LONDRA (İHA) - 1960'lardan beri sıkı bir kota sistemi uygulanan dünya tekstil ve giyim sanayii yeni döneme girdi. Dünya Ticaret Örgütü, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren, gelişmekte olan ülkelere konulan tekstil ihracat kotalarını tamamen kaldırdı.
Tekstil ve giyim sanayinde kotasız dönemi değerlendiren bir çok uzman, bundan en çok Çin ve Hindistan'ın kazanç sağlayacağını düşünüyor. Ancak, diğer gelişmekte olan ülkelerin çoğu, tekstil sektörlerinin Çin ve Hindistan gibi ülkelerin rekabetine dayanamayacağından kaygılı.
Tekstil ve giyim eşyası ürünlerine 1960'lardan bu yana çok sıkı bir kota sistemi uygulanıyordu. Bu kotalarla, gelişmekte olan her ülkenin, sanayileşmiş ülkelere satabileceği tekstil ürünü miktarına sınırlamalar getiriliyordu. Son 10 yıldır aşamalı olarak azaltılan bu sınırlamalar bu yıl başından itibaren tümüyle kalkmış oldu. Kota sisteminin amacı asıl olarak, zengin ülkelerin tekstil sektörlerinin, işgücünün çok daha ucuz olduğu gelişmekte olan ülkelerin rekabetinden korunmasıydı. Ama bunun bir yan sonucu olarak, gelişmekte olan ülkeler, gelişmiş ülkelere kısıtlı da olsa belli bir miktar tekstil ürünü satmayı garantilemiş oluyordu. Bangladeş, Mauritus ve Uganda gibi küçük tekstil üreticileri, şimdiye kadar bu kotalarla girdikleri piyasaları, Çin ve Hindistan gibi güçlü üreticilerin kapmasından kaygı duyuyor.
Dünya tekstil sektörünün endişesi ise, Çin ve Hindistan'ın dünya tekstil piyasasını ele geçirmesi. Bu ülkelerde tekstil sektörünün dış satım gücünü kaybetmesi sonucu büyük işgücü kaybı yaşanacağını düşünenler var. Bu gerçekleşirse, en büyük iş kaybı bu sektördeki işgücünün büyük kısmını oluşturan kadınlarda olacak. Kotaların kaldırılmasının, zengin ülkelerdeki tekstil sektörünü de etkileyebileceği belirtiliyor. Örneğin ABD'nin güneyinde, Avrupa Birliği'nin özellikle Akdenizli üyeleriyle bazı orta Avrupalı yeni üyelerinde tekstil önemli bir gelir kaynağı. Kuzey Avrupa ülkelerinde ise tekstil daha ziyade piyasanın en pahalı kısmına üretim yaptığı için Çin'in rekabetinden yakın bir gelecekte etkilenmesi beklenmiyor.