‘Tek Geçim Kaynağı Kayısı Olan 500 Bin Aile Çözüm Arıyor’

Kayısı ile ilgili bilimsel araştırmaları bulunan Prof. Dr. Kenan Peker, tek geçim kaynağı kayısı olan en az 500 bin ailenin mağdur durumda olduğunu söyledi. Malatya, Elazığ, Sivas illerinde kayısı üreticilerinin kayısının para etmemesine çözüm beklediğini dile getiren Peker, “Her yıl vadeli ürün alıp çiftçiyi dolandıranlar eksik olmuyor, ürün para etmiyor, kayısı üreticisi işçi parasını ödeyemedi, evinin bir yıllık ihtiyaçlarını nasıl karşılayacak diye kara kara düşünüyor.” dedi.

Selçuk Üniversitesi Bölgesel Gelişme Merkezi Müdürü Prof. Dr. Kenan Peker, sektörel geliştirmede yapısal dönüşüm sağlayan kalıcı tedbirlerin acilen uygulanmasının önemini vurguladı. Peker, sözlerine şöyle devam etti: “Malatya, Elazığ, Sivas ve diğer kayısı yetiştirilen yörelerin alternatifleri kısıtlı ve bu yörelerde 500 binden fazla ailenin tek gelir kaynağı kayısı. Bu yörelerde kayısı sosyal güvenlik politikasının en önemli aracı, tuttuğu ve para ettiği yıllarda vatandaş ailesinin geçimini sağlayabiliyor ve geleceğe umutla bakıyor. Üretici ailelerin umudu bahardaki tomurcuklanma ile başlıyor ve çiçeklenme, çağla, sararma süreçlerinde hep ‘İnşallah soğuktan yanmaz, İnşallah dökmez, İnşallah dolu vurmaz’ şeklindeki dualar ile devam ediyor. Üreticinin çoğu taze satmayı düşünmüyor veya taze satış ağı kurulmamış. Hedefi kuru kayısı ve islimden çıkmış sarı kayısının her birini adeta Reşat altın gibi görüyor. Halkın gönlündeki bu aşk devam ederken, bir de piyasalara esmeri çıktı, ürünlerine işlendi, pestili, reçeli, hatta olgunlaşmamış kayısıdan reçeli yapıldı. Malatya Pazarı diye ülkenin dört bir yanına pazarları kuruldu. Üretici, Doğu Karadenizliyi düşünerek kayısıya fındığı yerleştirdi, Aydınlıyı düşünerek incir ile birleştirdi, Antepliyi düşünerek fıstıklı kayısı pestilini ve dönerini yaptı.”

İşçilik ücretlerinin yüksek, kükürtlemenin düzgün yapılmaması, depolama koşullarının yetersizliği gibi sorunlar yaşandığını hatırlatan Peker, “Bu sorunları azaltmak için 2012 yılında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile TÜBİTAK işbirliğinde 'Yüksek kaliteli kuru kayısı üretimi için kükürtleme, kurutma ve depolamayı yapacak entegre bir makine sistemi' üretilsin diye büyük bütçeli proje çağrısı yapıldı. Nihayet gün geldi, o gün oldu. Kayısı sektöründe de uzun yıllardır çözülemeyen sorunlara, hükümetin çözüm bulmasının zamanı geldi. Kayısı üreticisi uzun yıllardır olduğu gibi yine mağdur. Dünya piyasalarında toptan fiyatı 3 doların altına düşmeyen ve marketlerde 5 -6 Euro’dan satılan kayısı ülkemizde para etmiyor. Kayısı üreticisi, işçi parasını ödeyemedi, bırakın 3 dolardan satışı, 3 TL’den satamıyor. Tek geçim kaynağı kayısı olan 500 bin aile ise evinin bir yıllık ihtiyaçlarını nasıl karşılayacak diye kara kara düşünüyor.” diye konuştu.