Televizyonların evrimi

Bugün dünyada milyonlarca evde televizyon var. En yaygın teknolojik cihazlardan biri hala televizyonlar. Ancak bundan yaklaşık 100 yıl önce kimse televizyon diye bir cihazın ne olduğunu bilmiyordu. Hatta 1950'li yıllara kadar bu cihazlar sadece ABD'de birkaç evde bulunuyordu. Şimdi ise hemen her evde bir televizyon var. Televizyonların evrimi çok uzun ve heyecanlı bir hikaye aslında.

Televizyonun tek bir mucidi olduğu söylenemez. Aslında birbiri ardına elde edilen gelişimleri birleştiren ve geliştiren birçok insanın ortaya çıkardığı bir sonuç televizyon. 1800'lü yılların sonlarıyla 1900'lülerin başlangıç döneminde dünya genelinde birçok mühendis ve bilim adamı görüntü iletimi için kendi cihazlarını geliştirmiş.

"Televizyon" kelimesinin ilk bilinen kullanımı 1900 yılında Paris'te düzenlenen World's Fair'de gerçekleşmiş. Bu ifadeyi ilk kez kullanan kişinin Constantin Perskyi olduğu biliniyor.

Nipkow Diski

1884 yılında Paul Nipkow tarafından geliştirilen ve dönen metal bir disk ile sadece 18 çizgi çözünürlüğünde bir görüntü oluşturabilen mekanik cihaz ve aynı dönemde icat edilen katod ışını tüpleri (CRT-Cathode Ray Tube) bildiğimiz manada televizyonların temelini oluşturuyor.

Boris Rosing adlı mühendis, Nipkow'un diskli tasarımıyla katod ışını tüplerini bir araya getirerek ilk mekanik TV'yi 1906 yılında ortaya çıkardı. Bir yıl sonra ise birbirinden ayrı çalışan Boris Rosing ve Campbell Swinton mekanik yerine elektronik olarak görüntü iletimi üzerinde çalışmaya başladı.

1923 yılına gelindiğinde Vladimir Zworkin, Campbell Swinton'un fikirlerinden yola çıkarak "ikonoskop" adını verdiği bir TV kamera tüpünün patentini aldı.

Bundan bir sene sonra John Baird, Nipkow'un diskini temel alan bir sistemle hareketli görüntü aktarımını başardı. Aynı yıllarda Zworkin de renkli bir televizyon sisteminin patentini aldı.

1926'da John Baird, 30 çizgi çözünürlüğünde ve saniyede 5 kare hızında bir sistem yaptı. 1927 yılında bu sefer Philo Farnsworth adlı mühendis ilk tamamen elektronik televizyon sisteminin patentini aldı. 1929 yılında ise yine Zworkin adını kineskop olarak koyduğu cihazı kullanarak elektronik olarak görüntü almayı ve yaymayı verimli bir şekilde yapabilecek bir sistem geliştirdi.

Farklı mühendislerin ve bilim adamlarının birbiri ardına yaptığı çalışmalar gerçek anlamda ilk televizyon setlerinin ve yayınlarının başlamasını sağladı.

İlk Seri Üretim Televizyon

Dünyanın ilk televizyonu diye kesin olarak belirtebileceğimiz bir cihaz yok. Ancak dünyanın ilk seri üretim televizyonu hangisi diye sorduğumuzda karşımıza RCA 630-TS adlı bu ürün çıkıyor. 1946 ile 1947 yılları arasında satışa çıkan RCA 630-TS'den sonra TV'ler tüm dünyada hızla yaygınlaşmaya başladı.

Renkli Televizyonlar

Renkli televizyon ve renkli yayın aslında ilk olarak John Baird tarafından 1938 yılında gerçekleştirilse de bunun yaygınlaşması 1950'lerin sonlarına doğru başladı. ABD'de NBC kanalı ilk renkli yayını 1954 yılında yaptı. Aynı yıl piyasaya çıkan Westinghouse H840CK15 ise halkın kullanımına sunulan ilk renkli NTSC televizyon olma unvanına sahip.

Uzaktan Kumandadan Akıllı Kumandaya

Televizyonların evrimini anlatırken uzaktan kumandalara ayrı bir parantez açmak gerek. Bir televizyonu uzaktan kontrol etmek için kullanılan ilk cihaz Zenith tarafından 1950 yılında geliştirilen Lazy Bones'tu. Bu cihaz bir kabloyla televizyona bağlıydı. 1955 yılında Eugene Polley'in yaptığı Flashmatic ise ilk kablosuz uzaktan kumandaydı.

Kumandalar zaman içinde televizyonlar kadar değişim geçirdi. Sadece kanal değiştirmeye ve ses açmaya yarayan kaba aletlerden bugün örneğin Samsung'un en yeni modellerinde yer alan akıllı kumandalara gelindi. Samsung'un akıllı kumandası sadece televizyonu değil diğer bağlı cihazları da kontrol edebilmesinin yanında sesle kontrol gibi yenilikçi özelliklere sahip.

