"Taslak hızla yasalaşmalı"
İSTANBUL (İHA) - Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Başkanı Mehmet Sevim, 57. Hükümet döneminde, uzun bir hazırlık süreci ve geniş bir katılımla üzerinde mutabakat sağlanan 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması hakkındaki kanunla ilgili değişiklik taslağının bir an önce TBMM'de görüşülerek yasalaşması gerektiğini söyledi.
Düzenlediği basın toplantısı ile Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun'un 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması hakkındaki kanunla ilgili değişiklik taslağıyla ilgili açıklamalarını değerlendiren Mehmet Sevim, "57. Hükümet döneminde, uzun bir hazırlık süreci ve geniş bir katılımla üzerinde mutabakat sağlanan 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması hakkındaki kanunla ilgili değişiklik taslağı, Meclis'e sevk edildiği halde bir türlü görüşülmeyerek kadük olmuştu. Umarız bu hükümet sözünde durur ve yılan hikayesine dönen bu değişiklik, bir an önce TBMM'de görüşülerek yasalaşır" dedi.
"HAKSIZ SÖZLEŞMELER VE TEMERRÜT FAİZLERİ" Yasa değişikliği ile tüketicilere yeni haklar getirildiğine dikkat çeken Sevim, "Başta bankacılık alanı olmak üzere, elektrik, su, haberleşme vb. kamusal hizmetlerle ilgili uygulanan ve tüketiciler için idam fermanına dönüşen tek taraflı, baskı oluşturan sözleşmelerdeki haksız hükümler geçersiz oluyor. Kredi kartlarında yaşanan sorunların en önemli nedeni olan haksız sözleşmeler ve bunlara dayanarak soygun boyutlarında uygulanan temerrüt faizlerine akdi faizin yüzde 50'sini aşamayacak sınırlama getiriliyor" dedi.
Taslağın tüketiciye getirdiği haklara da değinen Sevim, "Daha önce yasa kapsamında olmayan konutlar ve devre tatiller yasa kapsamına alınıyor. Ayıplı mal ve hizmetlerle ilgili görülen zararların tazmin edilmesi, kapıdan satışlar, garanti süresi, hakem heyetleri, tüketici mahkemeleri gibi birçok konuda yeni haklar getiriliyor" diye konuştu.
Hükümetin hazırladığı taslakla ilgili verdiği sözlerde durması gerektiğini belirten Sevim, "Toplumumuzun tamamını oluşturan tüketiciler için mevcut hakların genişletilmesi ve yeni yasal haklar getirmesi açısından bu yasa değişikliği önem taşımaktadır. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, doğru bir yaklaşımla yasa değişikliğini yeniden gündeme getirmiş ve 17 Aralık 2002 tarihinde TükoDer'in de katıldığı komisyon toplantısında yeniden mutabakat sağlanmıştır. Bazı eksikliklerine rağmen bu taslağın TBMM'de "öncelikli" olarak görüşülmesi ve "delinmeden" yasalaşması için Bakanlık ve Hükümet sözünde durmalıdır" diye konuştu.
"TÜKETİCİLERİN ÖNCELİKLİ TALEPLERİ DİKKATE ALINMALI" Mehmet Sevim tüketicinin taleplerini sıralarken de, "Tüketicilerin Evrensel Hakkı olan 'Temel Gereksinmelerin Karşılanması Hakkı'nın gereği olarak: Temel kamusal hizmetleri kar amaçlı veya bütçe açıklarını kapatma alanı olarak görülmemeli, bu hizmetler kamu yararı düşünülerek 'ayıpsız' verilmelidir. Elektrik, su, doğalgaz, ulaşım gibi kamusal hizmetler ile temel ürünlere sürekli zam yapma alışkanlığından vazgeçilmelidir. Elektrik faturalarındaki, güç bedeli, güç aşımı bedeli, belediye vergisi, sayaç okuma ücreti, bakım ücreti gibi hiç bir hizmet karşılığı olmayan uygulamaların kaldırılması için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Akaryakıt, doğalgaz ve enerji alanında keyfi fiyat artışları ve yüksek oranlı tüketim vergileri indirilmeli, tüketicilerin bu hizmet ve ürünlerden kolayca faydalanabilmeleri sağlanmalıdır. Vazgeçilmez temel gıdamız olan ekmekteki haksız uygulamalar önlenerek, ekmeğin hijyenik ortamda üretimi ve dağıtımı sağlanmalı, ekmek fiyatları tam rekabet ortamında oluşturulmalıdır. Telefon faturalarındaki sabit ücret ve hizmet karşılığı olmayan uygulamalar kaldırılmalıdır. Ulaşımda alternatif oluşturulması ve tüketicilerin can ve mal güvenliğinin korunabilmesi için demiryolları ile ilgili gerekli yatırımların gerçekleşmesi sağlanmalıdır. Evrensel tüketici hakkı olduğu kadar temel insan haklarından olan barınma hakkının çağdaş bir biçimde sağlanması için merkezi ve yerel konut politikaları oluşturulmalıdır" dedi.
ZORUNLU BAĞIŞ
Her alanda alınan ve kamusal soyguna dönüşen "zorunlu bağış" uygulamasına son verilmesi gerektiğini dile getiren Sevim, "Kamusal hizmetler ve temel gıda maddelerinde KDV oranı yüzde 1'e indirilmelidir. Geçmişte bazı bakanların yaptığı gibi; radyasyonlu çay içerek, hormonlu çilek yiyerek tüketicileri yanlış bilgilendirme yerine tüketicilerin her konuda ve her alanda doğru bilgilendirilmesi sağlanmalı, kamusal hizmetler ve her alanda şeffaflık ilkesine uyulmalıdır. Eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanabilmesi için, bugüne kadar akıbeti belli olmayan eğitime katkı payları konusunda kamuoyu bilgilendirilmeli ve bu uygulamadan vazgeçilmelidir. Ayrıca anayasanın eğitimde fırsat eşitliği ilkesi gereği ilk ve orta öğretimin parasız olması, devlet okullarına kayıtlar sırasında para talep edilmemesi ve ders kitaplarının ücretsiz olması sağlanmalıdır" diye konuştu.
TEMSİL HAKKI Tüketicilerin evrensel haklarından biri olan 'temsil edilme hakkı' gereğince, Ekonomik Sosyal Konsey ve diğer karar süreçleri ile Rekabet Kurulu, BDDK, EPDK, Telekomünikasyon Kurumu, Akreditasyon Kurumu, RTÜK v.b. kurumlarda örgütleri aracılığı ile temsil edilmesinin sağlanmasını isteyen Sevim, "Tüketicilerle ilgili oluşturulacak politikalar ve alınacak kararlarda tüketici örgütlerinin süreçlerde temsil edilmesi esas alınmalıdır. Hayat pahalılığı önlenmeli, dar ve sabit gelirlilerin ücretleri iyileştirilmelidir. Elektrik, su, doğalgaz, banka, kredi kartı, telefon ve benzeri alanlarda kullanılan tek taraflı ve dayatmacı sözleşmeler değiştirilmelidir. Sözleşmeler, tüketicilerin taraf olarak haklarının korunduğu, açık, anlaşılır, tazmin hakkının da yer aldığı Avrupa Birliği standartlarına uygun hale getirilmelidir. Bu talepler öncelikli olarak ele alınmalı. Hukukun üstünlüğü ilkesine uygun davranılmalı, yasalar ödünsüz uygulanmalı, mahkemeler ve Danıştay ile Anayasa Mahkemesi'nin kararlarına uyulmalıdır" ifadelerini kullandı.
