'Tebrikler kızınız hamile'

Gebelik testi sonucu eş ve babaya mesajlanıyor.

Sağlık Bakanlığı, laboratuvarlardan hamilelik testi pozitif çıkanların listesini ve iletişim bilgilerini istemeye başlamış. Habertürk'te Ali Tezel'in yazısında göre Bakanlığın amacı ana-bebek ve çocuk sağlığını izlemek. Amaç güzel ama uygulama kötü. Bilgilerin verildiği aile hekiminin kadının hamile olduğunu cep mesajıyla baba veya eşe bildirmesi kişi güvenliği ve insan haklarına aykırı.

İsmi bende saklı bir genç kız aradı; sosyal güvencesi babası üzerinden sağlanıyormuş ve geçen hafta hamilelik testine gitmiş. 3 gün sonra babasının cebine “Tebrikler, hamilelik testiniz pozitif çıktı, en kısa zamanda aile hekimine gidiniz” mesajı gelmiş. ‘Ali Bey böyle bir uygulama var mı?’ diye sordu. Ben de bilmiyordum ama araştırınca durum ortaya çıktı.

YÖNTEM YANLIŞ Sağlık Bakanlığı, hamilelik testi yaptıran tüm laboratuvarlara yazı gönderip, testi pozitif çıkanların listesini ve cep telefonları dahil iletişim bilgilerini istemeye başlamış. Gelen bilgileri de aile hekimlerine verip, ailesi ve kendisi ile iletişime geçmesi isteniyormuş. Bahsi geçen olayda da babaya cep mesajını aile hekimi göndermiş. Sağlık Bakanlığı’nın amacı 224 sayılı Sosyalizasyon Yasası’ndan bu yana ülkemizde uygulanan şimdi de Aile Hekimliği Yasası gereğince aile hekimlerine verilen ana-bebek ve çocuk sağlığını izlemek ama yöntem yanlış. Yasalarımıza göre aile hekimleri kendilerine bağlı nüfustan hamile olanların hamileliklerinin sağlıklı geçmesini izlemek, doğumdan sonra da bebek ve çocuk sağlığını izleyerek doğru yöntem ve tedavilerle sürecin sağlıklı yürümesini sağlamakla görevli.

GİZLİLİĞE AYKIRI Amaç güzel ama uygulama kötü, aile hekiminin evde bekâr genç kızın hamile kaldığını cep mesajı ile babaya bildirmesi ise hem kişi güvenliği hem de insan haklarına aykırı. Sonuçları da hiç istenmeyecek boyutlara, aile trajedilerine sebep olabilir.

AİLEYE BİLGİ ÖZEL HAYATA MÜDAHALE Son günlerde kürtaj ve sezaryene kısıtlama getirilmesine ilişkin çalışmalarla ilgili tartışmalarda kadınlar “Benim bedenim benim kararım” derken, bir de hamilelik testlerinin hem devlete hem de aileye bildirilmesi konuyu daha da vahim hale getiriyor. Bir gebelik varsa kişi de gebeliği doğum ile sonlandırmak istiyorsa, kişi bağlı bulunduğu aile hekimine veya başka bir sağlık kurumuna müracaat eder. Hamilelik testi için kayıt da tutulabilir ama kadının isteği-izni olmadan test sonuçlarının ve kişinin özel bilgilerinin devlete ve aileye bildirilmesi yanlış.

BAKANLIK: BÖYLE BİR UYGULAMA YOK

Sağlık Bakanlığı yetkilileri, hamilelik testi sonuçlarının babaya ve eşe telefon mesajıyla iletilmesi yönünde bir uygulama bulunmadığını bildirdi.

Bugün bir gazetede yer alan 'Tebrikler Kızınız Hamile' başlık haberde, gebelik testi sonuçlarının aile hekimi tarafından telefon mesajıyla babaya ve eşe iletildiği öne sürülmüştü. Haberde, Sağlık Bakanlığı'nın hamilelik testi pozitif çıkan kadınların iletişim bilgilerini istemeye başladığı da öne sürülmüştü. Sağlık Bakanlığı yetkilileri, bakanlığın bu tür bir uygulamasının sözkonusu olmadığını açıkladı. Sağlık Bakanlığı'nın 19 Haziran'da bu konuda bir açıklama yaptığını da belirten bakanlık yetkilileri, 1987 yılında çıkan kanuna göre Sağlık Bakanlığı'nın zaten bu konuda bilgi alma yetkisine sahip olduğunu bildirdi.

Sağlık Bakanlığı'nın 19 Haziran'da yaptığı yazılı açıklamada şu ifadelere yer verilmişti:

"Bugün bir gazetemizde yer alan ve ‘Gebelik testi yaptıran kadınlar fişleniyor’ başlığıyla verilen haberde bakanlığımız tarafından tüm tıbbi laboratuvarlara bir genelge gönderildiği ve hamilelik testi yaptıranların sonuçlarının ve iletişim bilgilerinin Sağlık Bakanlığı’na bildirilmesinin istenildiği iddiaları gerçek dışıdır. Bakanlığımız ve/veya bağlı kuruluşlarınca haberde iddia edildiği gibi bir genelge yayımlanmamıştır. Kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi için ilginize saygıyla duyurulur."