Sadece ot ile beslenen inek, koyun, keçiden elde edilen sütün fermante edilerek kremasının çırpılması ve katı bir hale getirilmesiyle üretilen tereyağının içerisinde birçok vitamin bulunur. Dengeli ve aşırı kaçmadan tüketildiğinde faydaları saymakla bitmez.
Tereyağı ne kadar tüketilmeli; tereyağı tüketimi sağlık durumuna göre değişkenlik gösterse de sağlıklı bir bireyin güç içerisinde yaklaşık 2 yemek kaşığı kadar tüketmesinde bir sakınca yoktur. Bu 2 kaşık yemeklerin içinde de, ekmeğe sürülerek de değerlendirilebilir. Ayrıca tereyağının sağlığa zarar vermemesi için doğru koşullarda saklanması önemlidir. Uzun süre saklanmak istenen tereyağı -15 derece ve altında saklanmalıdır.
Miktar: 100 gr
Kalori (kcal): 52
Yağ (g): 83.22
Karbonhidrat (mg): 0.85
Protein (g): 0.19
Zengin bir vitamin deposu olan tereyağı, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olarak vücudu hastalıklardan korur ve güçlendirir. İçerisinde bulunan A vitamini görme duyusunun gücünü artırırken, E ve K vitaminleri endoktrin sistemin düzenli çalışmasına yardımcı olur.
Doğal tereyağının içerisinde bulunan karotenin %60'ı vücutta antioksidan etkisi uyandırarak bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Karotenin A vitaminine dönüşebilme özelliği sayesinde göz, sindirim, ağız, boğaz sağlığına koruyucu bir kalkan oluşturulurken, yine bu vitaminin etkisiyle özellikle AIDS'e karşı da korunulur.
Midenin mukus katmanına destek sağlayan glikosfingolipid yağ asidini bol miktarda içeren tereyağı, bu sayede vücudun mide ve bağırsak enfeksiyonlarına karşı daha güçlü bir yapıya bürünmesini sağlayarak sindirim sistemi problemlerinin önüne geçilmesine yardımcı olur.
Tereyağının yapısında yüksek miktarda bulunan emilebilir iyot, guatr hastalığının görülme riskini azaltır. A vitamini ise endokrin sistemini ve tiroit bezlerini korur. Dengeli ve planlı tereyağı tüketimi A vitamini eksikliği nedeniyle tiroit bezinin düzensiz çalışması sonucu ortaya çıkan hastalıkların önüne geçer.
Tereyağının yoğun oranda sahip olduğu A vitamini cilde oldukça iyi gelir. Tereyağının cilde faydaları arasında cilt kırışıklıklarının engellemesi, cildin daha canlı ve parlak görünmesinin sağlaması, lekelere iyi gelmesi, cilt kuruluğunun önüne geçip nem oranını artırması bulunur.
Beta karoten ve A vitamini, vücuda konjuge linoik asit (CLA) desteği sağlayarak kolorektal, prostat ve meme kanseri riskini azaltır. A vitamininin her ne kadar kanserli hücrelerin yayılmasını engelleyerek tümör oluşumunu engellediği bilinse de aşırı sigara tüketen bireylerde A vitamini, akciğer kanserine sebep olabilir. Bu nedenle A vitamini içerikli yiyecekler sigarayla birlikte tercih edilmemeli, C vitamini ağırlıklı beslenerek antioksidan ihtiyacı giderilmelidir.
Tereyağı, A ve D vitaminleri ile manganez, selenyum, bakır, çinko minerallerinin etkisiyle kemiklerin güçlenmesine, yenilenmesine ve onarılmasına yardımcı olur. Özellikle ileri yaşta gözlenen osteoporoz gibi kemik hastalıkları da bu sayede önlenir.
İçerisinde iyi kolestrol barındıran tereyağının halk arasında her ne kadar damarları tıkamak gibi olumsuz bir etkisinin olduğu düşünülse de doğru miktarda tüketildiğinde kolesterolü düzenleyerek kalp sağlığını korur. Kardiyovasküler hastalıkların önüne geçmesinde omega 3 kaynağı olmasının etkisi büyüktür.
İçerisinde yağda çözünebilen birçok vitamin bulunduran terayağı bu sayede cinsel isteği artırır. Özellikle A ve D vitaminlerinin yardımıyla kadın ve erkeklerde kısırlığı önlerken, cinsel işlev bozukluklarının da önüne geçer. Bütün bunlarla birlikte tereyağı enerji verir mi sorusu tereyağının içerisindeki yüksek besin değerleri sebebiyle evet olarak cevap bulur.
Halk arasında doğru zannedilen yanlışlardan biri de yağların kilo aldırdığıdır. Sağlık açısından zararlı olan ve kilo aldıran yağlar işlenmiş trans yağlardır. Tereyağı ise vücudun ihtiyaç duyduğu A, E, D vitaminleri ve kalsiyum, demir, fosfor gibi mineralleri yüksek oranda içermesi sebebiyle vücudu, bu ihtiyaçlarını karşılayabilmek için fazla yemekten kurtarır, sağlıklı bir şekilde zayıflamaya yardımcı olur.
Tereyağının aşırı tüketiminin zayıflamanın aksine kilo aldıracağı unutulmamalıdır. Doymuş yağ grubunda bulunan tereyağının vücutta karşıladığı enerji miktarı %10’u geçmemelidir. Aksi halde kilo alımına sebep olur.
Tereyağı tek başına tercih edilen değil, diğer besinlerle birlikte dengeli bir şekilde tüketilen bir besindir. Herhangi bir besin yerine tercih etmek yanlış olur ve beslenme düzenini bozar.
Tereyağı yukarıda yazılanların dışında besin emiliminin de dengeli bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. Ayrıca obezite ve beyin gelişimine de iyi gelir.
Tereyağının gerçek ya da sahte olduğunu anlamak oldukça basittir.
Halk arasında sarı tereyağının daha sağlıklı olduğu düşünülse de beyaz tereyağının daha sağlıklı olduğu kanıtlanmıştır. Beyaz tereyağının daha fazla miktarda A vitamini barındırması, sarı tereyağına göre daha sağlıklı bir besin olmasını sağlar.