Ekranı da Kendi de Büyük

CRT ya da daha bilinen adıyla tüplü televizyonlar çok uzun süre piyasayı domine etti. Belli teknik sınırlar nedeniyle bu televizyonların ekran boyutları çok büyük olamıyordu. Ortalama ekran boyutu 27 inçti. Mühendisler bu sorunu RPTV denilen cihazlarla ortadan kaldırdı. Bu cihazlar aslında projektörle televizyon arasında bir şeydi. 1970'lerde ortaya çıkan bu ürünler daha büyük ekrana sahip olmaları açısından devrim yarattı. Ancak öte yandan çok kalınlardı ve çok fazla yer kaplıyorlardı.

LCD TV Dönemi

2000'lere gelindiğinde CRT teknolojisi artık yerini LCD ve plazmaya bırakmaya başladı. CRT'lerin aksine düz ekran olan bu televizyonlar görüntü kalitesi olarak çok daha büyük potansiyele sahip olmalarının yanında, daha büyük ekranların daha ince şekilde yapılmasına olanak tanıyordu. LCD TV'ler 2007 yılında CRT'lerin pazar payını ilk kez geride bıraktı. Daha sonra plazma modellerin de ortadan yavaşça kalkmasıyla LCD TV'ler dünyada en yaygın modeller haline geldi. LED arka ışıklandırma teknolojisiyle de bu teknoloji LED TV'lere evrildi. Daha sonrasında ise OLED TV teknolojisi karşımıza çıktı.

HDTV

Daha yüksek görüntü kalitesine yönelik talep ortaya HDTV'lerin çıkmasına neden oldu. Aslında yüksek çözünürlüklü görüntüler analog TV'lerde de verilebiliyordu fakat HDTV'lerin asıl yaygınlaşmaya başlaması LCD TV'lerin pazarı ele geçirmesiyle oldu. HDTV'lerle birlikte HD yayınlar da çoğaldı.

Evde 3D Keyfi

Ekrandan çıkan ya da derinliği olan görüntülerin herkesi heyecanlandırdığı ve 3D teknolojisinin sinemalarda yaygınlaştığı dönemde 3D TV'ler de ortaya çıktı. 2010 yılında piyasaya sürülen çok sayıda model bu teknolojiyi evlere taşıdıysa da ilk dönemden sonra bu modellere olan ilgi ve talep zamanla azaldı.

Smart TV

Bu dönemde televizyonlar sadece televizyon olmaktan da çıkmaya başladı. Artık daha akıllı olan televizyonlarla internete bağlanmak, uygulamalar indirmek hatta sosyal medya hesaplarını bile kontrol etmek mümkün oldu. Akıllı televizyonlar 2010'lardan günümüze kadar sektörün standardı haline geldi.

UHD, 4K ve 8K

Televizyon üreticileri kullanıcılar için en önemli şeyin görüntü kalitesi olduğunu yeniden anlayıp bu konuya ağırlık verdikten sonra 4K ve 8K çözünürlüklü televizyonlar boy göstermeye başladı. Samsung gibi sektörün önde gelen markaları bir süredir UHD TV'ler ve yayınlar üzerinde çalışyordu. 2010'dan sonra bu tip modeller piyasaya sürüldü. Çok yüksek çözünürlük sayesinde keskin ve net görüntüler verebilen bu televizyonlar, ekran boyutu konusunda da çıtayı yükseltti. Samsung'un 2013'te piyasaya sürdüğü 110 inçlik modeli hali hazırda en büyük UHD TV olma özelliğine sahip. Üreticiler UHD teknolojisine kendi yorumlarını ve katkılarını yapıp görüntü kalitesini de daha üst düzeye çekiyor. Örneğin Samsung SUHD serisinde görüntü kalitesine yönelik çok sayıda farklı özellik bulunuyor.

Curved TV

Kullanıcılara evlerinde sinema benzeri bir deneyim yaşatma isteği üreticileri farklı ekran tasarımlarına da yöneltti. Buradan hareketle geliştirilen kavisli ekrana sahip TV'ler 2013 yılında hayatımıza girdi. Samsung'un öncülüğünü yaptığı kavisli ekrana sahip televizyonlar, düz ekranlara göre daha geniş bir izleme açısı sunuyor. Ayrıca bu ekranların daha az parlama avantajı da var.

En son teknoloji: QLED

Televizyonların evrimi sürekli devam ederken, bugün geldiğimiz noktada en yeni olarak QLED teknolojisini görüyoruz. Samsung tarafından geliştirilen Quantum Dot LED teknolojisinde çok küçük boyutlu moleküllerden oluşan kuantum noktaları kullanılıyor. Arka ışıklandırmanın önüne bir katman olarak yerleştirilen bu moleküller çok daha canlı ve gerçekçi renkler oluşturabiliyor.

İlk mekanik televizyondan bugünün QLED TV'lerine kadar televizyonların evrimi bu şekilde özetlenebilir. Dünyanın en çok kullanılan cihazlarından biri olan televizyonlar 100 yıl gibi bir sürede bugünkü şeklini aldı. Televizyonların evrimi genel olarak ele alındığında, bundan 100 yıl sonra şimdikilerden çok daha farklı ürünlerin olacağını tahmin edebiliriz.

****