransız seri katil (d. 1869)
- 1928 - William O'Brien, İrlandalı gazeteci ve siyasetçi (d. 1852)
- 1932 - Albert Mathiez, Fransız tarihçi (d. 1874)
- 1950 - George Minot, Amerikalı tıp araştırmacısı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1885)
- 1954 - Auguste Perret, Fransız mimar (d. 1874)
- 1957 - Bugs Moran, Fransız asıllı Amerikalı mafya lideri (d. 1891)
- 1961 - Raşit Rıza Samako, Türk tiyatro sanatçısı ve yönetmen (d. 1890)
- 1964 - Alexander Archipenko, Ukraynalı avangart sanatçısı, heykeltıraş ve grafiker (d. 1887)
- 1971 - Sevda Beşer, Türk dramaturg
- 1971 - Theodor Svedberg, İsveçli kimyager (d. 1874)
- 1972 - Hugo Steinhaus, Polonyalı matematikçi ve eğitimci (d. 1887)
- 1975 - Elijah Muhammad, Amerikalı siyahi Müslüman lider (d. 1897)
- 1979 - Jean Berthoin, Fransız siyasetçi (d. 1895)
- 1983 - Tennessee Williams, Amerikalı oyun yazarı (d. 1911)
- 1987 - James Coco, Amerikalı oyuncu (d. 1930)
- 1993 - Eddie Constantine, ABD doğumlu Fransız oyuncu ve şarkıcı (d. 1917)
- 1995 - Nejat Devrim, Türk ressam (d. 1923)
- 1996 - Vehbi Koç, Türk iş adamı ve sanayici (d. 1901)
- 1999 - Glenn T. Seaborg, Amerikalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1912)
- 2003 - Aleksandr Kemurciyan, Sovyet bilim insanı (d. 1921)
- 2005 - Peter Benenson, İngiliz avukat (d. 1921)
- 2008 - Static Major, Amerikalı şarkıcı (d. 1974)
- 2009 - Behçet Oktay, Türk polis (d. 1957)
- 2010 - Ahmet Vardar, Türk gazeteci ve yazar (d. 1937)
- 2010 - İhsan Doğramacı, Türk akademisyen (Bilkent Üniversitesi ile YÖK'ün kurucusu ve ilk Başkanı) (d. 1915)
- 2012 - Erland Josephson, İsveçli aktör (d. 1923)
- 2013 - C. Everett Koop, Amerikalı doktor (d. 1916)
- 2014 - Paco de Lucía, İspanyol gitarist ve besteci (d. 1947)
- 2015 - Ariel Camacho, Meksikalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1992)
- 2015 - Eugenie Clark, Amerikalı ihtiyolog (d. 1922)
- 2017 - Bill Paxton, Amerikalı aktör ve film yönetmeni (d. 1955)
- 2020 - Muhammed Hüsnü Mübarek, Mısırlı politikacı ve Cumhurbaşkanı (d. 1928)
ÖNEMLİ OLAYLAR
- 1836 - Samuel Colt, ürettiği silahın (Colt tabanca) patentini aldı.
- 1921 - Kızıl Ordu'nun Gürcistan'a müdahalesi: Kızıl Ordu Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e girdi.
- 1925 - Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nda değişiklik yapıldı: Din politikaya alet edilemeyecek ve bu suç vatan hıyaneti sayılacak.
- 1932 - Adolf Hitler, Alman vatandaşlığına kabul edildi. Böylelikle 1932 yılında yapılacak olan, Weimar Cumhuriyeti'nin cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılması mümkün oldu.
- 1933 - Fransız Vagon-Li Şirketi'nin Belçikalı Müdürünün koyduğu, Türkçe yasağına tepki gösterildi. (bkz. Vagon-Li Olayı)
- 1933 - Uçak gemisi olarak imal edilen ilk ABD donanma gemisi, USS Ranger denize indirildi.
- 1943 - Talat Paşa'nın Almanya'da tahnit edilen naaşı, İstanbul'a getirildi. Aynı gün Hürriyet-i Ebediye tepesinde toprağa verildi.
- 1952 - Başbakanlıkta kurulmuş olan "ilmi komisyon", Anayasa'daki antidemokratik maddeleri tespit etti; Anayasa'da antidemokratik 40 kanun var.
- 1954 - Mısır'da Cemal Abdünnasır başbakan oldu.
- 1964 - Muhammed Ali (Cassius Clay), Miami Beach-Florida'daki maçta, Sonny Liston'ı yenerek ağır siklet boks şampiyonu oldu.
- 1968 - İstanbul Taksim Meydanı'nda, ikinci "Uyanış Mitingi" yapıldı. Mitingin amacı; Türkiye İşçi Partisi Milletvekillerine Meclis'te yapılan saldırıyı kınamaktı.
- 1980 - Bedelli askerlik kabul edildi; yurt dışındaki işçiler 20.000 Mark ödedikleri takdirde askerlik yapmayacaklar.
- 1984 - "Hakkari'de Bir Mevsim" adlı filmin gösterimi, Sıkıyönetim Komutanlığınca yasaklandı.
- 1986 - Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos, 20 yıllık yönetimin ardından Ülkeden kaçtı. İktidara Corazon Aquino geldi.
- 1990 - Nikaragua'da yapılan seçimleri Başkan Daniel Ortega kaybetti.
- 1991 - Irak, Kuveyt'ten çekilme kararını açıkladı. Böylece Amerikan Birlikleri ve Müttefik Kuvvetlerin birlikte yürüttükleri, "Çöl Fırtınası" harekâtı sona erdi. 28 Şubat'ta da ateşkes antlaşması imzalandı.
- 1991 - Varşova Paktı feshedildi.
- 1994 - İbrahim Camii Katliamı: Bir Batı Şeria kenti olan Hebron'da, Baruch Goldstein adlı bir Yahudinin açtığı ateş sonucu, 29 Filistinli öldü, 125'i de yaralandı. Goldstein, öfkeli kalabalık tarafından linç edildi. Daha sonra çıkan ayaklanmalarda ise, 26 Filistinli ve 9 İsrailli öldü.
- 1994 - Almanya, Refah Partisi'nin "Bosna'ya yardım" adı altında Almanya'ya gönderdiği paralar hakkında soruşturma başlattı.
- 1994 - Demokrasi Partisi (DEP), yerel seçimlere katılmama kararı aldı.
- 2000 - Carlos Santana, 8 Grammy Ödülü birden kazandı. Daha önce Michael Jackson'ın "Thriller" albümüyle kırdığı, 'bir seferde en çok Grammy alan sanatçı rekorunu' egale etti.
- 2003 - Irak krizi konusunda, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunması için, hükûmete yetki verilmesine ilişkin Başbakanlık Tezkeresi TBMM'ne sunuldu.
- 2008 - Şarkıcı Bülent Ersoy hakkında, bir programda söylediği sözler nedeniyle ‘halkı askerlikten soğutma’ iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Mahkeme Heyeti, 18 Aralık'taki karar duruşmasında; "Ben çocuk doğurmuş olsaydım askere göndermezdim" sözlerini, düşünce özgürlüğü kapsamında sayarak, Ersoy'u beraat ettirdi.
- 2009 - Türk Hava Yolları 1951 sefer sayılı uçuşu: İstanbul'dan 8:22'de havalanan uçak, Schipol Havaalanına inemeden düşerek 3 parçaya ayrıldı.
