Tarihten bugüne kalan davranışlarımız

ANKARA (İHA) - İnsanların yaşamı boyunca süregelen ve belli davranışlar sonucu hayatımızda yer eden, bazı milletlerin ise kültürü ve tarihiyle özdeşleşen, ayrıntılarda gizli bazı davranışların nasıl ortaya çıktığı ve insanların hayatlarını nasıl etkiledikleri konusunda ne kadar bilgiliyiz? Hayatımızda 'genel kültür' olarak gördüğümüz bu ayrıntıları da hep bir yaşanmışlık ve davranış kalıpları karşımıza çıkıyor. Detaylarda kalan ve hafızalarımızda, tutumlarımızda yer eden bu gelişmelerden bazılarını söyle sıralayabiliriz:

- 1 Nisan şakasının kökeni 1564 yılında Fransa Kralı IX. Charles, yıl başlangıcını Ocak ayının birinci gününe aldı. Daha önce Avrupa'da da yaygın olan yıl başlangıcı Mart 25 idi. O zamanki iletişim şartlarında Kral Charles'in bu kararı insanlara duyurulamadı. Duyanlar ise protesto amacıyla eski adetlerine devam ettiler. 1 Nisan'da partiler düzenlediler. Diğerleri ise onları Nisan aptalları olarak nitelendirdiler. 1 Nisan'a bütün aptalların günü adını verdiler. Bu günde diğerlerine sürpriz hediyeler verdiler, yapılmayacak olan partilere davet ettiler, gerçek olmayan haberler ürettiler. Yıllar sonra Ocak ayının yılın ilk ayı olmasına alışınca Fransızlar 1 Nisan gününü kendi kültürlerinin bir parçası olarak görerek şakalarını devam ettirdiler. Oradan da bütün dünyaya yayıldı.

- İnsanlar niçin içki kadehlerini tokuştururlar? Antik çağlarda bir insanın düşmanını yemeğe davet edip, ona zehirli içki sunması doğal sayılıyordu. Ev sahibi, içkinin zehirsiz olduğunu kanıtlamak için kendi içkisini havaya kaldırır ve misafirini içkisinden bir yudumunun kendi kadehine dökülmesini isterdi. Misafir böyle durumda ev sahibine güvenini göstermek için kadehini yukarı kaldırarak ev sahibinin kadehine hafifçe vurur ve içkiyi denemeye gerek olmadığını gösterirdi.

- Mezara niçin çiçek konulur? İlk olarak Mısır firavunları öldüğünde mezarını çiçekten taçlarla kaplandığı saptanmıştır. O zamanlarda bu çiçekler iyi ruhları çekme, kötü ruhları kovma anlamındaydı. Sonraları ise asıl amaç cesetler çürürken çıkan kokuyu kamufle etmek oldu.

- Niçin otellerin kapıları döner kapılıdır? Döner kapıların tek amacı enerji tasarrufudur. Büyük binaların içleri devamlı ısıtılır. Açılan normal kapıdan soğuk hava kolayca girer. Eğer normal kapı kullanılırsa hava değişimi nedeniyle klimalar veya motorlar yeniden çalışacaktır. Özellikle çok kişinin girip çıktığı otel ve benzeri binalarda enerji tasarrufu için döner kapı kullanılır. Döner kanatlar sıcak havanın dışarı çıkmasını, soğuk havanın da içeri girmesini engeller.