"Telif Hakları Ve Kültür Endüstrisi" Semineri

Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürü Abdurrahman Çelik, Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde Türkiye'de telif haklarıyla ilgili yeni düzenlemenin gerekliliğinin ortaya çıktığını belirterek, "Onla ilgili hazırlık bir yıldır sürüyor. Şu an sonuna geldik ve yaklaşık bir aya kadar bitecek. Bu eylül ekim döneminde de Meclis'e yetiştirilecek" dedi.

Çelik, Gaziantep Üniversitesi'nde düzenlenen "Telif Hakları ve Kültür Endüstrisi" konulu seminerde yaptığı konuşmada, Türkiye'de telif haklarının son dönemde geniş kapsamlı olarak tüm alanlara yayıldığını, bu hakların takip edilmesi, düzenlenmesi konusunda da çok ciddi yol alındığını ifade etti.

"Fikri hakkı" kişinin düşünce ve sanat becerisine dayanarak meydana getirdiği fikir ve sanat eserleri üzerindeki hakkı olarak açıklayan Çelik, bu hakkın 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'yla koruma altına alındığını anlattı.

Hakların takibi için meslek birlikleri kurulduğunu, Türkiye'de 26 meslek birliği ve bir federasyon bulunduğunu bildiren Çelik, meslek birliklerinin topladıkları hakları üyelerine dağıtmakla sorumlu olduğunu ifade ederek, "Bugün müzik eserleri bakımından Türkiye'de ortalama yılda 70-80 milyon TL para toplanıyor, bunu da meslek birlikleri hak sahiplerine dağıtıyor" diye konuştu.

Bilgi, sanat ve kültürle yeniden şekillenen dünyada ihtiyaç duyulan en temel unsurun fikri mülkiyet hakları olduğunu dile getiren Abdurrahman Çelik, kültür endüstrisinde soyut ve kültürel içerikli yaratım, üretim ve ticarileşmesinin bir arada toplandığını ifade etti.

Gelişmiş ekonomilerin pek çoğunda yaratıcı ekonominin; ekonomik büyüme, istihdam ve ticarete katkıda bulunan en önemli sektör olarak görüldüğünü vurgulayan Çelik, şunları kaydetti:

"Avrupa'da bütün ekonomiler içinde en çok büyüyen ekonomi, yaratıcı ekonomi. 2003 yılında 636 milyar avroluk bir gelir elde edilmiş durumda. Şu anda 1 trilyon avroluk bütçeye sahip olduğu düşünülüyor. Bu, istihdam hareketi çok yüksek bir alan. ABD'de 2010 yılında temel telif hakları endüstrisi yaklaşık 1 trilyon dolar civarındaydı."

Dünyada yaratıcı ekonomi ihracatında Çin'in birinci sırada yer aldığını belirten Çelik, Türkiye'nin ise 2008 yılında 6,6 miyar dolarlık yaratıcı ekonomi ihracatıyla 16. sırada bulunduğunu bildirdi.

-"Telif haklarıyla ilgili yeni düzenleme"

Bir soru üzerine Çelik, telif haklarıyla ilgili yasanın 1950'lerde çıktığını, zaman zaman değişikliğe uğradığını hatırlattı. Avrupa Birliği'ne uyum süreci kapsamında fikri mülkiyet sistemiyle ilgili faslın 2008 yılında açıldığını belirten Çelik, şöyle devam etti:

"O kapsamda da çeşitli çalışmalar yapıldı. Ve sonuçta Türkiye'de telif haklarıyla ilgili yeni düzenlemelerin gerekliliği ortaya çıktı. Onla ilgili hazırlık bir yıldır sürüyor. Şu an sonuna geldik ve yaklaşık bir aya kadar bitecek. Bu eylül ekim döneminde de Meclis'e yetiştirilecek."

Yeni düzenlemeden bahseden Çelik, bu hakları koruyan meslek birlikleriyle ilgili iyileştirmeler ve uluslararası standartlara daha uygun hale getirileceğini, idari ve mali yönden denetimlerinin daha iyi yapılacağını söyledi.

Kullanıcılarla ilgili özellikle umuma açık mahallere ilişkin düzenlemeler geleceğini belirten Çelik, "Korsanla mücadeleyle ilgili yeni şeyler getiriyoruz. Orada bizi en çok sıkıntıya sokan şeylerden birisi, korsan materyaller yakalandığında depolanmasıydı. Onlardan numune alınacak geri kalan hemen imha edilecek. Yine internet kullanımıyla ilgili bazı kıstaslar getiriyoruz" dedi.